En dan mag je naar het EK!
Hoe leuk is het om je land te vertegenwoordigen op een EK? Onderwaterfotograaf Jef Driesen werd in 2022 voor België afgevaardigd naar Madeira. Hij ging en overwon heel wat hobbels!
Voorbereiding
In het voorjaar 2022 krijg ik de vraag of ik wil deelnemen aan het CMAS Europees Kampioenschap Onderwaterfotografie. Een jaar eerder heb ik immers een zilveren medaille behaald op het OBK. Uiteraard zie ik dat wel zitten! Samen met mijn model Mike Pellens besluit ik: ‘We gaan!’
Na de nodige administratieve formaliteiten brengen NELOS en BEFOS onze inschrijving in orde en kunnen de voorbereidingen starten. We zijn nog nooit eerder op Madeira geweest en hebben geen idee wat ons te wachten staat. We reizen dan ook drie dagen op voorhand af, zodat we de duikplaatsen van het kampioenschap al eens kunnen verkennen. Na wat opzoekwerk regelen we voor de zaterdag bij Azul Diving alvast een duik op het wrak Corveta Afonso Cerqueira en in het natuurreservaat Garajau. Op zondag is het duikcentrum echter gesloten en we worden doorverwezen naar Haliotis. Daar kunnen we twee duiken op Baixa da Cruz reserveren. Eigenlijk maken we liefst een duik op de vierde wedstrijdlocatie Baixa das Moreias, maar wegens de ligging is dat helaas niet haalbaar.
Begin augustus spreken we af aan de Put van Ekeren met het voltallige Belgische team: fotograaf Danny Van Belle met assistent Rudy Janssens en videograaf Gery Beeckmans met assistente Cathy Grimonpont. We passen onze EK-kledij in de Belgische driekleur, maken enkele groepsfoto’s en bespreken de reglementen van het EK. De sfeer binnen het team zit alvast goed!
Vertrek naar Madeira
Vrijdagavond 30 september 2022 is het eindelijk zover! De koffers zijn gepakt en we vertrekken vol goede moed naar de luchthaven van Zaventem. Helaas is het ook het begin van een hoop ellende. Aan de incheckbalie blijkt onze vlucht overboekt en staan we op de reservelijst. De moed zakt al direct in onze schoenen. Na lang wachten aan de gate krijgen we uiteindelijk goed nieuws en kunnen we toch mee. Maar de vlucht heeft ook vertraging opgelopen. In Lissabon hebben we slechts 45 minuten om over te stappen. De klok tikt echter genadeloos verder en we missen onze aansluitende vlucht. Het is ondertussen al voorbij middernacht en de eerstvolgende vlucht naar Madeira vertrekt pas de volgende ochtend. Van de Portugese luchtvaartmaatschappij TAP Air moeten we duidelijk niet veel verwachten. We krijgen enkel een nieuwe boardingpass en een voucher van 10 euro om iets te eten, maar geen slaapplaats of hotelkamer. Gefrustreerd en vermoeid brengen we dan maar de nacht door op een harde bank in de luchthaven.
Als we eindelijk in Madeira aankomen, is onze nachtmerrie nog niet voorbij, integendeel. Tot overmaat van ramp blijkt al onze bagage vermist! Daar staan we dan, zonder duikmateriaal of propere kleding. Gelukkig heb ik wel mijn camera met de onderwaterbehuizing en de lenzen in de handbagage zitten. Jammer genoeg ontbreken er nog wel enkele essentiële onderdelen, zoals de pomp van het vacuümsysteem, de zoom- en tussenringen van al mijn lenzen en de laders voor de batterijen. Dus ik kan al fotograferen, maar dan wel met een stevige handicap.
Bij de check-in in ons hotel loopt het nog maar eens fout. We hebben geboekt in hotel Next, maar daar kunnen ze geen reservatie op onze naam vinden. Na een paar telefoontjes blijkt dat de organisatie van het EK het hele Belgische (en ook het Nederlandse) team verhuisd heeft naar het duurdere Savoy Palace hotel. Helemaal niet erg, maar het was wel handiger geweest als ze dat even aan ons hadden laten weten.
