Project Argo: Hefballonnen omhoog schieten

De schoonmaak van de Argo vordert. Nog één dag… 

Het lastige van trawlernetten is dat er heel veel  dikke kabels aan vast zitten, met een kern van staaldraad. We hebben het getimed: het duurt ongeveer acht minuten om zo’n ding met een ijzerzaag door te zagen. Je krijgt er gratis een kramphand bij en je bent een hoop ademgas kwijt. Die combinatie op 45, 50 meter diepte – daar hebben we met Project Argo mee te maken – is geen gelukkige. Het voorschip van dit mooie wrak bevrijden van een groot trawlnet is een ingewikkelde operatie en de bodemtijden zijn kort: maximaal een half uur hard werken en minimum gas (90 bar op de manometer) is bereikt in de dubbel-12.

Bij de verkenningsduik op de eerste dag hebben we gezien dat het trawlnet grotendeels over de boeg is gedrapeerd. Over het voordek liggen kriskras de dikke stalen kabels. Het plan was meteen al om het net van de boeg af te trekken en op de zeebodem te laten vallen: drijvers er af snijden en het net ligt vlak op de bodem. De stalen kabels hebben we van het dek af gesleept en naar beneden gegooid: een zware klus en her en der moesten we ook wat lossnijden. De twee ankers van de Argo vrij krijgen van de netten en kabels heeft ook behoorlijk wat tijd gekost maar het is gelukt.

Waar de duikers van Ghost Fishing vanaf het begin over twijfelden, was een enorm stuk net dat vanaf het dek naar beneden het ruim in liep en dat na al die jaren nog steeds regelmatig een visje verschalkte. Dat deel moest mee omhoog, over de reling laten vallen was geen optie. Eén team – Ron en Bas – heeft er na die eerste verkenningsduik drie duiken lang op zitten snijden. Aan het eind van de één na laatste dag stond er een meterhoge kolom met netten en kabels omhoog, onder een paar hefballonnen. Maar nog steeds was er in de massa geen beweging te krijgen.

Iedereen maakte zich er een beetje zorgen over: gaat het lukken om die laatste paar stukken van het trawlnet los te krijgen van de Argo? Het leek nog steeds op flink wat plekken vast te zitten. En wat als er in die kluwen nog een paar met staal versterkte kabels verstopt zaten? Dan zouden we het omhoog halen van het net vast op ons buik kunnen schrijven. We kunnen ook weer niet helemaal blind, als een stelletje dollen tekeer gaan: het is opletten geblazen dat jezelf niet verstrikt raakt, net op het moment dat het zaakje los komt en met de hefballonnen mee omhoog wordt geschoten.

Bas en Ron gaan op de laatste dag als eersten naar beneden, om opnieuw te werken aan dat stuk net, dat ze al de hele week dwars zit. Als Rutger en ik na een half uur als tweede team naar beneden gaan, passeren we de heren op een metertje of 27: ze zijn al begonnen aan hun opstijging. En beneden zien we dat hun net nog slechts aan één dikke kabel vast zit aan het wrak. Zullen we daar acht minuten lang op gaan beulen? Of laten we de eer aan de twee projectleiders, Pascal en Cas, die na ons komen. We besluiten tot het laatste en gaan wat snijden aan een paar stukken net die nog aan de kabel én het voordek vast zitten. En dan gebeurt er iets wat we niet hadden verwacht: het hele zaakje schiet ineens een paar meter omhoog. Nog een stukje net doorsnijden en opnieuw: de kluwen schiet weer een stuk omhoog. Het zou toch niet? Jawel, een laatste haal met het mes en de kabel raakt los van de Argo. Met een lange staart van slierten net vertrekken de hefballonnen en de door Ron en Bas keurig opgebonden bundel naar het wateroppervlak.

Pech voor Cas en Pascal en voor fotograaf Sven, die boven al bijna helemaal opgetuigd op het duikschip stonden te wachten tot zij aan hun duik konden beginnen. Ze moeten nu eerst die hele zware buit binnen halen. Maar ze hebben tegelijkertijd ook mazzel: een half uurtje later maken ze een prachtige duik op het bijna helemaal nettenvrije voorschip van de Argo. Ze snijden nog een paar laatste restjes trawlnet weg en dan is Project Argo voorbij. Hoewel? Zo’n vijftig meter verderop ligt nog het achterschip van de Argo, eveneens bedekt met netten. We moeten nog maar eens met Maurizio Grbac van Krnica Dive praten, onze gastheer van deze week die heel veel inspanningen heeft verricht om het project mogelijk te maken, over een vervolg van het project. In de Kvernar Golf is nog veel werk te verzetten.

Ghost Fishing is een week lang in Istrië, Kroatië voor Project Argo, waarin ook Krnica Dive, Scuba Academie en Global Underwater Explorers meedoen. Acht duikers uit Nederland, Kroatië en Italië doen een poging om de MS Argo, één van de mooiste wrakken in de Kvernar Golf, te ontdoen van netten. Vijf dagen lang wordt ’s ochtends gewerkt op het wrak om dat voor elkaar te krijgen. Daar blijft het niet bij: ook op de riffen vlak bij de haven van Krnica ligt veel verspeeld vistuig. De duikers van Project Argo springen telkens ’s middags het water in om die troep uit zee te halen.

Onderwaterfoto’s: Sven Bender