Brenda de Vries – IJsduiken in de zomer, Lago Sassolo

Wie in de zomer een ijsduik wil maken in het Zwitserse Lago Sassolo, heeft het nodige geluk nodig. Duikreporter Brenda de Vries waagt de gok en reist naar Zwitserland.

Datum: 1 juli 2019
Duiklocatie: Lago Sassolo

De hele gave ijsduikfoto’s die ik eens gezien had waren gemaakt in Lago Sassolo en Lago del Naret. Dat wilde ik ook eens meemaken. Viavia kwam ik in contact met een fotograaf die in deze regio waar je onder het bijzondere ijs komt woont. Helaas blijkt het ijsduiken nogal wat voeten in de aarde te hebben en vooral VEEL geluk. Het lukt niet elk jaar.  Zijn informatie was nuttig, maar helaas betekende dit voor ons dat plannen niet mogelijk was. Of het zou lukken zou gewoon puur geluk zijn. De informatie die hij gaf:

-De pas naar Naret gaat normaal gesproken op 1 juli open. Bij veel sneeuwval in de winter kan het wat later zijn. Of eerder bij een warm voorjaar.

-Als de pas open gaat moet je er als de kippen bij zijn. Je hebt dan ongeveer 5-7 dagen om onder het ijs te duiken. Mits er ijs ligt, want het is soms ook al weggedooid.

-Gezien de warme weken vanaf half juni dacht hij dat er geen ijs meer zou liggen.

-Maar aangezien het begin mei nog gesneeuwd had zouden we geluk kunnen hebben.

-De situatie kon hij zelf ook niet inschatten, want de pas was nog dicht. En hij zat zelf op het warme Bali, dus kon ook niet de rivierstand inschatten.

Dit alles had ik gevraagd op 20 juni 2019. Al met al kun je totaal niet zeggen of je kunt ijsduiken of niet. Wat gaan we doen?

Wij besluiten de gok te gaan nemen, het is inmiddels 24 juni geworden en het weerbericht voor Vallle Verzasca is buitengewoon goed zodat we normaal gesproken heerlijk kunnen rivierduiken. Mocht het ijs toch weggedooid zijn, dan gaan we gewoon een bergmeerduik maken op 2200-2350m hoogte.

Dus tijd om een rondje te bellen om een hotel te vinden in deze regio en dat lukt gelukkig nog. Het weer in het Verzascadal is de hele week voor vertrek extreem warm, 35 tot 38 graden. Is dit gunstig of juist niet?  Mijn buddy kan niet op zaterdag overdag al weg, dus we besluiten dan op zaterdagavond te vertrekken en de hele nacht door te rijden. Op zondagmorgen 30 juni over de Gotthardpas om daar gewoon rond te kijken en dan op 1 juli de berg op en hopen dat we kunnen ijsduiken.

Elke dag voor vertrek kijk ik op de webcam van de Gotthardpas. En op de donderdag voor vertrek zie ik het laatste ijs van het water wat in beeld is verdwijnen. Sassolo ligt op 2200m hoogte, dus 100m hoger dan de Gotthardpas, misschien hebben we geluk. Naret ligt op 2350m, maar meer in de zon, dus daar achten we de kans kleiner.

Op internet wordt op 25 juni aangegeven dat de pas naar Naret tot aan de meren open gaat op vrijdag 28 juni. Naar de stuwdam vanaf 6 juli.  Wat betekent dit? Ik weet dat ‘Alpe Grasso di Dentro’ vanaf half juni open was en ken deze alpenweide. Dit is nog lang niet bij de meren. Meren bereikbaar betekent dit dat we alle 4 de meren kunnen bereiken? Of moeten we nog een stuk gaan wandelen?

De local waar ik contact mee heb weet het ook niet. Hij zegt er zit voor ons ook altijd maar 1 ding op: gewoon gaan kijken. En dit jaar is hij de eerste week van juli nog op vakantie naar Bali, dus kan ook niet even kijken voor ons. Helaas.

Op de Gotthardpas hebben we geluk, er blijkt op 1 van de meren toch nog ijs te liggen. Zie voor dit verslag deel 1 van het ijsduiken. Dit geeft ons goede hoop voor Lago Sassolo.

Op 1 juli vertrekken we rond half 8 richting Locarno om daarna naar Vallemaggia te gaan en de weg gewoon uit te rijden tot het niet meer gaat. Passo del Naret is een pas waar je niet verder kunt, je moet dezelfde weg weer terug als waar je vandaan gekomen bent.  We verlaten Bignasco en hebben de duikstek voor de terugweg reeds gevonden (‘Wolfsrachen’). Door naar lago Sambuco. Enkele kilometers voor Lago Sambuco staat een bord met daarop 3 rijen met weggedeelten die stuk voor stuk open, danwel gesloten kunnen zijn. Sambuco is bereikbaar.  Dat is de eerste hobbel. Alpe Grasso di Dentro is ook open. Maar Naret is gesloten. Dat wordt dus echt gokken. We hebben feitelijk de meeste kans op ijs op Lago Sassolo en dat is het eerste meer wat je tegenkomt op weg naar de dam van Naret.