— Daar staan we dan, zonder duikmateriaal of propere kleding. —
Op verkenning
Ondertussen loopt onze planning natuurlijk helemaal in het honderd. Wegens de vertraging hebben we de ochtendduik op het wrak al gemist. En dat was nu net die ene locatie die ik absoluut al eens op voorhand wilde verkennen. De tweede duik in de namiddag is nog nipt haalbaar. Eerst nog snel even naar het nabijgelegen shoppingcentrum om een zwembroek en een batterij voor de lekmelder van de camera te kopen. In één van de restaurants van het hotel lenen we een wijnpomp om de behuizing van de camera vacuüm te trekken. In het duikcentrum huren we duikmateriaal en maken we ook kennis met Johan en Simon, één van de ploegen uit het Zweedse team.
— Veel scholen vis, maar verder redelijk kale rotsen. Dat wordt nog een stevige uitdaging om geschikte macro-onderwerpen te vinden! —
De eerste duik valt een beetje tegen. We zijn uitgeput van de vermoeiende reis en het gehuurde duikpak is behoorlijk aan de ruime kant. Ondanks de aangename watertemperatuur van 23°C krijgen we het daardoor vrij snel koud. Het valt ons ook op dat het onderwaterleven niet zo heel uitbundig is. Veel scholen vis, maar verder redelijk kale rotsen. Dat wordt nog een stevige uitdaging om geschikte macro-onderwerpen te vinden. Gelukkig is het niet allemaal kommer en kwel. De grote tandbaarzen zijn imposant en helemaal niet schuw. We moeten wel even geduld uitoefenen, want de Zweden hebben ze als eerste gespot. Zeker iets om rekening mee te houden tijdens de competitie, want op 30m diepte tikt de klok snel. Gelukkig zien we even verderop nog een grote rog passeren. Allemaal perfecte onderwerpen voor mijn groothoeklens.
Terug in het hotel ontmoeten we ook het Nederlandse team: Jos van Zijl met assistent Dennis Buitelaar (film), Sandra Boerlage met Rian Beudeker (foto) en Jos Broere met Nancy van Olffen (foto). Ik mag van Nancy een vacuümpomp en batterijlader lenen. Dank je wel, dat helpt mij toch weer een stukje vooruit!
De volgende ochtend worden we opgehaald door duikcentrum Haliotis. Onze Zweedse vrienden zijn ook weer van de partij. Van onze bagage is nog steeds geen enkel spoor en dus heeft Victor voor ons het nodige duikmateriaal geregeld. Nu hebben we wel voldoende tijd om een goed passend duikpak uit te kiezen en de duiken verlopen al een heel stuk vlotter. In tegenstelling tot de vorige duik heeft Baixa da Cruz wel meer macroleven. We spotten onder andere enkele mooie anemonen, een paar krabbetjes, zeesterren en zee-egels (belangrijk voor de categorie Thema), een octopus en zelfs een sepia.
Op de terugweg stoppen we nog even langs de luchthaven om te informeren naar onze bagage. Het goede nieuws is dat onze bagage ondertussen gelokaliseerd is, maar het slechte nieuws is dat ze nog steeds in Brussel staat. We beginnen nu toch behoorlijk te stressen, maar we proberen er toch maar het beste van te maken. Ondertussen is ook de rest van het Belgische team gearriveerd en gaan we ’s avonds gezellig samen op restaurant.
Openingsceremonie en technische meeting
Op maandag gaat het EK officieel van start. ’s Morgens staan de inschrijvingen op de agenda en in de late namiddag de parade en de openingsceremonie. Tussendoor hebben we in principe nog een aantal uren vrij en ik ben van plan mijn middagpauze op te offeren om nog een extra duik te doen. Helaas is de timing hier in Madeira op z’n Portugees: de inschrijvingen lopen uit en de bus naar de parade vertrekt vroeger dan gepland. De extra duik valt dus in het water en we gaan dan maar iets eten.
Voor de openingsceremonie moeten we noodgedwongen kledij van onze teamgenoten lenen. We worden met de bus naar de haven van Funchal gebracht. Daar worden we opgewacht door kinderen van de lagere school met een naambordje voor elk land. We hebben duidelijk het meest vrolijke en energieke duo gekregen. Er wordt naar hartenlust gezwaaid met onze Belgische vlag. Eerst nog een uitgebreide fotoshoot met alle deelnemers en dan vertrekken we in een kleurrijke stoet naar een parkje in het centrum van Funchal. Daar wordt het EK officieel voor geopend verklaard. We sluiten af met een drankje bij de Madeira Wine Company. Als we daarna nog even langs onze hotelkamer passeren, blijkt dat twee van onze koffers ondertussen aangekomen zijn. Goed nieuws, maar de derde en belangrijkste koffer, met daarin mijn duik- en fotomateriaal ontbreekt nog steeds.
