Brenda de Vries – IJsduiken in de zomer bij de Gotthardpas

Een paar jaar terug zag Duikreporter Brenda de Vries foto’s van duikers onder het ijs in Lago Sassolo in Zwitserland. Net Antartica! Dat wilde zij ook! Maar voor ze daar aankomen, komen ze bij de Gotthardpas al een meer bedekt met ijs tegen. En dan kruipt het bloed waar het niet gaan kan…

Datum: 30 juni 2019
Duiklocatie: Gotthardpas

Een paar jaar geleden zag ik foto’s van duikers onder het ijs in Lago Sassolo in Zwitserland. Het zag er uit of je op Antartica dook. Dat wil ik ook! was mijn gedachte.
Dus geprobeerd om aan informatie te komen. Helaas bleek het allemaal niet zo simpel, de pas naar Naret gaat normaal gesproken op 1 juli open en dan moet je er bij zijn. Als je geluk hebt ligt er nog wat ijs op 1 van de meren, en je kunt dan hooguit enkele dagen na het openen van de pas er nog ijsduiken, daarna is het ijs gesmolten.
Er op plannen is dus onmogelijk, en zelfs als je vrij neemt weet je niet of er nog ijs ligt, of dat de pas toch net een paar dagen later open gaat. Maar we gaan de gok wagen. Op internet stond er bij het bericht over de Naretpas dat de meren bereikbaar zouden zijn na 28 juni en het meer van Naret pas vanaf 6 juli. Helaas konden we dan niet vrij krijgen, maar op 30 juli zouden we kunnen gaan rijden zodat we op 1 juli de gok konden nemen naar Sassolo. Het was een vreemd voorjaar met in april en begin mei nog sneeuw, maar helaas nu al enige weken 30 tot 38 graden in Zwitserland. Zou er nog sneeuw zijn? De weg naar de meren was in ieder geval enige dagen eerder open dan normaal, het is volgens de kenners normaal echt niet eerder dan 1 juli. Maar het laatste stuk van de weg zou pas 6 juli open gaan, dus dat kan ook weer een gunstig teken zijn. Maar een local geeft aan dat het wel erg warm is en dat hij niet weet of er nog ijs ligt. Je weet het pas als je er daadwerkelijk naartoe rijdt meldt hij, en omdat de pas nog dicht is, heeft hij nog niet gekeken. Maar je moet er als de kippen bij zijn wil je het meemaken zegt hij.

We besluiten op zaterdagavond te gaan rijden. De reden is dat ik graag over de Gotthardpas wil, want ik ben er als klein kindje ooit geweest en weet alleen nog dat mijn vader moest plassen en dat ik achter hem aanliep door de sneeuw en tot mijn middel in de koude sneeuw gezakt ben waar ik niet meer zelf uit kon komen. Dus sneeuw in de zomer zien, er op wandelen en misschien een sneeuwbal gooien zonder weg te zakken moet overgedaan worden. IJs verwachten we er niet meer, want volgens de webcambeelden is het laatste ijs op het meer rechts in beeld donderdag verdwenen en het grote meer is al een 1.5 week ijsvrij.  Ik weet dat je in de meren mag duiken, want op Youtube staan filmpjes van duikers in de meren. Maar allen zonder ijs. We maken geen specifiek plan om hier te duiken, maar als het er aantrekkelijk uitziet, dan houden we de optie open.

En zo naderen we om 07.30 ’s morgens de top van de pas. Er blijken meer meertjes bovenop te liggen dan op de webcam te zien zijn, en 1 meer in de schaduw heeft nog ijs. Dat wordt even stoppen. Diep is het meer niet zo te zien, een paar meter, maar dat is voor ijsduiken niet van belang. De overgang van sneeuw naar het water en ijs ziet er uitnodigend uit. Gaan we dan hier het proberen? Of het bij Sassola kan is immers een gok en lukt niet elk jaar. We besluiten deze kans te grijpen.

Droogpak aan, fles op de rug en we krabbelen voorzichtig over rotsen naar het water. Wat is het water KOUD! Ja, 3 graden. Dat is wat anders dan de 20 graden aan de oppervlakte in Nederland. We zwemmen voorzichtig naar de ijsrand en met de beschreven gevaren als: ‘instabiel ijs, zorg dat je niet tussen schotsen kunt komen als er plotseling wat afbreekt, mocht je een holte tegenkomen, behandel ijsgrotten met zeer veel respect wegens zeer gevaarlijk’ in het achterhoogd gaan we er onder. Wow, het is exact zoals op de foto’s. Sleuven, en daar kun je inderdaad als duiker tussendoor, af en toe een breuk aan de oppervlakte waar zonlicht doorkomt, en af en toe is het ijs nog enige meters dik. GAAF. Niet te vergelijken met ijsduiken in Nederland.

We trekken veel bekijks als we het water weer uitgaan. Diverse mensen staan op een ‘sneeuwlaag’, niet wetende dat ze eigenlijk bovenop een meer staan. Als we ons weer omgekleed hebben breekt plotseling een heel stuk ijs los waar even hiervoor nog mensen op stonden. Ook al lijkt het meters dik, het is absoluut niet betrouwbaar. Inmiddels is de luchttemperatuur gestegen van 13 graden naar 25 graden. Het ijs dooit snel, zoals ook al op de webcams te zien was in de weken er voor.

Er komt nog een skier in korte broek de berg af. Fantastisch, eerst omhoog hiken, dan in de slush omlaag in korte broek. Dat lijkt mij ook nog wel een keer een uitdaging. Maar deze ijsduik pakken ze ons niet meer af. Zouden we het morgen kunnen herhalen in Sassolo?