Nieuw initiatief: Meldpunt verloren vistuig

Project Baseline en Ghostfishing hebben een nieuw initiatief opgezet, het meldpunt verloren vistuig. Een goed voorbeeld dat duikers en visserselkaar kunnen aanvullen.

Misschien heb je al eens van Project Baseline gehoord, maar voor diegene die het nog niet kennen, zal ik het kort toelichten. Ons geheugen is in staat om te herinneren hoe iets er vroeger uitzag, maar die herinnering is moeilijk over te brengen op anderen. En dat geldt vooral voor de wereld die zich onder de waterspiegel bevindt. Daar kan  Project Baseline verandering in brengen.

Project Baseline is actief in 19 landen waarbij vrijwillige duikers data en beeldmateriaal verzamelen van een specifieke onderwaterlocatie. We vormen een tijdbeeld van de veranderingen door de seizoenen en jaren heen. Die data en beelden worden gedeeld, zodat iedereen kan volgen wat er onderwater gebeurd. Op die manier kunnen we zien of een plas nu positief, neutraal of negatief wordt beïnvloed. Indien nodig kunnen we instanties waarschuwen.

Haarlemmermeerse Bos
In Nederland zijn er negen actieve Project Baseline locaties, waarbij elke locatie minimaal zicht en temperaturen meet. Team Haarlemmermeer gaat nu een stapje verder.

In de Haarlemmermeersebosplas wordt al jaren actief de sportvisserij bedreven. Het duiken is echter ook steeds populairder geworden. Als duikers zien we onder water verloren vistuig dat wij eigenlijk altijd meenemen, echter zien we helaas ook slachtoffers van watervogels die in verloren vislijnen verstrikt raken en verdrinken.
In 2009 zag ik voor het eerst een verstrikte meerkoet, Hoe meer ik dook hoe meer dode verstrikte meerkoeten ik zag. Ik fotografeerde ze alleen. Het duurt meer dan een jaar voordat ze vergaan zijn trouwens.

Dode watervogels
Totdat ik met Pascal van Erp van Stichting Ghost Fishing op zaterdagmiddag 14 december op pad ging met de onderwaterscooter. Of het nu toeval was weet ik niet, maar prompt komen we actieve vislijnen tegen die we ongemoeid hebben gelaten, maar ook verloren kunstaas met lood. Even later wordt er geseind en de lamp van Pascal zet een (in een vislijn verstrikte) meerkoet in het licht. De lijnen hebben we doorgesneden en opgeruimd. De dode meerkoet steeg langzaam naar de oppervlakte. Echt nog geen 10 meter verder nog een dode meerkoet die het zelfde lot heeft ondergaan. Het is helaas een feit dat “ghost fishing” ook plaatsvindt in zoetwater. Dit kan niet de bedoeling zijn. Omdat dit zich onder de waterspiegel afspeelt, weet niemand dat deze vogels onbedoeld een rottige dood hebben gevonden. In deze plas wordt zomers ook druk gezwommen en de lijkjes hangen soms vlak onder de oppervlakte.
Van deze duik is een filmpje gemaakt, dat je hieronder kunt zien.

Oplossing
Ik sprak laatst een visser die zijn lijn verspeelde aan een verstrikte duiker die zich natuurlijk los sneed. Al mopperend haalde hij zijn lijn binnen en toen kwam een onverwachte uitspraak. “Ik vind het best dat ze mijn lijn doorsnijden, maar laat ze op z’n minst mijn dure kunstaas en lood terugbrengen!…”
Die uitspraak heeft mij tot een ander inzicht gebracht. Sportvissers houden tenslotte net zo veel van hun hobby als duikers.

Ik kom met een mogelijke oplossing die het aantal watervogelslachtoffers kan beperken. Project Baseline Haarlemmermeer / Haarlemmermeersebosplas introduceert een Meldpunt verloren vistuig. De insteek is simpel. Indien een visser zijn kunstaas en lood verspeelt, kan hij dit melden via een eenvoudig webformulier.  Hij geeft het gebied aan waar het verloren is,  wat er precies verloren is plus  de geschatte afstand van de kant.
Wij ontvangen deze melding en gaan bij de eerste gelegenheid op zoek naar het verloren vistuig. Als we het vinden, nemen we contact op met de visser, opdat de spullen weer opgehaald kunnen worden. Dit gaat geheel belangeloos en discreet, omdat wij ook begrijpen dat vissers bepaalde geheimen hebben omtrent de stek en methodes.

Win-win-win
Op deze manier verwijderen we direct de vislijnen die het grootste probleem vormen voor watervogels, en de visser krijgt de kans om zijn/haar spullen terug te krijgen. Gevonden vistuig dat niet geclaimd wordt, wordt bewaard.

Of dit idee draagkracht gaat krijgen bij vissers zal de tijd ons moeten leren. Met een beschuldigende vinger wijzen werkt averechts, maar ik hoop met dit initiatief er een positieve draai aan te geven.

Simpele wenken als je gaat duiken
Vraag altijd hoe de lijnen liggen en blijf er uit de buurt.
Als je onverhoopt toch vast komt te zitten in een actieve vislijn, dan is er vaak maar één uitweg en dat is snijden. Neem indien mogelijk het lood en kunstaas mee en geef het terug. Ik denk dat de reactie erg verrassend zal zijn.
Foto’s: Cor Kuyvenhoven & Axel Gunderson
Video: Pascal van Erp / Ghost Fishing