’s Avonds is er de technische meeting. Daar worden de belangrijkste reglementen nog eens doorgenomen en kunnen er vragen gesteld worden. Via een loting worden de teams verdeeld over de beschikbare boten en wordt ook de volgorde van de duiklocaties gekozen. Wij worden samen met het Nederlandse team ingedeeld op de boot van Haliotis. Dat is alvast een meevaller, want met hun ruime en comfortabele RIB hebben we gisteren ook al gedoken. Bovendien kunnen we prima opschieten met het Nederlandse team, dus dat wordt gezellig aan boord. Voor de duiklocaties op onze eerste wedstrijddag (en ook de oefendag) wordt Baixa das Moreias en Garajau getrokken. Baixa da Cruz en het wrak Corveta Afonso Cerqueira zijn dan voor de tweede wedstrijddag. Tegenslag, want ik had eigenlijk gehoopt om het wrak toch nog te kunnen verkennen op de oefendag.
’s Avonds laat wordt er onverwachts op de deur van onze hotelkamer geklopt: een hotelmedewerker komt onze laatste vermiste koffer brengen! Nota bene terwijl ik met de luchthaven aan het bellen ben in een poging om te achterhalen waar mijn koffer zich bevindt. Niemand die daarop een antwoord kan geven, maar ik ben zo blij dat de koffer er eindelijk is! Net op de valreep, want morgenochtend staat de eerste duik op de planning.
Oefendag
In de haven van Funchal is een competitiezone ingericht. Vlakbij de aanlegsteiger staat een grote tent opgesteld met rijen tafels voor de camera’s. Er is ook plaats voorzien voor de catering tijdens de lunch en er is opslagruimte voor het duikmateriaal. Hier zullen we de komende dagen onze tijd spenderen als we niet in of op het water zijn. Smartphones, laptops en tablets zijn er strikt verboden.
De drie volgende dagen verlopen telkens volgens dezelfde procedure. Elke morgen formatteer je onder toezicht van een CMAS-official de geheugenkaart en stel je een specifieke datum in op de camera. Daarna wordt de behuizing verzegeld en maak je een controlefoto. Elke manipulatie van de camera, zoals het wisselen van lenzen of batterijen, moet steeds onder toezicht van een official gebeuren. Elke dag worden er twee duiken gedaan. Vlak voor en na elke duik maak je opnieuw een controlefoto. De duiken zijn gelimiteerd tot een duiktijd van 90 min en een diepte van 30 m. Decompressieduiken zijn niet toegestaan en je moet telkens met minstens 20 bar weer aan de oppervlakte komen. Na de laatste duik geef je de geheugenkaart af aan de organisatie. Die krijg je pas ’s avonds weer terug.
Dinsdag is de oefendag van de competitie. Die verloopt volgens dezelfde procedure als de twee wedstrijddagen, alleen mogen de foto’s niet gebruikt worden voor de competitie. We duiken ’s morgens eerst bij Baixa das Moreias. Hier hebben we nog niet eerder gedoken, we gaan dan ook voornamelijk op verkenning. Zoals de naam al aangeeft, zouden hier veel murenes voorkomen, maar na lang zoeken vinden we er slechts eentje. De meest fotogenieke onderwerpen zijn hier de schorpioenvissen, hagedisvissen en vuurwormen. ’s Namiddags duiken we bij Garajau. Deze locatie kennen we reeds en we zwemmen dan ook direct richting de tandbaarzen. We hebben duidelijk geluk vandaag, want ik arriveer als eerste bij een tandbaars in een poetsstation. Ook de reusachtige tandbaars op de zandvlakte is weer present. Uit de verkenningsduiken weet ik al dat ik hier goed moet opletten om de dieptelimiet niet te overschrijden. Mijn duikcomputer geeft uiteindelijk 29,4 m aan, dus nog net binnen de limiet.
Voor de organisatoren van het EK is deze oefendag erg nuttig om de organisatie zo vlot mogelijk te laten verlopen, maar ook voor ons is het een goede leerschool. Voor de foto’s met model stuiten we bijvoorbeeld op een praktisch probleem. We moeten aan onze duikuitrusting namelijk een tag bevestigen met daarop ons teamnummer, maar de tags drijven en komen daardoor prominent in beeld. Ze ruïneren zo alle foto’s. Dat moeten we morgen zeker nog aanpassen!
