Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken

Spierpijn… of toch DCS?

Decompressieziekte, het kan iedereen overkomen, hoe goed je de duik ook plant en hoeveel ervaring je ook hebt. Ook technisch duiker Attilla de Groot werd erdoor overvallen…zelf dacht hij eerst aan een spierpijntje.

In het pinksterweekend ben ik naar Genua, Italië geweest om te duiken op de U-455 en de UJ-2208, twee indrukwekkende wrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Hoewel de duiken zelf succesvol waren, werd ik ondanks het volgen van het profiel geconfronteerd met Bluppie, het decompressiespook, en heb ik een behandeling gehad in de decompressiekamer. In dit verslag wil ik de duiken, de DCS-ervaring en de afhandeling beschrijven. Hopelijk kan dit andere mensen in de toekomst helpen.

Voorbereiding

Beide wrakken liggen dieper dan 90 meter – de U-455 op 90-118 meter en de UJ-2208 op 90-100 meter). Voor dergelijke duiken met een CCR (Closed Circuit Rebreather) is uiteraard meer voorbereiding nodig dan voor een recreatieve duik of een lichtere technische duik. In Voor beide duiken kies ik voor een trimix-gasmengsel van 8/72 als diluent en voor de volgende mengsels aan bailout:

  • Tx 12/65
  • Tx 21/35
  • EAN50
  • EAN100

Het plan is om maximaal 10 minuten op het wrak te blijven, zodat ik voldoende bailout-gas heb indien nodig.

Voor de decompressieplanning maak ik gebruik van Bühlmann gradient factors 50/85. Als de omstandigheden het toelaten, wil ik proberen om aan het einde van de deco uit voorzorg langer onder water te blijven.

De week voor de duik let ik op dat ik voldoende gehydrateerd ben, en probeer ik uiteraard voldoende te slapen. Volgens mijn smartwatch is dit laatste ook gelukt. Helaas werd ik de dag voor vertrek neusverkouden, maar verder voelde ik mij goed. De enige nachtmerrie is dat je het hele eind reist en dan niet kunt klaren.

Op vrijdag vertrekken we vroeg richting Italië, ik heb goed geslapen. Helaas zit het verkeer niet mee en komen we pas om 23:30 uur aan in het hotel. Snel ga ik naar bed, want de volgende ochtend om 9:00 uur vertrekt de boot zouden.

Het wrak van de U-455. Bron: Libeccio Tek Diving, Genua.
Het wrak van de UJ-2208. Foto: Mario Comi/Libeccio Tek Diving, Genua.
Het wrak van de UJ-2208. Foto: Mario Comi/Libeccio Tek Diving, Genua.

Duik 1 op de U-455

‘s Ochtends voelen mijn oren gelukkig goed, ik verwacht geen problemen met klaren. We ontbijten en gaan naar Libeccio Tekdiving, 10 minuten rijden van het hotel.

Mijn set is al opgebouwd. Ik doe de controles, trek mijn droogpak aan en breng alles naar de boot met hulp van de aardige mensen van Libeccio. Rond 9:30 uur varen we uiteindelijk uit.

Het is een zonnige dag en we worden aan boord van voldoende water voorzien. Goed voor de hydratatie, zeker omdat je toch even bezig bent in volledige uitrusting voor je in het water ligt. De stroming is aanzienlijk en ik moet mij aan de lijnen naar de shot-line voorttrekken waar ik ondiep op mijn buddy wacht. Gelukkig, het klaren gaat goed.

De afdaling gaat zonder problemen. Helaas is het zicht wat minder goed, al lijkt het op het eerste gezicht redelijk. Voor mij is het mijn eerste duik naar deze diepte op CCR en na kort te hebben rondgekeken op het wrak, begin ik aan de opstijging. Ik volg netjes het geplande profiel. Vanaf een meter of 15 diepte is de stroming weer merkbaar en voor de rest van de decompressie houd ik me vast aan de shotline.

Terug aan boord doe ik het bovendeel van mijn droogpak uit en wacht ik op de andere duikers (sommigen hebben een langere bodemtijd, waardoor de decotijd snel oploopt). Het is erg warm in de zon (en zonnebrandcrème uiteraard vergeten), maar we worden voorzien van broodjes, snacks en drinken.

Als iedereen weer aan boord is, varen we terug. Spullen spoelen en richting het hotel. Mijn kale hoofd is goed verbrand en na een lange reis ben ik toch wel moe. Een schoonheidsslaapje is daarom wel aan de orde. Op dat moment voel ik voor het eerst pijn in mijn rechterbovenarm.

