Het Duiken Gebruiken – Geweispons neemt in aantal af

In een door Stichting ANEMOON uitgegeven rapport zijn recent de gegevens van 25 jaar onderwatermonitoring geanalyseerd. Deze gegevens laten zien dat het gemiddeld aantal geweisponzen flink is afgenomen.

De geweispons

Uit de analyses blijkt dat het gemiddeld aantal geweisponzen zowel in de Oosterschelde als de Grevelingen enorm is gedaald. In onderstaande grafieken staat de Gemiddelde Abundantie (het gemiddelde aantal) van de geweisponzen van 1994-2018. De Gemiddelde Abundantie is berekend op een schaal van 0 tot 3. Een Gemiddelde Abundantie van 0 betekent dat de geweispons gemiddeld niet is waargenomen. Met een Gemiddelde Abundantie van 1 is de geweispons gemiddeld één keer is waargenomen per duik (zeldzaam); 2 geeft aan dat gemiddeld 10-100 exemplaren van de geweispons per duik zijn gezien (algemeen); met 3 zou de geweispons gemiddeld per duik massaal met meer dan 100 exemplaren worden gevonden.

Zo zien we bijvoorbeeld dat de geweispons in de Oosterschelde in 2006 vrij algemeen was (de Gemiddelde Abundantie was bijna 2). In 2012 was de geweispons echter zeldzaam (gemiddeld slechts één keer per duik aangetroffen) en in 2018 is dit nog meer gedaald.

In de Grevelingen is de afname nog abrupter. In tien jaar tijd is de geweispons afgenomen van een algemene soort tot een bijna afwezige soort.

Over de ecologie van sponssoorten is weinig bekend en een duidelijke verklaring ontbreekt hierdoor. De afname zou mogelijk gelinkt kunnen zijn aan de hoeveelheid beschikbare biomassa van algen en daarmee de beschikbare hoeveelheid voedsel voor de sponzen. Een andere verklaring zou kunnen liggen in zomersterfte wegens een te hoge temperatuur van het zeewater.

Gevolgen voor het onderwaterleven

De afname van geweisponzen zou ook belangrijke gevolgen kunnen hebben voor ander onderwaterleven. Zo legt de slakdolf bijvoorbeeld eitjes in de geweisponzen. Deze migrerende vis trekt in de winter en het voorjaar naar de Zeeuwse Delta om zich voort te planten. Zonder geschikt substraat zullen we deze soort misschien minder gaan aantreffen.

Meer weten?

Het rapport van Stichting ANEMOON ‘Het Duiken Gebruiken 4’ is gratis te downloaden via: www.anemoon.org/duikengebruiken 
In Bijlage 4 vind je voor meer dan 160 soorten de trendgrafieken en verspreidingskaartjes in Zeeland en het Nederlandse deel van de Noordzee.

Wil je meehelpen om dit soort gegevens zichtbaar te maken? Doe mee met MOO en log je duiken via www.moo.meetnetportaal.nl 
Elke waarneming telt!

Heb je vragen, stuur dan een e-mail naar anemoon@cistron.nl, kijk op www.anemoon.org of word lid van de Facebook-groep: ANEMOON MOO/LIMP/SMP

Tekst: Luna van der Loos