Winterse broedzorg
Het is een goed jaar voor de snotolf, stelt onderwaterfotograaf René Weterings. In de afgelopen weken volgde hij de fotogenieke vissen en hun nestjes met zijn camera.
De winter loopt op zijn einde. En hoewel het broedseizoen van de snotolf in de Oosterschelde nog wel tot in april kan doorlopen, durf ik nu al te stellen dat 2023 een goed jaar voor de snotolf is. In januari zag ik de eerste berichten over snotolven via social media verschijnen en begon het bij mij te kriebelen. Duiken in de winter vind ik nog steeds leuk mits er wat interessants te zien is – dat dan weer wel. Een leuk bericht over snotolven doet mijn hart nog steeds sneller kloppen. Eind januari 2023 ga ik voor het eerst op zoek.
Na twee duiken in het Grevelingenmeer zonder nestjes van de zeedonderpad te vinden weet ik in ieder geval zeker dat ik de Oosterschelde moet gaan opzoeken. Het kiezen van de duikstek is nog even lastig. Ga ik voor Sint Annaland, daar kwamen die eerste berichten namelijk vandaan of ga ik eens kijken op de mosselhangcultuur bij de Bergse Diepsluis? Beide duikstekken zijn erg mooi en behoren tot mijn favoriete plekjes in de Oosterschelde. De laagwaterkentering valt de eerste duik eigenlijk heel gunstig voor Sint Annaland. Maar daar kom ik pas achter als ik met op de parkeerplaats van de Bergse Diepsluis aan het voorbereiden ben. Nou ja, laag water betekent ook dat ik hier ter hoogte van de mosselhangcultuur gemakkelijk te water kan en ik bijna tot halverwege de hangcultuur kan lopen. Prima keuze voor deze dag!
Na een korte zwemtocht daal ik voor het eerst af in mijn zoektocht naar een snotolf. Zonder een aanknopingspunt te weten vind ik al snel een actief zwemmend mannetje. Aan het gedrag zie ik dat hij zijn broedzorg nog niet aan een nestjeaan kwijt kan. Driftig zwemmend laat de vis die er eigenlijk best gek uitziet, zich goed door mij bewonderen. Ik kan zelfs zijn buikje met de onmiskenbare zuignap goed zien en fotograferen. Af en toe rust de snotolf uit op een groepje mosselen die aan de touwen groeien. Het is een mooie eerste duik, met portretfoto’s van deze rode rakker als resultaat.
Deze eerste ontmoeting smaakt naar meer. Ik plan mijn tweede duik bij Sint Annaland. Inmiddels zijn er meerdere snotolven gespot en dat trekt natuurlijk mijn aandacht. De weerscondities zijn deze dag erg goed. Onder water kom ik terecht in een ware oase. Zeer goed zicht, rustige condities en een prachtig landschap van gekleurde sponzen. Deze sponzen kenmerken deze duikstek en ook de snotolf lijkt het hier fijn te vinden. Door het kleurrijke landschap van sponzen en rode wieren is het wel een zoektocht naar de spreekwoordelijke speld in een hooiberg. Al zigzaggend vind ik op eigen houtje een mooi mannetje. Hij ligt in een kommetje en heeft de zorg voor een ver ontwikkeld nestje. Veel activiteit laat dit mannetje niet zien. Wel pompt hij met zijn bek vers water over de eitjes. Zo voorziet hij ze van zuurstofrijk water en houdt hij eventuele indringers buiten het nest. Krabben liggen namelijk al op de loer om een paar van de honderden eitjes buit te maken. Missie geslaagd!
Snotolven worden inmiddels ook gezien bij Zoetersbout, Anna Jacobapolder en de Zeelandbrug. De snotolf op de mosselhangcultuur ligt echter nog vers in het geheugen en inmiddels weet ik dat er meerdere nestjes te vinden zijn. De vijf duiken die volgen, maak ik allemaal bij de Bergse Diepsluis. Gewoon omdat ik het er zo fijn vind – bijkomend voordeel is dat je ook de nodige calorieën verbrandt! Het is een flinke wandeling en een lekker stukje uitzwemmen. Om lucht te sparen zwem ik altijd aan het wateroppervlak naar de eerste lijn. Daar daal ik af en ga ik doelgericht te werk. Het mannetje van een paar weken geleden heeft ondertussen twee nestjes te verzorgen. Op enkele meters afstand zorgt hij voor het oudste nestje en zwemt hij geregeld naar het verse nestje. Daar zal hij de komende paar weken nog wel even mee bezig zijn. Met veel kracht blaast ook dit mannetje de eitjes schoon en zorgt hij voor vers water. De zon laat zich op de achtergrond zien, wat ervoor zorgt dat ik dit tafereel mooi kan vastleggen. Het is een waar festijn om het dier aan het werk te zien! De eerste lijn bezoek ik dan ook elke keer.
Bij de meeste lijnen van de mosselhangcultuur komen wij als duikers niet, maar de eerste twee of drie zijn prima te bereiken. Nummer een en twee zijn met een schuine lijn verbonden, maar ik zwem loodrecht uit vanaf de locatie met de twee nestjes. Dat vind ik toch handiger en zo vind ik de andere nestjes steeds terug. Er schijnen meerdere nestjes te zijn (geweest), maar ik bezoek steeds deze twee plekken. Op een ervan zitten zelfs drie nestjes op één bundel touw. De mooiste ervaring op deze plek was een nachtduik (mijn 1200e!). De snotolf was actief bezig met de verzorging van wel drie nesten. In het pikkedonker is deze duikstek ook zeer interessant en we worden getrakteerd op een schitterend schouwspel.
— Vanaf een afstandje spot ik op de eerste lijn de vierde snotolf van deze duik.
Dit keer is het net ietsje anders, het is een volwassen vrouwtje! —
In alle duiken geniet ik van het goede winterse zicht op dagen dat de wind bijna geen vat heeft op het water. Tijdens mijn laatste duik op de tweede lijn is de duikstek zonovergoten en geniet ik van mijn laatste ontmoeting met het dappere mannetje dat de drie nesten verzorgt. Toch is hij mijn aanwezigheid ook wel eens beu merk ik. Dan zwemt hij naar een onder water drijvend tonnetje om daar te rusten. Vanaf een afstandje spot ik op de eerste lijn de vierde snotolf van deze duik. Dit keer is het net ietsje anders, het is een volwassen vrouwtje! Ze is grijs van kleur en misschien wel anderhalf keer groter dan de mannetjes. Wow, wat is dit gaaf zeg, voor alles is een eerste keer, zo zie je maar weer. Deze ontmoeting maakt voor mij het snotolfseizoen compleet, ik heb weer genoten van de snotolven!
