Groothoek met model: duikende kerstbomen?
Groothoekfoto’s met model is een bijzondere tak van sport. Want wat maakt een groothoekfoto met model nu zo goed? Onderwaterfotograaf Ron Offermans blikt terug en geeft je tips, ook voor het Open Nederlands Kampioenschap.
Groothoek met model is een verplicht onderdeel van het ONK Onderwaterfotografie. De eerste keer dat ik hiermee te maken, kreeg was toen ik als jurylid gevraagd was om de foto’s te beoordelen. Dat is ongeveer 20 jaar geleden in het toen nog analoge tijdperk. Ik ben daar toen waarschijnlijk voor gevraagd omdat ik één van de weinige beroepsfotografen was die zich bezighield met onderwaterfotografie. Van onderwater-wedstrijdfotografie had ik eigenlijk niet zoveel verstand, maar een foto beoordelen zou mij wel lukken, dacht ik.
Hoe het er tijdens de jurering aan toe ging.
Buiten mijzelf was onder meer ook Willem Kolvoort aangesteld als jurylid. Willem is eigenlijk meer een natuurfotograaf dan een onderwaterfotograaf. Het verschil zit hem in het feit dat Willem het verfoeide om flitslicht te gebruiken onder water. Het natuurlijke licht vlak onder het oppervlak van kleine slootjes en plassen is zijn werkterrein. Hij blonk dan ook uit met het maken van prachtige sfeervolle foto’s van bijvoorbeeld snoeken, half verborgen in het riet, verlicht door heel diffuus licht onderbroken door een enkele zonnestraal. Een volledig opgetuigde duiker wil hij daar absoluut niet bij in beeld.
Daarom staan onze gezamenlijke jurysessies mij nog goed bij. Vooral Willem moest echt een knop omzetten om iets zinnigs te kunnen zeggen over een onderwaterfoto met een duiker in beeld. Soms kon hij het niet laten zich een beetje cynisch uit te laten. Als de benen van een duiker niet in beeld waren doordat ze schuil gingen achter het bovenlichaam, had hij het steevast over gehandicapte duikers. Als de blik van de duiker niet gericht was op de plek waar de duiklamp naartoe was gericht, kregen ze de stempel van dat ze niet geïnteresseerd leken te zijn.
Überhaupt was de blik van de duiker vaak een punt van discussie. Als de modellen voldoende dichtbij gefotografeerd werden zodat de ogen zichtbaar waren, kon het gebeurde dat het model een beetje wezenloos voor zich uit keek. Vaak had dat te maken met het gebruik van een groothoek- of fish-eye lens en het te strak zitten van het duikmasker, of het kwam gewoon doordat de duiker zich niet comfortabel voelde. Willem reageerde dan met de opmerking, tjee, die duiker wordt niet goed! Duikers die op meer afstand werden gefotografeerd zodat er geen gezichtsuitdrukking zichtbaar was, konden vaker zijn goedkeuring wegdragen. Maar dan mocht er absoluut niet te veel loshangende uitrusting zichtbaar zijn. Dan waren het duikende kerstbomen. Vooral ook als de foto precies gemaakt werd op het moment dat de duiken zijn lucht uitblies. Zo’n bellenbaan vlak voor het gezicht maakte het beeld van een kerstboom compleet.
Waar moet je op letten bij een modelfoto?
In principe zijn de factoren waar we destijds als juryleden de modelfoto’s op beoordeelden, nog steeds dezelfde. Een duiker dichtbij gefotografeerd moet alert en geïnteresseerd naar zijn onderwerp kijken. Dat onderwerp moet ook interessant genoeg zijn en duidelijk in beeld. Ook als een duiker verder weg als silhouet in beeld is, moet er een relatie zijn met een ander onderwerp. Dat kan een duiklamp zijn die de indruk geeft naar het onderwerp gericht te zijn. Een duiker dichtbij mag worden aangesneden, maar een silhouet moet compleet zijn.
Alle beeldcomponenten moeten samen een prettige compositie vormen. Liever niet het meeste in het oog springend beeldelement precies in het midden, maar op een positie die overeenkomt met de regel van derden. Het mooiste is het als de beeldelementen een denkbeeldige diagonale lijn vormen, of een driehoek. Pas daarom op dat er geen storend elementen in beeld komen die zo’n denkbeeldig figuur verstoort. Zoek daarom eerst voor de goede locatie en probeer vervolgens het model op de goede plek en in de juiste houding te krijgen. Hierbij is de communicatie tussen fotograaf en model van heel groot belang.
Kortom, het onderdeel ‘Groothoek met model’ is een van de lastigste opdrachten, maar ook een waarbij je vaak meer invloed kunt uitoefenen op het resultaat dan bij de andere onderdelen.
