Opnieuw staalslakken in Oosterschelde
Het is een lange tijd stil geweest rondom het thema staalslakken. Gelukkig maar zou je zeggen. Helaas komt ook aan dit verhaal een vervolg. Opnieuw is Rijkswaterstaat (RWS) van plan enorme hoeveelheden staalslakken te storten in de Oosterschelde. Anders dan bij de Zeelandbrug heeft RWS aangegeven dit keer geen geld te hebben voor breuksteen en herstelwerkzaamheden.
Korte terugblik
Hoe zat het ook alweer? Staalslakken; industrieel afval uit de hoogovens. Kleine klompen met sporen van zware metalen zoals cadmium, nikkel en vanadium. RWS gebruikt deze staalslakken om de vooroevers in de Oosterschelde te verstevigen die door erosie instabiel zijn geworden. In 2009 is onder andere duiklocatie de Zeelandbrug volgestort met staalslakken (cluster 1) over een lengte van 600 meter. Stichting de Oosterschelde en andere organisaties kwamen hiervan op de hoogte en tekenden protest aan bij RWS. Stichting de Oosterschelde is tegen het gebruik van staalslakken. Het effect op lange termijn op het onderwatermilieu is onbekend. In dat geval moet van het gebruik van staalslakken worden afgezien, zeker in een nationaal park.
Groot verschil met de Zeelandbrug!
Alle protesten en landelijke aandacht voor de staalslakkenstort hadden wel een positief bijeffect. RWS heeft alsnog op een groter deel dan zij oorspronkelijk had gepland herstelwerkzaamheden verricht. Hetgeen RWS ook verplicht is volgens Natura 2000 wetgeving. Het meest zichtbare resultaat van de herstelwerkzaamheden zijn de grote natuurlijke breukstenen die RWS heeft geplaatst op de staalslakken. Als je duikt bij de Zeelandbrug zie je dus nauwelijks staalslakken; die liggen onder de grote blokken natuurlijk breuksteen. Het onderwaterleven begint inmiddels aardig terug te keren op deze blokken natuurlijk breuksteen.
Geplande locaties staalslakken stort in Zeeland
Voor de nieuwe serie vooroeververdediging heeft RWS aangegeven geen budget te hebben voor herstelwerkzaamheden. Nog afgezien van de onbekende effecten op lange termijn van staalslakken. Dit is merkwaardig, gezien de zorg- en instandhoudingsplicht van de biodiversiteit volgens Natura 2000. Blijkbaar hoeft de overheid zich niet te houden aan haar eigen wetgeving?
Wat gaat er precies gebeuren?
RWS is voornemens op een groot aantal locaties in de Oosterschelde (en Westerschelde) de vooroevers onder water te verstevigen; cluster 2 en 3. Het betreft onder andere de duiklocaties Burghsluis (400 meter), Kattendijke, De tetjes (1.350 meter) en waarschijnlijk ook de Oost-Bevelandpolder waar duiklocaties Goese Sas en Putti’s Place liggen. Tot een diepte van circa 30 meter wil RWS de vooroever volstorten met staalslakken. De planning voor de werkzaamheden zijn 2014 (cluster 2) en 2015 (cluster 3).Geplande locaties staalslakken stort in Zeeland
Al deze duiklocaties kennen nu een gevarieerde biotoop bestaande uit breuksteenriffen, oesterriffen, slib- en kleibodems. Dankzij deze variatie is een gevarieerd onderwaterleven aanwezig. Als de plannen van RWS doorgaan wordt deze variatie vervangen door een egale laag van staalslakken; een monocultuur ontstaat. Met alle negatieve gevolgen voor de biodiversiteit. Geen grote gaten meer waar kreeften, paling en vorskwabben kunnen schuilen. Geen slibbodems meer waar slibanemonen en platvissen op leven. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de negatieve effecten op de biodiversiteit.
Monocultuur van staalslakken
Vervolg?
Alle vergunningen voor cluster 2 en 3 moet RWS nog aanvragen. In tegenstelling tot de cluster 1 (Zeelandbrug) zijn we op tijd voor bezwaarprocedures. Stichting de Oosterschelde probeert RWS eerst zo ver te krijgen natuurvriendelijk materiaal te gebruiken en herstelmaatregelen uit te voeren. Juridische stappen zal de Stichting, indien nodig, niet schuwen.
Voor meer informatie kijk op: www.stichtingdeoosterschelde.nl
