Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken

Creëer een vangnet – een keuring zegt niet alles

Een persoonlijk verhaal van Bart den Ouden met een boodschap: luister naar dat stemmetje, luister naar je lichaam, want echt, een duikkeuring zegt niet alles.

Veel duikers ondergaan een jaarlijkse duikmedische keuring. Het doel van zo’n keuring is om zeker te weten dat je gezond (genoeg?) bent om te duiken en om (bijna-)ongelukken veroorzaakt door medische problemen te voorkomen.

In veel landen is deze medische keuring voor duikprofessionals verplicht om les te mogen geven of om hierbij te mogen assisteren. Ik heb mijzelf dan ook sinds 2001 braaf jaarlijks laten onderzoeken en ik heb nog nooit klachten gehad. Steeds goedgekeurd, dus alles in orde, toch? Of misschien toch niet?

Dit is een aangepaste versie van een blog dat Bart eerder schreef voor de Human Diver. Ineens werd in april het onderwerp voor Bart en iedereen weer actueel door twee tragische duikongevallen in één week tijd.

Dat innerlijke stemmetje…

In 2020 ben ik 50 geworden en ik ben over het algemeen in goede gezondheid. Ik ben altijd zonder enig probleem door alle medische keuringen heen gekomen en ik zou me dus nergens zorgen om hoeven te maken. Maar toch hoorde ik een zacht klagend stemmetje in mijn hoofd. Iedereen heeft dit al wel eens gehad. Mijn stemmetje had het er maar over dat het eigenlijk best wel vreemd was dat ik ondanks mijn familiegeschiedenis steeds maar door alle keuringen heen kwam.

Mijn moeder heeft namelijk meerdere hartinfarcten gekregen en mijn broer had er eentje op zijn 38e. Mijn grootouders aan beide kanten van de familie hadden ook hart- en vaatziekten en ik kwam steeds maar door alle testen heen. Was ik echt zo onverwoestbaar? Was ik goed, of had ik geluk?

De afgelopen 3 tot 4 jaar heb ik 3 keer een drukkend gevoel op de borst gehad, maar dit duurde maar ongeveer 5 minuten en met wat rekken en strekken verdween dat gevoel snel. Omdat het steeds was nadat ik een zware inspanning had gedaan, dacht ik dat het vast een spiertje moest zijn dat ik verrekt had. In het Engels heet dit confirmation bias (“bevestigingsvooroordeel”): we proberen om informatie of een verklaring te vinden die onze denkwijze steunt, gebaseerd op eerdere ervaringen. Ontkenning speelt hier ook een hele grote rol bij. Maar toch, ik zat met dat stemmetje.

Overdreven, toch?

Online vond ik een app die je kon gebruiken om te bepalen of je een ambulance moest bellen of dat het kon wachten totdat je bij je huisarts terecht kon. Je voert gewoon de tekenen en symptomen in en de app vertelt je wat je moet doen. In mijn geval vertelde de app me dat ik direct een ambulance moest bellen. Een beetje overdreven, toch? Ik dacht er een paar uur over na en besloot om een afspraak te maken met mijn huisarts. Het was zondag, dus ik moest de afspraak via de website van de huisarts aanvragen en ik moest daarbij weer mijn klachten invullen. Dit deed ik braaf en dacht er verder niet meer over na. Totdat ik de volgende ochtend vroeg werd wakker gebeld door de assistente van de huisarts: “Meneer Den Ouden, heeft u die klachten op dit moment ook nog? U had direct een ambulance moeten bellen!”

Ik legde uit dat ik de klachten een maand geleden het laatst had gehad, maar ze was niet onder de indruk. En dat is nog zacht uitgedrukt.

Vier stents

Later die dag had ik mijn afspraak met mijn huisarts en vertelde haar over dat zeurende stemmetje in mijn hoofd. Zij was het met me eens dat het een goed idee was om wat preventieve testen te laten doen en zij gaf mij een verwijzing voor een cardioloog. De cardioloog liet mij een aantal testen doen en ondergaan en veel naalden, testen en scans later bleek mijn stemmetje gelijk te hebben: een van mijn kransslagaders zat geheel dicht, een tweede was voor zeker 50% vernauwd en de derde kon hij niet goed zien op de scan. De cardioloog verwees mij door naar een ander ziekenhuis voor een dotterbehandeling, inclusief een stent. Wat ze dan doen, is een slangetje door een slagader naar de blokkade sturen en dan prikken ze deze door. Vervolgens plaatsen ze en kleine huls in de slagader om te voorkomen dat deze het begeeft.

Ik kreeg uiteindelijk 4 stents en een duikverbod voor 3 maanden.

“Dat zeurende stemmetje in mijn hoofd voorkwam erger”

Leuk is anders

Voor een duiker en zeker voor een duikprofessional is het niet leuk om te horen dat je 3 maanden niet mag duiken. Maar probeer je het alternatief eens voor te stellen? Het is natuurlijk best mogelijk dat er niets was gebeurd. Maar het is zeer onwaarschijnlijk. Vergeet niet dat ik al 3 ‘waarschuwingen’ had gehad. Dat zeurende stemmetje in mijn hoofd voorkwam erger. Ik had het mijzelf nooit vergeven als er iets was gebeurd terwijl ik aan het duiken was. Ik zou zo’n psychologisch trauma geen mens aan willen doen.