‘s Avonds heerlijke sushi eten (ja, in Italië…) en ook dan heb nog wel wat pijn in mijn arm. Maar ik doe het af als spierpijn door de stroming. Na het eten ga ik naar bed, want de volgende ochtend vertrekt de boot opnieuw vroeg.

Duik 2 op de UJ-2208

Ik heb heerlijk geslapen, de neusverkoudheid is nauwelijks nog te bekennen en de pijn in mijn arm is de volgende ochtend nagenoeg weg. Ik voel me uitstekend om weer te gaan duiken. Helaas heeft mijn buddy niet goed geslapen en besluit hij vandaag niet te duiken. Ik duik dan ook met iemand anders uit het team.

De voorbereiding is gelijk aan de dag ervoor. We zijn met minder duikers en het weer is nog steeds mooi. Op de locatie van het wrak staart er gelukkig ook minder stroming en kunnen we snel het water in. Twee duikers hebben problemen met hun uitrusting en blijven op de boot. Erg zuur om zelf niet te kunnen duiken en op anderen te moeten wachten…

De duik gaat zoals gepland. Het zicht is oké, maar niet super. Het wrak is mooi, maar omgeven door visnetten. Ik wil geen risico nemen en neem daarom geen kijkje bij de Enigma-machine, die nog in de stuurhut ligt.

Op diepte denk ik nog even terug aan mijn arm. Ik voel hem nog een beetje. Mijn eerste gedachte is dan ook: “Als de pijn er nog is op diepte, is het vast geen DCS.” Maar tijdens de opstijging en de decostops krijg ik meer last. En als ik aan de oppervlakte mijn stage en vinnen aangeef en mezelf de trap op trek, is de arm echt pijnlijk…

— Maar aangezien een opgezwollen arm niet één van de typische symptomen van DCS is, denk ik dat dit toch echt iets anders moet zijn. —

Decompression Sickness, type 1

Nadat ik het bovenste deel van mijn droogpak heb uitgetrokken, voelt mijn hele arm (van schouder tot en met de onderarm) zeer pijnlijk. Ik geef het aan, Fulvio, de eigenaar van Libeccio, vertrouwt het niet. Ik ga dan ook gelijk aan het zuurstof totdat we terug zijn in de haven. Ondanks de pijn in mijn arm voel ik mij verder uitstekend. Ik denk nog steeds dat ik een spier goed verrekt heb.

In de haven kleed ik me om en zie ik dat mijn rechterarm enorm opgezwollen is. Later zal blijken dat hij 7 cm dikker was dan links. Maar aangezien dit niet één van de typische symptomen van DCS is, denk ik (en ook de anderen om mij heen) dat dit toch echt iets anders moet zijn. Fulvio staat erop dat ik langer aan het zuurstof blijf en naar het ziekenhuis ga.

Een kwartier later word ik per ambulance naar de eerste hulp gebracht. Uit de echo blijkt dat de zwelling van mijn arm wordt veroorzaakt door bellen in de lymfeklieren. Ook volgens DAN komt dit niet veel voor. Het zou vanzelf kunnen oplossen, al moet ik dan langer aan de zuurstof. De Italiaanse arts wil dat ik toch de decompressiekamer in ga voor een ‘Tabel 6′-behandeling – wereldwijd het ‘aspirientje’ voor DCS-gevallen, hoor ik later.

Met de ‘Tabel 6′-behandeling word je teruggebracht naar 18 meter (2,8 bar/ata), 9 meter en uiteindelijk 6 meter. Je ademt 100% zuurstof, afgewisseld met pauzes met gewone lucht.

Helaas liggen er alleen Italiaanse bladen en je mag ook niet slapen als je in de tank zit. Erg saai, kan ik je vertellen, want enige vorm van elektronica is ook niet toegestaan. Gelukkig krijg ik in de eerste helft van de behandeling gezelschap ven een arts – vanwege 100% zuurstof op 2,8 bar.

Na de behandeling word ik teruggebracht naar de eerste hulp. De gezondheidszorg in Italië is veel slechter dan in Nederland. Twee uur moet ik wachten op een gang (tussen 100 andere patiënten) en via de duikschool hoor ik de diagnose (privacy is blijkbaar minder belangrijk). Hoewel ik de artsen dankbaar ben, wil ik niet langer blijven dan absoluut noodzakelijk. Ze zien liever dat ik ter observatie blijf, maar ik besluit om terug te gaan naar Nederland en indien nodig door te rijden naar het AMC.

Terug in Nederland

Thuis ben ik naar de huisarts gegaan (dat moet nu eenmaal), die heeft gebeld met het AMC. De arts wil me graag zien, ook omdat ik in Italië medicatie heb gekregen die zij niet voor zouden schrijven (preventie van trombose). In het ziekenhuis wordt nogmaals een echo gedaan – er zijn geen bellen meer te zien, de behandeling heeft zijn werk gedaan.

