Zegerplas: duiken in een onderwaternatuurpark

Trots is Cora van der Draaij op haar thuisplas! Wij duiken met haar mee in Onderwaternatuurpark Zegersloot in de Alphense Zegerplas.

Welkom in Onderwaternatuurpark Zegersloot. Een enorme boog markeert de entree van het duikgebied – onder water natuurlijk.

We duiken in niet zomaar een onderwaterpark. «Het is een onderwaterNATUURpark,» zo benadrukt Cora van der Draaij. Samen met Cora, haar echtgenoot Willem en clublid Chris maak ik deze duik. Voordat we het water in gaan, word ik door Cora en de opgetrommelde Knud Paagman, één van de mensen die de aanleg van het park begeleidt, helemaal bijgepraat over dit enorme project van de Alphense Duikvereniging Atlantis.

Foto: Photodigital.nl/Shutterstock.com

Op de prachtige duiksteiger – gesponsord door de gemeente – laat Knud me tekeningen en foto’s zien. Drie jaar geleden zijn ze begonnen. Eerst met het plaatsen van de meetstations, daarna het storten van in totaal zo’n 1000 betonelementen (in totaal 1100 ton!), het afzinken van objecten, kleine wrakjes en een groter wrak en nu het plaatsen van het palenrif. Een hele onderneming! Overigens doet Atlantis dit alles in nauw overleg en met de steun van o.a. de gemeente, het hoogheemraadschap en het waterschap.

Op de tekening van het duikgebied staat duidelijk aangegeven waar wat ligt. Ook boven water is het zichtbaar. Knud wijst tijdens zijn verhaal naar de boeien aan het wateroppervlak. Daaronder liggen objecten. Ik verheug me al op de betonnen olifant die er ligt.

Foto: Cor Kuyvenhoven

De Regina Maris

We zijn nog maar net de poort door als we het wrak van de Regina Maris op een diepte tussen 9 en 12 meter tegenkomen. Het 16 meter lange oude zeiljacht was uitgebrand en is vervolgens door de leden van Atlantis helemaal gestript, schoongemaakt en afgezonken. «Het wrak was nog maar net afgezonken of er zaten al snoeken en palingen,» vertelt Knud. Helaas niet als wij er zwemmen – de snoek ligt een stuk verder op één van de platforms te rusten. Onverstoorbaar.

Nachtduik overdag

Ondanks dat het een zomerse ochtend is, is het heel donker onder water. Als ik niet beter zou weten, had het ook een nachtduik kunnen zijn. «Door oxidatie van het veen kleurt het water rood en daardoor is het vanaf zo’n zes meter echt donker,» waarschuwen mijn buddy’s me al voor de duik. En ja, het zicht mag dan wel een meter of vier zijn, het is echt pikkedonker. Een goede duiklamp is een must.

We zwemmen langs meetstations, die volop begroeid zijn met zoetwatermosseltjes. Deze stations zijn bedoeld voor de zichtmetingen in het kader van Project Baseline – ook de Zegerplas is één van de locaties die gemonitord wordt. Het doel is om het natuurlijke evenwicht in de plas te herstellen – de mosseltjes die zich op de betonelementen vestigen, filteren het water en ook het palenrif moet een bijdrage gaan leveren. We zwemmen verder langs objecten zoals een fiets en een oven. Alles gaat schuil onder begroeiing.

Overigens is een goede controle van het drijfvermogen hier een must. Je hoeft maar met een tipje van je vin de terrasvormige bodem te raken en je zit in een grote stofwolk. Het is oppassen geblazen!

De bovenzijde van het palenrif.

Rif op palen

We zetten koers naar het palenrif, dat redelijk dicht bij de kant in ondieper water ligt. De naam zegt het al: dit rif staat op palen! Boven op de palen zijn kokosmatten gelegd met daarin jonge plantjes. «Allemaal inheemse plantensoorten,» vertelt Cora. «Maar omdat deze zich hier niet zelf kunnen vestigen, zijn ze gekweekt en uitgezet.» Gehoopt én verwacht wordt dat deze hangcultuur een schuilplaats voor (jonge)vis zal gaan vormen. Ook leuk om te weten: hier worden ’s zomers samen met Project Baseline snorkelexcursies georganiseerd om kinderen kennis te laten maken met het leven op en rond het palenrif.

Als we tussen de palen door zwemmen, krijg ik visioenen van de Zoutpier op Bonaire. De zonnestralen breken door het wateroppervlak. De kleine plantjes worden al groter en scholen met visjes zwemmen tussen de palen van het rif door. Ik ben benieuwd hoe het volgende zomer zal zijn.

Samen met Cora zwem ik ondiep over een lichte bodem vol waterplanten en dartelende jonge visjes terug naar de duiksteiger. Bij de steiger staan we rustig op, trekken we in het 1 meter diepe water onze vinnen uit en lopen we via de duiktrap het water uit. De olifant hebben we niet gevonden, maar zegt Cora: «Elke duik is hier weer een verrassing.»