Techduiken – Wat is dat eigenlijk?

Natuurlijk, als recreatief duiker weet je dat technisch duiken iets anders is dan sportduiken. Maar hoe zit het precies? Bas Poelmann legt het uit.

Ik beschrijf techduiken altijd als duiken met een plafond boven je hoofd. Dat kan een plafond in een grot zijn, in een wrak of een ‘virtueel’ plafond: je ‘Deco Ceiling’, een verplichte decompressiestop die je verhindert om zomaar naar boven te zwemmen. Bij techduiken kan je dus niet altijd zomaar naar boven. Ook niet als er problemen zijn. Dus als je het koud krijgt, je fles leeg is, je kramp krijgt of de weg kwijt bent, of als er een probleem met je uitrusting is, kun je niet (onmiddellijk) naar de oppervlakte.

Waar moet je rekening mee houden?

Niet zomaar naar boven kunnen… dat betekent nogal wat voor veel aspecten van je duik:

• Je uitrusting, inclusief back-ups van alles wat je echt nodig hebt.
• Je luchtvoorraad. Techduikers noemen dat ‘gas’, omdat we meestal met (verschillende) andere mengsels duiken en voldoende reserve daarvan moeten hebben.
• Procedures voor noodgevallen.
• Training van vaardigheden.
• Kennis van decompressietheorie, fysiologie en fysica.

Horizontale en verticale afstanden

Techduikers leggen vaak grotere afstanden af dan sportduikers: de horizontale afstand de grot in of de verticale afstand de diepte in. Voor horizontale afstand heb je vooral veel gas inclusief voldoende reserve nodig om, ook in geval van problemen, weer veilig buiten te komen. Daarnaast kiezen veel grotduikers steeds vaker voor een scooter. Wrakduikers gaan vaak de diepte in. Voor langdurig verblijf op diepte heb je ook veel gas nodig en vaak ook nog eens meerdere gassen in een duik. Dat extra gas nemen we dan mee in ‘stages’: extra flessen met een eigen automaat. Op zee in de diepte rondzwemmen met veel stroming en stages – veel wrakduikers nemen daarom ook een scooter mee. Techduikers duiken vaak in ‘projecten’ en daarvoor zijn vaak camera’s en verlichtingssets, hefballonnen of meetapparatuur nodig. Techduiken is dus nog uitrusting-intensiever dan sportduiken.

— Duiken met een plafond boven je hoofd doe je niet zomaar even, maar je komt wél op plaatsen die je nooit voor mogelijk had gehouden… —

Grotten liggen niet altijd langs een doorgaande weg en wrakken liggen niet altijd vlakbij het strand. Combineer dat met al die uitrusting en je snapt dat het erg handig is dat je als techduiker je eigen uitrusting kunt repareren. Als je een uur door de jungle hebt gesjouwd met je stages, wil je niet tegen je buddy’s zeggen dat je het water niet in kunt vanwege een lekkende automaat. En na 3 uur varen en € 150,- betalen voor je bootticket wil je niet aan boord blijven door een gescheurde nekseal. Dat moet de duiker dus zelf kunnen repareren en dan kan het heel handig zijn dat een teamlid over hetzelfde reserveonderdeel beschikt als hetgeen jij nodig hebt en andersom.

Het omgaan met verschillende gassen tijdens een duik, die allemaal op een andere diepte giftig worden (sommige kan je niet ademen op diepte, zoals nitroxmengsels met veel zuurstof, andere kan je niet ademen aan de oppervlakte, zoals trimixmengsels met heel weinig zuurstof), stelt nogal wat eisen aan kennis, voorbereiding (berekenen, plannen, analyseren en flessen labellen), vaardigheden (het maken van ‘gas switches’ op de juiste diepte naar het juiste gas en controle over buoyancy). Het ademen van het verkeerde gas op de verkeerde diepte is een van de grootste risico’s voor een techduiker.

Voor grotduikers geldt dat de weg kwijt raken een van de vervelendste scenario’s is, dus daarom wordt er erg veel aandacht besteed aan gas planning en lijn technieken om de uitgang weer te kunnen vinden.

Het komt dus neer op een combinatie van planning, kennis, vaardigheden, uitrusting, procedures, en niet te vergeten je team.

Duiken met een plafond boven je hoofd doe je niet zomaar even, maar je komt wél op plaatsen die je nooit voor mogelijk had gehouden…