Maar de zwelling in mijn arm zit er nog en de arts wil dat ik de rest van de week nog in de decompressiekamer standaardbehandelingen onderga (gelukkig heb ikv oor de zekerheid wel een boek meegenomen!). Deze algemene behandeling wordt ook gebruikt voor andere aandoeningen en kan helpen bij de zwelling in mijn arm.

Na vier behandeldagen is de zwelling in mijn arm nagenoeg weg. In principe ben ik nu klaar – al mag ik een week (liever twee weken) niet vliegen en een maand niet duiken.

Oorzaak

Iedereen weet dat (technisch) duiken het risico van DCS met zich meebrengt. Het duikprofiel (en het volgen van de limieten) is een belangrijk aspect, maar er zijn meerdere factoren die kunnen bijdragen aan DCS.

In mijn geval heb ik mij, ruim voldoende, aan het profiel gehouden. Achteraf kan ik wel een aantal factoren bedenken die mogelijk hebben bijgedragen aan het ontstaan van DCS:

  • Lange reis en korte nacht voor de eerste duik.
  • Verkoudheid voor/tijdens de duiken.
  • Het vasthouden van en het voorttrekken aan de lijnen in de stroming.
  • Het lange wachten in de brandende zon op de boot.

Het spreekt voor zich dat ik dit in de toekomst anders moet aanpakken. Bijvoorbeeld door eerder naar de duikbestemming af te reizen, niet te duiken met een verkoudheid, gebruik te maken van een DPV of een jon line en wellicht ook in het water te blijven als er anders toch gewacht moet worden.

Eén ding staat vast: ik zal pijn na een duik niet snel meer afdoen als simpele spierpijn.

Reactie van prof.dr. Rob van Hulst, behandelend duikerarts in het AMC:

“Wij werden gebeld door de huisarts van Attilla, waar hij zich na terugkeer in Nederland had gemeld. De patiënt was in Italië behandeld volgens tabel 6 US Navy, de gebruikelijke behandeling bij het vermoeden van een decompressie-aandoening –  dat wil zeggen dat hij in de hyperbare kamer vijf uur heeft doorgebracht 100% zuurstof ademend op 18 meter en 9 meter , Na deze behandelingstabel zijn er geen bellen meer in het lichaam van de duiker.

Ik heb een anamnese afgenomen via de telefoon van de huisarts waar de patiënt bij aanwezig was, echter, toen de huisarts ook de twee duiken naar 110 meter noemde, heb ik gevraagd of Attilla naar het AMC wilde komen.

Met het oog op zijn opgezette bovenarm is de neuroloog ingeschakeld. Gedacht werd aan trombose, maar uit het lab- en vaatonderzoek kwam dat niet naar voren. Ook het neurologisch onderzoek was normaal. Toch is toen besloten hem verder te behandelen in de hyperbare kamer voor zijn restklachten van decompressieziekte. Na vier behandelingen (15 meter diepte, 110 minuten zuurstof) was Attilla klachtenvrij.

— De duik en decompressie zijn volgens het boekje verlopen. Maar ook nu blijkt dat andere factoren wel degelijk een rol spelen. —

Uiteraard heb ik samen met Attilla gekeken naar zijn duikprofiel. Daar zaten geen vreemde dingen in. De duik en decompressie zijn volgens het boekje verlopen. Maar eens te meer blijkt maar weer dat andere factoren wel degelijk een rol spelen, hoe goed je ook bent voorbereid. Mogelijk heeft de lange autorit naar Italië een rol gespeeld, vermoeidheid, stress, inspanning onder water door de stroming?

Omdat Attilla aan het einde van de eerste duik ‘wapperend’ in de stroming zijn decostop aan de lijn heeft uitgehangen, is het niet vreemd dat hij in eerste instantie dacht daar de pijnlijke arm aan over te hebben gehouden. Dat is meteen het leermoment – bij een dergelijke klacht na een duik mag je ook decompressieziekte niet uitsluiten.

Duiken is niet zonder risico. En hoe extremer de duiken, hoe kleiner de marges voor fouten zijn. Daar moet je je zeker bij de technische duiken die Attilla maakt, bewust van zijn.

En bij twijfel over subtiele klachten na het duiken is het verstandig om contact op te nemen met een duikerarts of hyperbaar centrum dat ervaring heeft met duikongevallen.

3 reacties

  1. Leuk om te lezen, Attilla! Goed dat je dit deelt!

    REAGEREN
  2. Dank voor het delen, Attilla. Weer een les om tekenen/symptomen serieus te nemen.

    REAGEREN
  3. Fijn dat je het deelt, Attilla!

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief