Duiken na een coronavaccinatie

Een vraag die duikerarts Thijs Wingelaar de laatste weken vaak krijgt: heeft het coronavaccin invloed op het duiken?

Over de gevolgen van het coronavirus voor het duiken heb ik eerder een stukje geschreven. Toen was de conclusie: dat weten we nog niet zo goed. Inmiddels is de conclusie: we weten het nog steeds niet zo goed, maar het lijkt redelijk veilig te kunnen. Zie ook het standpunt van de NVD voor de meest actuele informatie. Maar dit gaat in de loop van de tijd zeker nog aangepast worden op basis van toekomstige informatie, want er zijn zowel ernstige langetermijnseffecten bij mensen die maar zeer mild ziek zijn geweest, als nagenoeg geen restverschijnselen bij mensen die ernstig ziek zijn geweest. Daarover komen we steeds meer te weten, maar tot die tijd is het verstandig om gewoon geen COVID-19 te krijgen.

Vaccineren

Behalve diverse hygiënemaatregelen en thuisblijven bij klachten zijn er sinds begin dit jaar vaccins beschikbaar in de strijd tegen het virus. Vaccins lijken, in ieder geval op de korte termijn, bescherming te bieden tegen het coronavirus. Op de langere termijn is dat, net zoals ik hierboven schrijf, nog even afwachten. Maar zeer waarschijnlijk zal het vaccin enige tijd bescherming bieden tegen het virus.

Persoonlijk vind ik vaccineren een verstandig idee, zowel voor jezelf als voor de maatschappij als geheel, maar ik heb begrip voor een ieder die daar om welke reden dan ook vanaf wil zien. Het is dan ook niet mijn intentie om die discussie alhier te starten. Wat ik graag wil delen, is informatie over de (kortdurende) gevolgen van een coronavaccin voor het duiken.

Negatief duikadvies

Bij alle vaccinaties, ook met ‘reguliere’ vaccins zoals de BMR of tetanus, geldt dat er ten minste een negatief duikadvies van 24 uur geldt na vaccinatie. Dit omdat het lichaam reageert op de stoffen uit het vaccin. En bij ontsteking, ook als dat door een vaccin veroorzaakt wordt, heb je een verhoogde kans op decompressieziekte. Natuurlijk wil je dat als duiker niet. Daar komt bij dat als je klachten krijgt na een vaccinatie, zoals pijn rond de plaats van vaccinatie (doorgaans de schouder) of het gevoel van grieperigheid, loopt dit negatieve duikadvies door tot 24 uur na het verdwijnen van de klachten.

Zowel het BioNTech/Pfizer-vaccin als het Moderna-vaccin is een RNA-vaccin (zie voor meer informatie de uitleg van het RIVM). Dit werkt anders dan ‘reguliere’ vaccins. Zonder een uitgebreide les over immunologie te geven komt het erop neer dat deze vaccins geen delen van de virussen bij zich hebben, zoals wel het geval is bij andere coronavaccins, zoals het AstraZeneca-vaccin (voor de liefhebber: dit zijn vector-vaccins). Bij ‘reguliere’ vaccins kan het lichaam gelijk aan de slag met een afweerreactie. Bij RNA-vaccins is dat net even anders.

Heel eenvoudig uitgelegd: RNA moet gezien worden als een ‘werkinstructie’, waardoor ons eigen lichaam zelf deeltjes van het coronavirus gaat maken (wees niet ongerust, alleen voor de ‘evenlop’ van het virus, niet de ziekmakende onderdelen). En het ‘zelf maken’ van deze deeltjes kost meer tijd dan bij een regulier vaccin. Daarom kan het tot 48 uur na vaccinatie duren voordat er klachten optreden, zoals een pijnlijke schouder of koortsig gevoel. (Meer info op de website van het RIVM)

Voor zowel BioNTech/Pfizer, Moderna, AstraZeneca (update 30 maart) als Jansen geldt een negatief duikadvies van ten minste 48 uur. En bij klachten na de vaccinatie loopt dit door tot 24 uur na het verdwijnen van de klachten.

Update: 30 maart
Dit artikel wordt aangepast als daar aanleiding voor is.