Vragen aan jou

Naar aanleiding hiervan heb ik wat vragen voor je:

– Wat doe jij zelf om een vangnet te creëren?
– Hoe weet je dat wat je bedacht hebt, ook daadwerkelijk zal werken?
– Heb je al wel eens een duik afgeblazen vanwege dat stemmetje?

Ik had een vangnet gemaakt. Ik liet gemakzucht of een angst voor het onbekende niet winnen. Zoals Franklin D. Roosevelt zei tijdens zijn presidentiële inauguratie in 1933: “We have nothing to fear except fear itself.” We hebben echter veel te winnen! Luister alsjeblieft naar dat stemmetje.

Human Factors in Diving

Bart den Ouden, die sinds 2001 beroepsmatig duikt (zie profiel onder aan het artikel), gelooft heel sterk dat je betaalt voor training maar dat brevettering verdiend moet worden. Altijd heeft hij gevoeld dat er ‘iets’ ontbrak in de meeste opleidingsprogramma’s. Human Factors, de menselijke factor, bleken het ontbrekende deel te zijn.

Bart is een ‘early adopter’ en enthousiaste supporter van de Human Factors in Diving cursussen, die zijn ontwikkeld door Gareth Lock. Inmiddels is Bart zelf Human Diver Instructor en past hij deze holistische benadering van duikinstructie toe. Op DuikeninBeeld zal hij regelmatig bloggen over de Human Factors in Diving.

16 reacties

  1. wat een verhaal en ook een wijze les…. en ja, dat stemmetje heb ik ook wel eens gehoord. Dank dat je dit publiekelijk deelt.

    REAGEREN
  2. Een heel goed stuk…… dit stuk spreekt mij aan als frequent duiker die reeds 55 duikjaren meegaat! Dit stemmetje pak je niet met een geschreven keuring selfassessment. Die zeker niets om het hand heeft in het buitenland, laat staan hier te lande. Een goede conditie en een goede gezondheid is het startpunt; de regelmatige dokterscheck op de tweede plaaats en het stemmetje als vangnet! Maar vaak zijn duikers doof, stokdoof. Niets meer niets minder.

    REAGEREN
  3. Goed gehandeld Bart, we vertellen reeds jaren aan onze leerlingen dat de duik kan en moet gestopt/onderbroken worden bij twijfel….Ik heb er een aantal deco ongevallen zonder enige ‘fout’ te maken aan over gehouden en uiteindelijk mijn passie voor diepe duiken aan de kant gezet. En dat doet nog altijd pijn, veel pijn 🙂

    REAGEREN
  4. Dank voor het delen van je persoonlijke verhaal, Bart!

    REAGEREN
  5. Duik reeds vanaf 1953 en hoplijk dit jaar weer een aantal duikjes maken. In al die tijd goed geluisterd en soms een duik afgeblazen.
    Hoe vervelend het ook was .voor een buddy .Moet nu nog beter op mij zelf letten zeker met mijn leeftijd blij dat ik vanavond weer kan zwemmen en volgende week weer naar de sportscjhool
    Het is heel goed geschreven Bart

    REAGEREN
  6. Goed verhaal Bart,
    dank voor je openheid, ik duik ook al even, en heb zoals je weet ook wel een paar beperkingen.
    Daarom heb ik mijn eigen grenzen gesteld, respecteer deze grenzen en luister altijd naar mijn stemmetje.
    Al sta ik compleet opgetuigd aan de waterkant, (alleen, met buddy of team) en het voelt niet goed dan blaas ik het af, geen discussie over mogelijk.
    Veiligheid staat voorop, en daar hoort ook het juiste gevoel bij.
    Tot binnenkort ergens aan de waterkant.

    REAGEREN
  7. Dag Bart,
    Fijn dat je jouw verhaal wilde delen.
    Ben benieuwd welke app jij gevonden had om jouw klachten op te beoordelen. Zou jij dat met mij willen delen? Mvg Mieke

    REAGEREN
    • Graag gedaan hoor Mieke. Volgens mij heette dat appje iets van “Moet ik naar de dokter?”. Ik had ‘m gevonden in de App Store van Apple. gr. Bart

      REAGEREN
  8. Hoi Bart, 3 weken geleden hebben ze een stemt bij mij geplaatst. Op vakantie merkte ik dat er iets niet in de haak was met mijn conditie maar dacht dat het aan het warme weer lag. Daar nog 2 duiken gemaakt. Bij thuiskomst gewoon weer gaan duiken , ik merkte dat bij inspanning ik last kreeg. Omdat ik voor een week de Noordzee op zou gaan om te duiken toch maar eens naar de dokter. Twee uur later zat er een stemt in mijn rechter kransslagader die zat voor 90% dicht en een vertakking van mijn linker voor 70%. Advies van mij zou dan ook zijn als je verandering in je conditie voelt of ziet die niet normaal voor je is maak een afspraak !!

    REAGEREN
  9. Hoi Marc, goed dat je het niet hebt genegeerd! Ik ben blij om te horen dat het zo voortvarend is opgepakt. Dank je wel voor het delen van je ervaring!

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief