De kroontjesworm – zo herken je hem!

In het Grevelingenmeer is een nieuwe soort worm gespot – de kroontjesworm. Ad Aleman legt uit hoe je deze mooie soort herkent.

Een voor mij en misschien ook wel voor het Grevelingenmeer nieuwe worm is de kroontjesworm (Hydroides ezoensis). Deze worm lijkt nogal op de driekantworm (driekantige kalkkokerworm).

Eind oktober 2021 zie ik een kalkkokerworm die zich snel terugtrekt als ik in de buurt kom. Omdat ik toch iets afwijkends zag, heb ik toch een foto van de koker gemaakt. Tijdens de bewerking zie ik dat de sluitplaat heel anders is dan van de driekantworm. Gelukkig kon Marco Faasse me helpen om deze worm op naam te brengen.

Om het zeker te weten hebben we samen op diverse plekken aan de westkant van de Grevelingen naar deze wormen gezocht en gevonden. Het is dus de kroontjesworm, die al wel bekend is uit de havens van Rotterdam en Vlissingen. Wij hebben ze gevonden in de bovenste meter, met als uitzondering één exemplaar op 2 meter diep.  De meeste tentakelkransen zijn onopvallend gekleurd, maar soms kun je ook een feller gekleurd exemplaar vinden zoals hier op de foto’s.

Hoe zie je of het een driekantworm of een kroontjesworm is?

In eerste instantie lijken ze erg op elkaar, maar er zijn wel een paar kenmerken die onder water zichtbaar zijn.

Het verschil zit ‘m in de sluitplaat: die van de driekantworm bestaat uit een dunne of dikke kalkplaat, waarop al dan niet vertakte uitgroeisels van kalk kunnen staan. De sluitplaat van de kroontjesworm lijkt meer op een kroontje met dikke chitineuze stekels.

De koker kan ook helpen bij de identificatie van de kroontjesworm. Hij lijkt midden op de bovenzijde een ondiepe overlangse groeve te hebben, die wordt geflankeerd door twee stompe richels. Bovendien zijn er meestal stompe onregelmatige dwarsribbeltjes.
De koker van driekantwormen daarentegen is glad op de overlangse richels na.

Aan het uiteinde van de koker van driekantwormen eindigt de overlangse richel meestal in een scherp puntje; bij de kroontjesworm zit daar hoogstens een stomp uitsteeksel.

Wil je meer weten over kroontjesworm, kijk dan in het ‘Het Zeepaard’ 81(5) – dit is het natuurtijdschrift van de Strandwerkgemeenschap.

En voor de enthousiastelingen die zelf willen gaan zoeken: wij hebben gemiddeld één worm per uur zoeken gevonden.