We gaan gewoon rijden richting de top en stoppen even bij het stuwmeer. Leuk om te zien. Vervolgens krijgen we 40 minuten oponthoud omdat een boer zijn koeien naar een andere weide moet brengen. Dus de weg wordt even afgesloten.  Daarna kunnen we verder en de slagboom bij Grasso di Dentro staat open. MOOI. Dat betekent dat we in ieder geval nog richting de meren kunnen. We zien de sneeuw al liggen.

Dan komt de volgende blokkade: een kudde geiten die het wegdek als bed gebruikt. Ik stap de auto uit om ze vriendelijk aan de kant te jagen.

Terwijl we klimmen wordt het kouder en kouder buiten. Het is nu maar 15 graden meer. Ook zie het het bijzondere fenomeen dat je benzine gewoon lijkt te verdampen. Met meer dan een kwart tank begonnen aan de klim, nu is het maar de vraag of we de top gaan halen. Ok, de auto rijdt maar 1 op 5 ofzo, maar er verdwijnt meer benzine dan er verbruikt wordt. Gelukkig kost de weg terug geen brandstof, en kun je direct na het meer van Sambuco weer tanken. Maar het voelt raar. Je rijdt normaal zeker nog wel 200 km met wat er in de tank zat voor we begonnen met de klim, en nu is 35km ineens zo ongeveer het maximaal haalbare? IJlere lucht en een lagere atmosferische druk spelen ook merkbaar een rol nu.

En dan zie ik Lago Sassolo liggen, met jawel, IJS. En het ijs ligt ook nog vlak bij de rand, dus we hoeven niet helemaal het meer over te zwemmen. Perfect. Het is ondertussen maar 13 graden meer en dan loop je rond in tshirt, korte broek en slippers.  Het is niet dat ik geen trui, dichte schoenen en pijpen meegenomen heb, maar het heeft gewoon wat, deze contrasten. Blauwbekken terwijl je weet dat het beneden 25-30 graden is. We besluiten voordat we gaan duiken nog even door te rijden totdat de weg afgesloten is.

Lago Superieure kunnen we ook bereiken. Hier ligt ook nog ijs op. De instap naar dit meer is wat lastiger, dus we besluiten eerst te beginnen bij Sassolo en waarschijnlijk wordt het toch maar 1 duik. Het water zal wel net zo koud zijn als gisteren met 3 graden en we willen eigenlijk ook nog in Ponte Brolla duiken.

Na lago Superieure verder omhoog gaat niet, daar is de weg geblokkeerd door een sjovel met sneeuwkettingen. Kennelijk is het laatste stuk van de weg nog niet sneeuwvrij. Andere mensen gaan wandelen, wij gaan duiken.

Omdat het geen diepe duik zal worden en je op 2200m hoogte echt wel gaat merken als je inspanning gaat leveren besluiten we gewoon single tank te gaan duiken. Ik pak zelfs maar gewoon een 7 liter flesje. Lekkker licht, en gas genoeg voor zo’n duik. Ik denk dat ik zelfs 2 duiken op 1 fles kan maken.  De duikcomputer geeft een luchtdruk van minder dan 800mbar aan en een PO2 van 0.17.

Je ziet dat de natuur hier vele maanden later op gang komt dan bij ons. In de plassen hier ligt nu nog kikkerdril. Bij ons was dat in maart al het geval.

We wandelen via een eenvoudige instap het water in. De weg naar het water is soms erg drassig en ik zak 1 keer met 1 been tot mijn knie weg. Oeps. Toch maar even opletten waar je loopt. Natte ondergrond is hier dus instabiel. En het is prima mogelijk om gewoon over droge stukken te wandelen. Maar ja, je hebt een droogpak aan dus de kortste weg zou je dan graag nemen. Helaas, dat gaat niet.  Het water is inderdaad weer erg koud, maar wel weer helder. We duiken een klein half uurtje en spelen wat tussen diverse ijsschotsen. Soms is het ijs maar een cm dik en dan even later gewoon weer een paar meter. Het blijft erg bijzonder om te zien.

Als we boven komen regent het. En we horen onweer. Dit zit gelukkig aan de andere kant van de bergtop, dus niets aan het handje voor ons. Wederom een geslaagde duik.

We ruimen alles weer op en gaan weer beginnen aan  de 1.5 tot 2 uur durende rit naar beneden. Terwijl we naar beneden rijden ‘loopt’ de benzinetank ook weer vol. Heel bijzonder wat ijle lucht met dingen doet. De kale rotsen maken weer plaats voor bomen. De sneeuw laten we achter ons.  Als we bij Lago Sambuco zijn is de temperatuur ook al weer opgelopen naar 20 graden. Heerlijk zulke contrasten.