Brenda de Vries – Stromatolieten in Bacalar

Het is niet iets wat je elke dag doet, maar als Duikreporter Brenda in Mexico is, wil ze toch echt de stromatolieten van Bacalar zien.

Datum: 14 maart 2024
Duiklocatie: Lagoon of the seven colors in Bacalar, Mexico

Vorig jaar doken we in Hells Bells, een cenote met klokvormige stalactieten. Deze klokken worden nog steeds gevormd door bacteriën, en dus groeien ze nog steeds. Volgens de gids toen komen die bacteriën alleen maar  voor in 3 cenotes waar Hells Bells er 1 van is.

Maar het praatje kwam toen ook op de stromatolieten in Bacalar. Op slechts enkele plaatsen in de wereld vind je nog deze levende fossielen. Het zijn belangrijke cyanobacteriën (ja blauwalgen) die hebben bijgedragen aan de zuurstofproductie om de aarde leefbaar te maken. Ze zijn al zo’n 3,5 biljoen jaar oud.  Vroeger zaten ze op veel meer plaatsen, maar dat zijn nu alleen nog maar dode fossielen.

Bacalar moet verder qua blauwheid van het water lijken op de Malediven of Bora Bora. Alleen hier is het zoet water.

Vorig jaar hadden we geen tijd meer om Bacalar te bezoeken, maar dit jaar leek het ons toch wel erg leuk. Het werd kiezen tussen nogmaals terug naar Hells Bells of de 3 uur durende autorit vanuit Tulum naar Bacalar te maken.  We kozen voor Bacalar.

Met wat meer info dan vorig jaar hadden we 3 locaties waar de stromatolieten te vinden zijn. We kozen voor de verste locatie, en de minst toeristische, Laguna Bonanza.

De google reviews spreken over niet al te duur, maar ook niet vriendelijk en alleen Spaans sprekend. We gaan het zien. De andere locatie is restaurant Los Rapidos, maar daar lijkt het een veel te duur toeristenfuik te zijn en cenote los Cocalitos die volgens Google gesloten is.

We hebben er ongeveer 3.5 uur over gedaan en bereiken dan Bonanza. Hier is een Spaans sprekende vrouw aanwezig en we vragen in het Spaans wat uitleg over welke kayaks ze verhuren en of je ook naar de stromatolieten kunt zwemmen/snorkelen. Gewoon linksaf is het antwoord en we gaan eerst kayakken. Er komt niet meer uit haar mond dan wat nodig is, maar onvriendelijk kun je niet zeggen. Ze legt de kayaks voor ons klaar en wij kleden ons rustig om.

We moeten nog wel zelf de kayaks de laatste meter naar het water slepen en er zelf instappen zonder hulp. Is dat dan de onvriendelijkheid? We weten het niet, maar wij merken er niets van. Wat we willen wordt geregeld en de info die we nodig hebben krijgen we. Maar ja, niet in het Engels natuurlijk.

We kayakken eerst naar de stroomversnellingen van Los Rapidos, en zien inderdaad de stromatolieten. Af en toe staan er wat bordjes dat je er niet aan moet komen. Maar er is geen enkel toezicht op het naleven hier van. Bij Los Rapidos lopen mensen er zelfs overheen.

Nadat we weer terug zijn gaan we snorkelen naar de stromatolieten. Die kayak was helemaal niet nodig, want ze zitten op nog geen 25m afstand van Bonanza al.

Op internet hadden we het advies gelezen om geen vinnen te dragen, dus alleen met een duikbril bekijken we deze stromatolieten. Omdat ik het niet weet of het meenemen van de camera in de kayak mogelijk is laat ik deze thuis en heb alleen een Gopro bij me. Video en foto zal er komen, maar mogelijk niet de kwaliteit die ik gewend ben.

Het meer is zoet water, en bevat een wat hogere zwavelconcentratie (ruik je niet). De levende fossielen zijn grijze stenen en duidelijk herkenbaar. De grotere steken zelfs iets boven water uit.

Het blauwe water maakt het bounty gevoel compleet.

In het meer zit een beetje begroeiing en je vindt er ook wel wat vissen. Maar niet extreem veel. Het water bevat iets zwavel.

We snorkelen zo langs diverse stromatolieten, zien overal wel vissen zwemmen, er zitten waterlelies, mangrovebomen, wat waterplanten, maar vooral het extreem blauwe water valt op. De daar ook veel voorkomende Chevice slak zien we helaas niet. Deze slak schijnt in 2021 ineens een onbekende sterfte daar gehad te hebben en is sindsdien nog niet weer op het niveau van voor die tijd terug.

De kleiachtige formaties op de foto’s zijn dus die stromatolieten, ze zijn dus hard en geen klei. Maar het lijkt dus wel wat op klei. Ze zitten heel ondiep, dus meer dan een duikbril is ook niet nodig om ze te zien. En zelfs vanuit de kayak kijk je er zo bovenop. Je kunt ze niet missen.

Het meer met de mangroves is werkelijk prachtig. Maar helaas is er feitelijk geen enkele natuurbescherming.

Het meer is officieel op woensdagen gesloten voor suppen, kayakken en varen om het rust te gunnen, maar in de praktijk lees ik dat mensen van de privegronden gewoon hun materialen verhuren omdat er geen controle is. Er staan bordjes met waar je niet mag komen, maar er is geen controle, dus mensen gaan en staan waar ze willen. Bij Los Rapidos zie je ze zelfs bovenop de stromatolieten lopen.

Bij Bonanza hangt een bord met dat je niet mag plassen in het water, geen zonnebrandcreme mag gebruiken, niet mag eten en drinken in het water, maar ook hier is geen enkele controle en zien we een gezin op de schommels in het water zitten te eten en te drinken.
Landbouwgronden zorgen voor vervuiling van het water en er vinden ook illegale dumpingen plaats van afval en riolering. Het zijn dus niet alleen de toeristen die er niet netjes mee omgaan. Het zou echt enorm zonde zijn als dit mooie natuurgebied verdwijnt, maar dan moet er wel wat aan bescherming gedaan worden. Het zou jammer zijn als de oudste nog bestaande levensvormen van de aarde verdwijnen.

Bacalar is in ieder geval een prachtige plek om een dagje naartoe te gaan als je niet wilt duiken. En met een duikbril en snorkel kun je de stromatolieten bewonderen, zolang het nog kan.