Wisseling van de (duik)wacht | Dubbelinterview

Er is een tijd van komen en en er is een tijd van gaan, ook bij de Defensie Duikgroep. Sander Kool heeft het commando overgedragen aan Menno van der Eerden. Wij spraken  voor DuikeninBeeld en Wij Duiken Veilig met hen over hoogtepunten, ontwikkelingen en de toekomst.

Dat is nu wel anders, de Defensie Duikgroep is niet langer een eilandje binnen de marine. “We zijn doorgegroeid, er is een duidelijke structuur en van een eiland zijn we nu een soort schiereiland geworden,” vertelt Van der Eerden. Hij krijgt, net als Kool de afgelopen jaren, de leiding over een volwaardige  en volwassen organisatie – met een eigen staf, diverse duikteams, vijf duikvaartuigen, een unit met robotica en een robuuste logistiek. In totaal bijna 140 man en vrouw sterk. En al deze mensen hebben hun eigen expertise op duikgebied.

Ruime ervaring

De twee officieren zijn dan wel van een andere lichting (er zit vijf jaar tussen), maar beiden hebben binnen de marine de nodige functies bekleed voordat dit ambt hun ten deel viel. Als officier bij de marine wisselen ze ongeveer elke drie jaar van functie – zo werkte Kool onder andere als oudste officier en commandant op een mijnenjager op de Noordzee en Oostzee, maar ook in de Perzische Golf en op de Zwarte Zee. Van der Eerden voer als officier eveneens op mijnenjagers op de Noord- en Oostzee, werd twee keer naar Afghanistan uitgezonden en maakte toen een overstap naar grote marineschepen. Daarmee voer hij over de hele wereld, o.a. bij Somalië, en was hij als commandant van een schip ook gestationeerd op Curaçao. Ook hebben beiden als officier bij de Explosieven Opruimingsdienst (EOD) gewerkt. Kool kennen we bovendien ook van zijn bestuursfuncties binnen de Nederlandse Onderwatersport Bond, de Stichting Werken onder Overdruk en als initiatiefnemer van Wij Duiken Veilig.

Commandant

Komt de functie van commandant van de DDG zomaar op je pad? “Nee,” zeggen Kool en Van der Eerden als uit één mond. Toeval is het niet. Binnen Defensie is veel aandacht voor ontwikkeling. Je geeft aan welke kant je uit wilt en in samenwerking met P&O wordt een traject uitgestippeld. “Maar je bent natuurlijk niet de enige die een functie van commandant van de Defensie Duikgroep ambieert en het moet maar net zo uitkomen dat je beschikbaar bent ten tijde van een wisseling.”

Visie

We hoeven niet bang te zijn dat een nieuwe commandant betekent dat het beleid van een defensieonderdeel compleet verandert. Kool vertelt: “Vanuit de marine worden duidelijke kaders gesteld. In het SAIL-plan is de koers voor een aantal jaren uitgezet. Daarnaast maken we als eenheid operationele jaarplannen en krijgen we opdrachten – wij staan altijd gereed.”
Van der Eerden is het afgelopen jaar vanuit zijn functie bij het Innovatiecentrum van de Defensiestaf  vanaf de zijlijn al betrokken geweest bij het ontwikkelen van een visie voor de duikgroep: “Vooruitkijken, dat zal zeker centraal staan in de komende jaren. Sowieso moeten wij als operationele eenheid klaarstaan als er op een knop wordt gedrukt, zeker in de wereld waarin we nu leven. Klaarstaan voor de uitdagingen van de toekomst vraagt om een continue blik op de toekomst.”

Innovatief materieel

Sinds 2016 wordt er na jaren van bezuiniging weer geïnvesteerd in Defensie en ook het duikbedrijf. Eerst mondjesmaat maar nu fors. De DDG heeft vele taken. Eén taak wordt steeds urgenter: de bescherming van de infrastructuur in de Noordzee. Denk hierbij aan pijpleidingen, kabels en het toenemend aantal windmolenparken.Met het oog daarop en onze toenemende afhankelijkheid daarvan wordt ook de ontwikkeling die al was ingezet, geïntensiveerd. Kool: “Waar eerder het grootste deel van de werkzaamheden onder water door mensen werd verricht, gaan we steeds meer naar het gebruik van robotica, onbemenste apparatuur. Maar daar heb je wel goede mensen voor nodig, mensen die bepalen wat de systemen moeten kunnen. De creativiteit van de mens is onmisbaar.” Van der Eerden gaat door: “Samen met onze Belgische collega’s werken we bijvoorbeeld ook aan de aanschaf van elektronische rebreathers. Dat vereist een andere werkwijze en ook heel andere kennis. Een ander stuk vakmanschap.”

Van der Eerden blijft niet achter. Zijn commando gaat nu beginnen, maar het eerste duikhoogtepunt maakte hij al mee in 2008. “We werden met een klein team uitgezonden naar Albanië in de aanloop naar het NATO-lidmaatschap van dat land. Wij moesten de situatie in kaart brengen en kwamen er snel achter dat het land met een heel groot explosievenprobleem kampte zonder enige structuur in de aanpak door de Albanese krijgsmacht. Vervolgens hebben we met dat team, ondersteund door de Albanezen en uiteindelijk een Nederlands marineschip, mijnen en andere explosieven geruimd in de baai. Mooi werk!”

Afscheid en welkom

Natuurlijk, Kool neemt met een zwaar hart afscheid van zijn Duikgroep. Hij gaat het duiken missen. “Zeker. Heel erg.” Maar hij heeft zin in de toekomst en weet dat het duiken bij de nieuwe commandant in zeer goede handen is.

In juli gaat hij aan de slag bij de Directie Plannen op het Ministerie van Defensie in Den Haag waar hij zich zal bezighouden met grote projecten voor de toekomst – besluitvorming, strategische visie en advies. “Zo zal ik ook worden betrokken bij plannen rond het duiken en de mijnendienst – daar zit immers veel van mijn expertise en netwerk. Ik heb er veel zin in!” Vanuit Wij Duiken Veilig zal hij ook betrokken blijven bij het onderwerp duiken.

En Menno van der Eerden? Hoe ziet hij de toekomst? “Ik streef naar super concrete opdrachten die echt iets opleveren. Het duikbedrijf kan en doet veel klussen van grote betekenis, maar krijgt daarvoor niet altijd de erkenning van de buitenwereld terwijl het werk relevant, risicovol en randvoorwaardelijk  is. Ik wil ervoor zorgen dat de buitenwereld weet wat wij kunnen, wat wij doen en dat dit wordt benut en erkend. Die opsteker verdienen de mensen hier.”

Wij wensen beiden veel succes!