Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken / Gezondheid

Vijf vragen over de duikmedische zelfcheck

Begin mei is er een ‘duikmedische zelfcheck’ beschikbaar gekomen. Deze is samengesteld door de medische commissie van de NOB en geratificeerd door de CMAS. Maar wat moet jij er als recreatieve duiker mee? Duikerarts Thijs Wingelaar zet de vijf belangrijkste vragen (en antwoorden) op een rij.

1. Wat heb ik aan deze check?

Duikveiligheid is een belangrijk onderdeel van het duiken. En medische zaken kunnen invloed hebben op het vermogen van de duiker om veilig onder water te kunnen zijn. Het kan zijn dat medische zaken het duiken negatief beïnvloeden (zoals klaringsproblemen door een verkoudheid), maar het duiken kan ook nadelige gevolgen hebben op ziekten en de behandeling daarvan (bijvoorbeeld doordat medicijnen minder goed werken). De medische commissie van de NOB heeft gemerkt dat duikers wel eens twijfelen of ze een duikerarts moeten consulteren. Want als je net een maand geleden gekeurd bent, ga je dan opnieuw contact opnemen met een arts? Dat kan zinvol zijn als er zaken veranderd zijn. Of als de datum van je keuringscertificaat verlopen is, maar je bent kerngezond – wat gaat een duikmedische keuring dan toevoegen? Met deze zelftest hoopt de NOB duikers een instrument in handen te geven om te bepalen of het op dit moment zinvol is om contact op te nemen met een duikerarts. En dat hiermee ook de discussie over de effecten van medische zaken op duikveiligheid makkelijker bespreekbaar gemaakt kunnen worden in buddyparen en duikverenigingen.

2. Voor wie is deze check?

Deze check is beschikbaar voor alle duikers in Nederland en daarbuiten. Daar zitten wel een paar randvoorwaarden aan. Een van de randvoorwaarden, en het grootste verschil met de vragenlijsten van andere duikorganisaties, is dat de medische commissie van de NOB adviseert om bij aanvang van de duiksport een duikmedisch advies bij een duikerarts in te winnen. Met deze ‘initiële keuring’ wordt er een basisniveau vastgesteld over de duikmedische geschiktheid. Ter verduidelijking: dit is niet wettelijk verplicht (en daarmee is het strikt gezien ook geen keuring maar een zwaarwegend, maar niet-bindend advies).

Vanwege wet- en regelgeving (specifiek artikel 6.13 lid 3 van het Arbeidsomstandighedenbesluit) is er onduidelijkheid over de positie van sportduikinstructeurs en divemasters. Daar heeft Leo Blokland in het verleden over geschreven, en binnenkort rondt de NOB een analyse en adviesrapport af over dit onderwerp. Daarover meer bij vraag 4.

Foto: Edwin van der Sande.

3. Is de check betrouwbaar?

De vragenlijst is gebaseerd op de medische vragenlijst van de Undersea and Hyperbaric Medical Society. Dit is dezelfde basis als de vragenlijsten van bijvoorbeeld PADI of SSI. Andere duikorganisaties gebruiken dergelijke vragenlijsten al decennia en er worden miljoenen veilige duiken gemaakt. Duiken is een zeer veilige sport, maar een duikongeval is nooit geheel uitgesloten. Kenmerkend voor alle duikongevallen is dat er een samenloop van (ongunstige) omstandigheden is. Bijvoorbeeld een combinatie van slechte duikplanning, verkeerde spullen meegenomen en onverwacht veel stroming. Dan sta je ineens voor een lastige situatie. Om uit die lastige situatie te komen moet je misschien hard zwemmen. En daar komt de medische situatie om de hoek kijken. Ben jij op dat moment fit genoeg om jezelf ‘naar de veiligheid’ te kunnen zwemmen? Het blijkt uit onderzoek dat onder de dodelijke duikongevallen voornamelijk duikers waren met bestaande medische problemen, zoals overgewicht of een hoge bloeddruk.

Maar terug naar de vragenlijst, die is net zo betrouwbaar als de informatie die je erin stopt. Dat is hetzelfde bij een duikmedische keuring overigens; je kunt jokken tegen de arts en daar komt hij of zij lang niet altijd achter. Er zijn aardig wat dodelijke duikongevallen beschreven waarbij de duiker recent nog duikmedisch goedgekeurd was. Dus een duikmedische keuring an sich is ook niet zaligmakend.

— Het geeft je een instrument in handen om te bepalen of het op dat moment zinvol is om contact op te nemen met een duikerarts. —

4. Wat is de juridische status van deze check?

De CMAS heeft november 2020 de Diver Medical Participant Questionnaire geratificeerd. Daarmee is deze vragenlijst internationaal erkend.

Maar, deze check is geen vervanging van een duikmedisch advies van een arts, maar richtinggevend wanneer een duikmedisch advies zinvol zou kunnen zijn. Aan het eind van de vragenlijst is het mogelijk om een ‘eigenverklaring’ in pdf te genereren. Dit heeft dus niet dezelfde status als een ‘keuring’, maar geeft wel rugdekking in geval van aansprakelijkheid. Maar belangrijker, we hopen dat het regelmatig invullen van deze vragenlijst het gesprek over duikveiligheid teweegbrengt.

5. Worden mijn gegevens opgeslagen?

Nee. Er wordt helemaal niets wordt opgeslagen. De data blijft geheel ‘client side’, dus dat betekent dat de NOB niet weet wie de lijst heeft ingevuld en welke antwoorden gegeven zijn. Ook de eigenverklaring die je kunt genereren kan niet achterhaald worden door de NOB.

Dus klik vooral ook eens rond naar de ‘andere’ antwoorden. Er staat bij elk antwoord een korte toelichting waarom een bepaald aspect van de gezondheid belangrijk is voor de duikveiligheid. En bespreek die antwoorden eens met je duikbuddy, daar worden we allemaal een beetje wijzer van.

2 reacties

  1. Denk je dat mensen eerlijk zijn op dit punt? Ik heb menigeen de verklaring van de padis zien invullen zonder te kijken wat ze invulden omdat ze geen ‘ja’ in het lijstje willen hebben.

    REAGEREN
    • Beste Ruud,
      Dank voor je overdenkingen.
      Het doel van deze vragenlijst is enerzijds om zelfbewustzijn over duikmedische zaken te creëren, en anderzijds om duikers zelf een middel in handen van geven bij duikmedische vragen.
      Als dit instrument gebruikt gaat worden door verenigingen als ‘medische verklaring’, dan ben ik er van overtuigd dat er duikers zullen zijn die oneerlijke antwoorden zullen geven. Omdat dan deze zelfcheck een soort toegangsbewijs is geworden.
      Overigens is er geen enkele screening, ook niet door een duikerarts, waterdicht als mensen bewust informatie achterhouden. Mooi voorbeeld van een collega uit Australië: daar stuurde een duiker zijn buddy naar de keuring, omdat hij zelf hartklachten had. Buddy was goedgekeurd, betrokkene is een maand later tijdens een duik overleden…
      Ter overdenking…
      Hartelijke groet!
      Thijs

      REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief