Balinese indrukken – Meer Tulamben
Bali heeft vele kanten – er is enorm veel te ontdekken voor duikers en niet-duikers. Bij Tulamben raakt onderwaterfotograaf René Weterings niet uitgekeken. In deel 2 van zijn vierluik neemt hij opnieuw een duik – onder water en boven water.
Het water is helder, de zon schijnt en er staat weinig stroming. Erg goede omstandigheden om de kunstmatige riffen van Coral Garden in Tulamben te fotograferen. Samen met Cindy en Isis zweef ik over het landschap van het huisrif van Tauch Terminal Tulamben en geniet ik van de hoeveelheid vis.
Coral Garden
Na een paar duiken op het wrak van de Liberty en een echte macroduik bij Melasti is het tijd om het huisrif te gaan bewonderen. Het landschap bestaat hier uit een zandvlakte met daarop een groot aantal door mensenhanden gemaakte objecten. Ze zijn bedoeld om de koraalgroei te stimuleren in de diepere delen van dit gebied, waar weinig andere harde substraten te vinden zijn. De kunstmatige objecten variëren van betonnen reefballs, zoals we ze in Nederland ook kennen, tot betonnen beelden van een haai of dolfijnen en metalen structuren die lijken op een vliegtuig. De koralen groeien er goed op en ik vind ze erg fotogeniek, ook al zijn het geen natuurlijke elementen.
Er is veel vis op het huisrif te vinden, grote scholen kardinalen, anemonen met clownvissen, snappers en andere zeer kleurrijke vissen paraderen hier in het rond. Cindy en Isis poseren boven het anemonenveld met de prachtige oranje kardinalen op de voorgrond. Wat zijn het er veel zeg! We zoeken in de anemonen naar die gezellige clownvisjes, maar ze laten zich maar moeilijk zien hier. Tussen een paar van de kunstmatige objecten, zie ik iets in het zand. Ik kan even niet goed plaatsen wat het is en ik sein Cindy en Isis om ook te komen kijken – het is een kleine rog. Heel eventjes laat hij zich zien, maar stuift snel over het zand weg.
Zo eenvoudig als we ook het water in gingen, zo eenvoudig stappen we er ook weer uit. Er is een mooi pad van rubberen matten aangelegd over de toch wel onhandig grote kiezelstenen, waaruit het strand van Tulamben hoofdzakelijk bestaat. Alleen als de golfslag erg sterk is, moet je echt even uitkijken. Vanaf het pad pad is het nog geen 20 meter wandelen naar het duikcentrum. Hier ploffen we tevreden neer op de bankjes we onze duikspullen hebben gespoeld. Tijd om een heerlijk bakje Balinese koffie te nemen en na te genieten van de duik op het huisrif.
Deze middag mag ook Rowan (13) na een korte sessie in het zwembad met een van de gidsen een duik op het huisrif maken. Ik ga mee om foto’s te maken en te genieten van zijn enthousiasme. Het te water gaan is iets lastiger voor hem, maar ook hij komt er wel. Al snel dalen we nog een keer af in het zeer heldere water. Het gaat hem goed af en heeft weinig begeleiding nodig wat de techniek van het duiken betreft. De gids wijst af en toe wat mooie dingen aan, maar Rowan is zelf ook een goede spotter. Hij wijst alles aan wat hij ziet en seint dan ‘ok’ naar mij. Ik zie dat hij geniet, dus ik geniet ook. De gids laat ons al snel wat vrijer en we duiken samen langs de objecten, wat voor mij een mooie gelegenheid is om het landschap met Rowan erbij vast te leggen. Na zo’n drie kwartier komt Rowan enthousiast weer het water uit en vraagt meteen wanneer hij nog een keer mag!
Rondje Agung
Duiken, relaxen, zwemmen, eten en dat steeds maar herhalen is natuurlijk erg leuk. Maar we zijn ook op Bali om het eiland te leren kennen. Bij het resort boeken we een volledige dag met een privéchauffeur die ons de door ons uitgekozen plekjes gaat laten zien. Het wordt een lange dag, dus we gaan redelijk vroeg uit bed en vertrekken na het ontbijt met een busje vanaf het resort. Onze gids Maddi is zeer vriendelijk en legt in zijn beste Engels van alles uit over Bali. Ook vertelt hij over zichzelf en hoe hij met zijn familie leeft. Ondanks zijn soms gebrekkige Engels begrijpen we wel wat hij bedoelt. Onze kinderen luisteren vanaf de achterbank en ik weet zeker dat zij zich wel eens achter de oren krabben van verbazing. Op sommige vlakken lijken onze culturen natuurlijk totaal niet op elkaar.
De eerste stop is een uitzichtpunt over prachtige rijstvelden. Het water in de velden reflecteert prachtig tussen het frisgroene van de planten. In de verte zien we een vader zijn kinderen wassen bij een soort wasplaats. Een vreemd gezicht en niet iets wat je verwacht. Tussen de rijstvelden door lopen waterstroompjes, soms natuurlijk, soms gekanaliseerd. De wegen er tussen zijn smal en hobbelig. Rowan tuurt dromerig over de velden uit, wat een magisch beeld.
Onderweg passeren we velden met bloemen, rijst, mais en aardappelen. Elke familie heeft zijn eigen tempel, het zijn er duizenden, zo lijkt het. Overal waar water in de buurt is, zien we zwaluwtjes vliegen en in de bomen klinkt het geluid van cicaden. Bij elk dorpje komt de geur van een brandend vuurtje voor de saté ons tegemoet en ook de geur van wierrook is alom aanwezig. Een kort bezoekje aan een koffieplantage met een proeverij is een welkome pauze van het slalommen op de veelal smalle wegen. Het is leuk om te horen hoe ze de koffie hier verbouwen. De koffietjes met ladingen suiker erin zijn niet mijn ding, geef mij maar zwarte Bali koffie. We vervolgen onze weg, want de volgende halte is het waterpaleis ‘Taman Tirta Gangga’. Hier is het wat drukker en meer toeristisch, maar het valt me eigenlijk best mee. Het paleis heeft prachtige vijvers met koi karpers en mooi aangelegde tuinen. We trakteren onszelf op een ijsje om af te koelen en bieden onze gids ook wat aan. Dat kan hij wel waarderen, maar hij slaat het uit beleefdheid toch af.
De volgende stop is de grootste tempel van Bali (Pura Besakih, ook wel Moedertempel genoemd) aan de voet van de vulkaan Agung. We laten ons met het shuttlebusje afzetten bij het punt waar we te voet verder moeten. Bij de ingang krijgen we allemaal een sarong te leen, want dat is hier wel verplicht. Natuurlijk voelt dat vreemd in het begin en de kinderen kunnen er smakelijk om lachen. De tempel is indrukwekkend groot, de geur van wierrook is sterk en op diverse plekken zitten mensen te bidden of spelen ze muziek. Af en toe worden we aangesproken om dingen te kopen. Dat negeren we zoveel mogelijk, maar boven in het complex zien de dames toch wat leuks om te kopen. Na een flinke wandeltocht keren we terug bij onze gids . Onderweg maken we een lunchstop met uitzicht over het Meer van Batur.
Drop off
Een van de mooie duikstekken die dicht bij het resort liggen, is de Drop Off. Met de auto is het nog geen 5 minuten rijden, de instap ligt eigenlijk hemelsbreed maar een paar honderd meter van het resort. Onder de bomen zijn wat bankjes gemaakt, waar je comfortabel je duikspullen kunt aantrekken. Via het strandje waar de lokale bootjes gestald liggen, gaan we te water. Ook hier is het oppassen, want onder de waterlijn liggen vrij grote stenen waar je zomaar over kunt struikelen.
We zakken af naar de zandbodem en zwemmen op het gemakje richting het oosten. Op het zand toont onze gids de kleinere diertjes, zoals diverse zeenaaktslakken. Er staat een aardige deining, dus macrofoto’s maken is een uitdaging. Een stuk verder wordt het dieper en is het begin van het rif te zien. De wand wordt snel steiler en is zeer mooi begroeid met allerlei koralen. Onder ons zien we een Hawksbill schildpad eten, maar we laten het dier met rust. De gids toont ons een electric clamp, een soort oester die bliksemschichtjes afvuurt over de rand van zijn lijf. Een erg gaaf gezicht waar Isis wel van kan genieten. Zij mag vandaag model zijn bij de mooie waaierkoralen en de prachtige paarse anemoon met clownvissen die hier te vinden is. Wat is dit rif toch schitterend.
Het is een veelzijdige duikstek, want een andere duik ga ik op pad met Cindy en neem ik de macrolens mee. Er is genoeg te zien, van zeenaaktslakken en gobies op het rif tot zelfs een bladvis. Hij heeft zich goed verstopt, maar de gids wijst hem aan. Wat een gave vondst! Ik geniet met volle teugen hier, het is jammer dat we morgen naar Pemuteran vertrekken. Ik had hier in Tulamben nog wel meer duiken willen maken.
