Richard de Kok – Verboden duikstek

Duiken op een plek waar normaal gesproken niet gedoken mag worden. Dat is altijd bijzonder! Richard de Kok duikt in het kader van het project Haringvliet-onderwater in de Berghaven in Hoek van Holland.

Datum: 15 juli 2018
Duiklocatie: Berghaven, Nieuwe Waterweg

Vandaag staat er een bijzondere duik op het programma. We mogen duiken in de Berghaven in Hoek van Holland. Dit is een haven gelegen aan de Nieuwe Waterweg. De duik wordt georganiseerd door Haringvliet-onderwater. Dit is een samenwerkingsverband van Stichting anemoon, de NOB en Ravon. De duik heeft tot doel meer inzicht te krijgen in het brakwatermilieu in de Zuid-Hollandse delta. We zijn met zo’n 15 duikers. Alle deelnemers zijn actief in het monitoringsproject van het Haringvliet. Er mag gedoken worden van 10.00 tot 12.00 in de westhoek van de haven. Vanaf 12.00 uur zal de haven hier weer in gebruik genomen worden. Om 9.00 uur houdt Peter van Bragt een korte presentatie over het te verwachten onderwaterleven in het brakke water. Sanne Ploegaert vertelt een en ander over de vissen. Wat we kunnen verwachten weet niemand, want hier heeft nog nooit iemand gedoken. Ik zal samen met Martin als eerste buddypaar het spits afbijten .

Vanaf steiger 2 zien we een groepje van vier harders aan de oppervlakte zwemmen. We klimmen via de stalen steigerladder af en laten ons in de haven zakken. Ik check even de diepte hier ter plaatse en of de bodem vrij is van obstakels. Het is ruim 3 meter diep te zijn en de bodem is geheel schoon. De rest van de duikers kan dus eenvoudiger en sneller het water in, door gewoon van de steiger af te springen. Martin en ik starten onze duik en gaan onder de steiger door. Over het zicht ben ik dik tevreden, zeker een meter. Prima voor in de Rotterdamse haven. Af en toe kijk je wel een beetje scheel en is het heel troebel. Eerst denk ik: ‘ik heb nu echt een bril nodig’, maar dan besef ik dat het een heel ondiepe halocline is (=laag waar zoet en zout water bij elkaar komen en mengen). De onderzijde van de drijvers is geheel begroeid met trompetkokerwormen. Erg mooi diertje, wat ik nog nooit gezien heb. Tussen de kalkkokerwormen zitten allerlei pokken, die continu naar ons zwaaien.

We zijn aangekomen bij een van de steigerpalen en laten ons langzaam zakken langs deze paal. Wat dieper zie we steeds meer Japanse oesters en hydroïdpoliepen. Als je goed kijkt zie je hele kleine krabbetjes. De ene keer is het een blaasjeskrab en de volgende keer is het een hele jonge strandkrab. Plotseling zie ik achter een oester een garnaal kruipen. Ik krijg slechts twee kansen om snel een plaatje te schieten. De garnaal heeft lange poten en later vertelt Peter me dat het de rugstreepgarnaal moet zijn geweest. Op 3½ tot vier meter bereiken we de bodem. Plaatselijk wat zanderig/slikkerig, maar ook wat slappe klei. Diverse strandkrabben wandelen rondom te steigerpaal. Vermoedelijk voor hen ook een bijzondere dag, omdat ze nog nooit een duiker hebben gezien. Op het zand zien we ook aardig wat dikkopjes. Dit visje heeft zoals verwacht geen moeite met het zoete, brakke en/of zoute watermilieu. Ik denk ook nog eenmaal een zwartbekgrondel voorbij te zien flitsen. Op de onderzijde van de paal nog twee grondelachtige visjes met zes of zeven donkere verticale strepen. Geen foto helaas en voor ik hen goed kan observeren zijn ze verdwenen.

Na 45 minuten verlaat Martin het water en krijg ik van de duikleidster door waar buddypaar vijf ligt. Dit zijn mijn Marielle en Timo. Afspraak is dat ik samen met hen nog even de voorzijde van de eerste steiger bekijk en vervolgens nog heel ondiep de stortsteen aan de waterkant. De eerste steiger is qua leven identiek aan de tweede steiger en al gauw liggen we op een halve meter diepte tussen de stenen te snuffelen. Hier veel knotswier en darmwier en honderden aasgarnalen die tussen de spleten wegschieten. Daartussen vermoedelijk ook weer diverse zwartbekgrondels, maar helemaal zeker weten doe ik het niet. Na vijf kwartier is het genoeg geweest en snorkelen we weer richting de stalen trap om omhoog te klauteren. Langzaam komt iedereen het water weer uit. Even voor twaalven is het even schrikken als de eerste boot alweer de haven in komt zoeven. Het laatste buddypaar wordt snel gewaarschuwd en iedereen komt gelukkig weer veilig aan wal. Tijdens een heerlijke lunch evalueren we onze duiken en de waarnemingen. Er zijn nog wat monsters genomen die we in een cuvet kunnen bekijken. Peter heeft nog brakwaterknotsslakken met eitjes gevonden. Alleen geschikt voor het geoefende oog. Man wat zijn die klein, 1 à 2 mm.

Als we weer thuis zijn meten we nog even het zoutgehalte van de twee watermonsters die we direct voor en direct na de duik hebben genomen. Gedurende de duiken is het zoutgehalte van 13 naar 17 promille toegenomen. We hebben dus gedoken is sterk brak water. Zout water is boven de 25 promille, al worden in de Nederlandse en Belgische kustwateren vaak lagere concentraties gemeten vanwege het afstromende zoete rivierwater. Al met al een leuke dag met een bijzondere duik en veel nieuwe informatie.