Techduiken – Stages links of rechts?
Rich on the right, lean on the left, of toch alles op links? Techduikers willen het er maar niet over eens worden: waar hang je de stages?
Techduikers willen het er maar niet over eens worden: waar hang je je stages? De ene organisatie zegt alles links (GUE, UTD en in navolging daarvan ook sommige NAUI en TDI instructeurs) en andere organisaties (zoals IANTD) zeggen alles met een hoog O2-percentage rechts, en alles met een laag O2-percentage links. Er zijn zelfs duikers die geen voorkeur uitspreken en binnen een team met verschillende configuraties duiken.
Wat is juist? Wat is het verschil? Wat zijn de voor- en nadelen?
Voor alle duiken met verschillende gasmengsels geldt: het per ongeluk ademen van het verkeerde gas op de verkeerde diepte kan snel fout aflopen – alles is er op gericht om dat te voorkomen.
Veilig of juist verwarrend?
Allereerst de ‘Rich on the right, lean on the left’ filosofie van o.a. IANTD. Dit komt er op neer dat je gassen met een hoog O2-percentage (‘Rich’) aan de rechterkant hangt, en gassen met een laag O2-percentage (‘Lean’) aan de linkerkant. Dit zorgt ervoor dat je minder makkelijk het verkeerde gas pakt bij een gaswissel. Decogassen hangen zo over het algemeen rechts en bodemgassen links. Hierdoor zul je op diepte minder makkelijk per ongeluk je decogas pakken. Een 21/35 bodemgas hangt links en je 50% decogas rechts.
Maar als je nu een andere duik maakt, waarbij je geen extra bodemgas meeneemt. maar 2 decogassen (bijvoorbeeld 50% en 100%), dan is die 50% nu ‘Lean” vergeleken met de 100%, en komt die 50% opeens links te hangen, terwijl die bij de vorige duik nog rechts hing. Dat kan verwarrend zijn.
Door de stages links en rechts te dragen verdeel je het gewicht ook over links en rechts, al is het voordeel daarvan erg beperkt als je gebruikmaakt van aluminium stages. Die zijn immers vrijwel neutraal, zeker als ze leeg zijn.
Ook kan je op deze manier theoretisch vier stages meenemen; twee links en twee rechts, al word je daar wel heel erg ‘bulky’ van. Zwemmen wordt erg zwaar.
Waarom alles op links?
Zoals eerder gezegd kiezen o.a. GUE en UTD ervoor om alle stages links te hangen. Dat levert een praktisch maximum van 2 stages op, een eventuele derde wordt dan aan een ‘leash’ (vrij vertaald: hondenriempje) achterop tussen de benen gedragen.
— Waar de stages ook hangen, alles is erop gericht dat je NIET het verkeerde gas ademt. —
Voordeel is dat alle gaswissels van dezelfde kant komen, exact dezelfde handelingen vragen en dit sneller ‘muscle memory’ vormt. Je voert exact dezelfde handeling met dezelfde hand uit. Alle slangen kunnen even lang zijn en de procedure om het label op de fles te laten controleren door de buddy is ook steeds gelijk. Als je verschil maakt tussen links en rechts, is dat steeds een (subtiel) verschil.
Belangrijkste voordeel is echter dat je makkelijk bij de rechts gedragen accu van de lamp kan en de longhose die daaronder is bevestigd. Als dan rechts een stage hangt, kom je lang niet zo gemakkelijk bij je longhose en accu, aldus sommige duikers.
Sommige instructeurs leren hun cursisten aan om de fles die je het eerste leeg ademt, onderop te dragen. Die gaat immers drijven, en wordt dan mooi in de stroomlijn gehouden door de zwaardere nog volle stage die er bovenop ligt. Een andere methode is om het gas dat je het eerste ademt bovenop te leggen; daar kan je immers het makkelijkste bij. Ook dit voorkomt fouten. Een ander voordeel van alle stages aan een kant is de iets lagere waterweerstand tijdens zwemmen en scooteren.
Voorkomen dat je het verkeerde gas ademt, moet, als alles links hangt, komen van strakke teamskills voor gaswissels.
Je ziet het, beide systemen hebben hun voor- en nadelen, en voor beide valt wat te zeggen. De discussies hierover zijn de wereld nog lang niet uit… Ikzelf draag mijn stages allemaal links. En jij?
7 reacties
Marcel
Stel dat een duiker van de ‘rechterkant’ duikt met iemand van de ‘linkerkant’, dragen ze dan beiden de stages aan dezelfde kant of doet ieder het op zijn manier?
Bas Poelmann
Marcel, dank voor je reactie. Dat is een goede vraag. De ervaring leert dat er binnen een ‘team’ wel eens verschillende manieren door elkaar gebruikt worden. Dat leidt al snel tot verwarring en in noodgevallen kan dit heel onprettig zijn. Mijn advies zou zijn om binnen een team goede afspraken te maken: standaardisatie binnen het team. Of je nu kiest voor alles links, of “Rich=Right, Lean=Left”, dat maakt niet uit. Zolang je binnen het team maar hetzelfde doet.
Bart den Ouden
Hey Bas, leuk artikel en eeuwig twistpunt inderdaad. Zelf draag ik ze links en rechts (lean left, rich right) of alleen links als ik er maar 1 heb. Verwarring in het geval van twee flessen met 50 & 100 % is er bij mij of de duikers waar ik mee duik nog nooit geweest (en dat is nu 17 jaar, 100-en technische duiken). Zoals je zelf al aangeeft: goede afspraken, juist labellen en gas switch als buddypaar. Enne, die 50 % die dan links hangt, is nog altijd “leaner” dan die 100 % (die daarom ook rechts hangt). Ben benieuwd naar de overige reacties.
Marielle
1 fles lijkt me een stuk makkelijker, maar ja ik maak ook niet zulke duiken.
Sjouw je je geen breuk overigens?
Alex
Hallo Bas.
Ikzelf draag alles links. Met oc
Wat Is een een draag verschil voordeel bij cc duiken.. is rich right dan mss wel handiger. Of toch ook nog alles links.
Bas Poelmann
Hi Alex, dank voor je reactie. Ik duik zelf vaak op een rebreather, en draag dan alles nog steeds links. Voor mij maakt dat geen verschil OC of CC…
David rozenbloem
Hoe gek kan je het maken. iantd moet weer iets speciaals doen die niemand hanteert…
Sluit jullie aan bij een pro organisatie zoals GUE… En laat die amateuristische organisaties voor wat ze zijn.