Marcel van der Velden – Onderwaterleven van Cebu en Bohol

Duikreporter Marcel van der Velden bezocht twee eilanden in de Visayas, een centrale eilandengroep in de Filipijnen. Zijn mooiste waarnemingen deelt hij in dit duikreport.

Datum: november 2016
Duiklocatie: Cebu en Bohol, Filipijnen

Aangemoedigd door enkele reportages in duikmagazines besloot ik om samen met duikvriendin Jeanette eind 2016 af te reizen naar de Filipijnen. We hadden gekozen voor een combinatiereis; eerst een week op Cebu en vervolgens een week op Bohol, 2 eilanden behorend tot de eilandgroep Visayas, die geografisch gezien in het midden van de Filipijnen liggen.

Elk van de eilanden heeft een ruim aantal duikplaatsen zodat er voldoende afwisseling is. Zo zijn er riffen die reiken tot in de diepte maar ook duikplaatsen waar op de boden van alles rondscharrelt. Er is minuscuul ‘macro’ leven, zoals een zeepaardje van maar 2 cm, te zien maar ook de grootste vis op aarde, de walvishaai, zwemt er rond. Een aantal van deze diersoorten heb ik op film gezet en daarvan heb ik een compilatie gemaakt.

Wat opvalt aan de dieren is dat ze allemaal zeer goed aangepast zijn aan hun omgeving. Zo ook de schildpadden. Het ovale schild is aan de bovenkant donker gekleurd met patronen erop. Als het moet kan de schildpad zijn kop en poten intrekken ter bescherming. Van onder is zijn lijf wit van kleur. Als je van boven kijkt lijkt het op een stuk koraal of steen. Kijk je van onderen, bijvoorbeeld als de schildpad aan de oppervlakte een teug lucht gaan halen, lijkt het alsof er niets te zien is; de witte ‘vlek’ valt dan weg tegen het omgevingslicht dat van boven komt.

Anemoonvissen (Clownfish) verstoppen zich niet visueel, hun opvallende verschijning is voor iedereen duidelijk op te merken door de karakteristieke tekening van een (soms roodachtig) oranje basiskleur met verschillende witte vlekken op hun huid. De bescherming die ze nodig hebben krijgen ze van de anemoon waarin ze leven. Deze heeft tentakels waar de huid van de anemoonvis ongevoelig voor is, maar dat is voor vele andere dieren niet het geval en daarom blijven die wel uit de buurt.

De zeer kleine zeepaardjes zoals het Denise Pygmee zeepaardje houden zich op in een waaierkoraal . Doordat deze waaier dwars op de stroming staat, komt er voldoende klein voedsel langs wat ze kunnen eten. Om niet op te vallen passen de diertjes hun uiterlijk aan aan de gorgonen. Hun lijf kan verkleuren zodat ze hetzelfde patroon hebben als de omgeving. Daardoor zijn ze lastig te ontdekken en moet je de tijd nemen om te zien óf en waar ze in de waaier zitten.

Ook het zand biedt ruimte voor beschutting. Platvissen vallen met dezelfde kleur vallen nauwelijks op, evenals de zeemotten (Pegasus) die rustig waggelend hun weg zoeken. Ik kwam nog een lopende felgroene bidsprinkhaankreeft (Mantis shrimp) tegen maar al snel schoot deze zijn hol in. Het beest heeft prachtige ogen!

Kleine vissen zoals sardines hebben een totaal andere tactiek om zich te beschermen. In grote groepen bewegen trekken ze over het rif. Het zijn er zo veel dat het soms een muur van vis lijkt terwijl het volgende moment ze alweer ergens anders zijn en bijna ongrijpbaar voor hun opponenten rondzwemmen.

Verscholen tussen het koraal zijn geregeld hengelaarsvissen (frogfish) te bewonderen. Ze zitten met het nep aas aan hun hengel stil te wachten tot er een ander dier is wat naar het aas hapt. Als dat gebeurt weet de hengelaar de prooi in 1 keer naar binnen te zuigen waardoor er geen ontsnappen aan is. Alhoewel het vissen zijn, zijn hun buikvinnen omgevormd tot poten waardoor ze al lopend over het rif een nieuwe visplaats zoeken.

Tot slot hebben we ook walvishaaien gezien! Wat een geweldige ervaring om zo dicht bij deze machtig grote beesten te zwemmen. Gelukkig zijn het planktoneters en hebben ze geen interesse in mensen en lieten ze ons toe om ze te bekijken en filmen. Net als bij schildpadden is ook hier te zien hoe hun huidpatroon afgestemd is om minder op te vallen. Donker met vlekken aan de boven- en licht aan de onderkant.

Al met al genoeg te zien op Bohol en Cebu en raad ik iedereen aan om daar eens te gaan duiken!