Wedstrijddagen
De eerste wedstrijddag is voor ons een herhaling van de oefendag. De murenes laten zich deze keer wel zien, waardoor mijn visportret al snel ingeblikt is. De rest van de duik spendeer ik voornamelijk aan de zeesterren (categorie Thema) en een kleine octopus. ’s Namiddags is het echter bewolkt en dat is wel een serieuze tegenvaller. Voor de categorie groothoek met model wil ik namelijk een foto maken van de tandbaarzen, met op de achtergrond mijn model en een stralend zonnetje. Jammer, maar het zal dus een foto zonder dat mooie zonnetje worden.
Op de tweede wedstrijddag duiken we ’s morgens op Baixa da Cruz. Deze locatie kennen we ondertussen vrij goed, dus we gaan rechtstreeks op ons doel af. We passeren eerst langs de wand met de gele anemoontjes, daarna gaan we nog aan de slag met de vuurwormen die hier in grote aantallen voorkomen.
In de namiddag staat het wrak Corveta Afonso Cerqueira op de planning. Door de tegenslag met onze vlucht hebben we deze locatie nog niet eerder kunnen verkennen. Onze kennis is dus beperkt tot enkel YouTube-filmpjes die ik thuis bekeken heb. Ik had mij voorgenomen om een foto met model te maken bij de boeg en de kanonnen. We vragen onze schipper dan ook om de boot aan de boei op het voorschip te leggen. Maar als we afdalen, komen we op de achtersteven van het wrak. Verdorie, dat had ik niet verwacht! Snel nog naar de voorsteven zwemmen heeft weinig zin, want ondertussen zullen de deelnemers van de andere boot daar waarschijnlijk ook al gearriveerd zijn. We blijven op het achterschip en improviseren dan maar. Langzaam schuiven we op richting de brug op het middendek. Daar is het ondertussen al een drukte van jewelste. Een groothoekfoto maken zonder storende mededuikers in beeld is quasi onmogelijk. Enkel binnen in het wrak kan ik nog enkele geslaagde opnames maken.
’s Avonds rond 20.00 uur krijgen we onze geheugenkaartjes terug. Ten laatste tegen 23.00 uur moeten we onze definitieve keuze van vier foto’s doorgeven. Ik kies ervoor om mee te doen in categorieën macro, visportret, groothoek zonder model en groothoek met model. De categorie creatief is niet direct mijn ding en voor de categorie stekelhuidigen heb ik geen geschikte foto. Het inleveren van de foto’s loopt uit. Ver na middernacht kruip ik tevreden in mijn bed. Vanaf nu ligt alles in handen van de jury.
Prijsuitreiking en galadiner
Vrijdag staat er voor ons nog een excursie op de agenda. We worden met een bus naar een aantal toeristische locaties op Madeira gebracht, de ene al wat interessanter dan de andere. Ondertussen is de jury druk bezig met de beoordeling van onze foto’s.
Zaterdagochtend hebben we vrij. Wij hebben bij Azul Diving een ‘dolphin experience trip’ geboekt, een ‘whale and dolphin watching tour’ met de mogelijkheid om ook met de dolfijnen te snorkelen. Bij het uitvaren spotten we al direct een Noorse vinvis. Even later treffen we ook nog een school Atlantische gevlekte dolfijnen en we sluiten de boottocht af met een school tuimelaars. Het snorkelen is niet direct een succes. Zodra we in het water springen, verdwijnen de dolfijnen in de diepte. Ze hebben vandaag weinig zin in menselijk gezelschap. Jammer, want foto’s van dolfijnen staan nog hoog op mijn bucketlist.
In de namiddag is er de langverwachte prijsuitreiking. Ik behaal uiteindelijk een mooi resultaat: 6e plaats in de categorie groothoek zonder model, 7e plaats visportret, 13e plaats groothoek met model en 15e plaats macro. We sluiten de avond en het kampioenschap feestelijk af met een galadiner. Blijkbaar is het ook de traditie om T-shirts te ruilen met de andere teams. Ik eindig met een exemplaar van het Spaanse team. Een leuk aandenken aan een fantastische week.
Zondagmiddag zit ons avontuur erop en vertrekken we weer richting België. Het EK was voor mij een unieke ervaring die ik niet snel ga vergeten!
