Seaspiracy – wat vinden zij?
Zo eens in de zoveel tijd verschijnt er een filmdocu die heel veel emotie oproept – positief en negatief. Zo’n docu is Seaspiracy die nu op Netflix is te zien. Hoe kijken de experts er tegenaan?
Meestal moet ik niet-duikende en niet-oceanmindende vrienden attenderen op interessante documentaires rond het thema oceaan, maar met Seaspiracy die nu op Netflix is te zien, is het precies andersom. De docu was nog geen week te zien en WhatsApp liep vol met berichten van ‘dit moet je zien’ tot ‘ik eet nooit meer vis’. En dat gold niet alleen voor mij – de headlines van de kranten stonden er bol van, praatprogramma’s besteedden er aandacht aan.
Voor het geval dat je het gemist hebt, de docu gaat erover hoe wij (lees: de mens) de oceaan compleet verwoesten. Overbevissing, piraterij, plastic en ga maar door. En dat is beangstigend…. precies wat de makers willen bereiken.
Wij vroegen aan Pascal van Erp van Ghost Diving, en Irene Kingma, specialist op het gebied van oceaanbescherming en bekend van Save Our Sharks NL, hoe zij tegen deze documentaire aankijken.
Irene Kingma, specialist oceaanbescherming:
Natuurlijk is het mooi dat een groot platform als Netflix aandacht besteedt aan oceaanbescherming en zo een publiek dat eigenlijk nooit nadenkt over hoe vis uit de ze op je bord komt, bewust maakt van de problemen die er zijn door overbevissing en illegale visserij. Ik hoop dan ook dat veel mensen na het zien van de documentaire bewuster zullen nadenken over het eten van vis en bijvoorbeeld geen gekweekte tropische garnalen of goedkope tonijn meer eten.
Maar SeaSpiracy is ook een gemiste kans. De film eindigt met de conclusie dat duurzame visserij niet bestaat en dat het maar beter is dat iedereen stopt met vis eten. Dit gaat volledig voorbij aan het feit dat vis de belangrijkste bron van eiwit voor miljoenen mensen in de wereld is en dat het in arme kustgebieden heel veel mensen van inkomsten voorziet.
Natuurorganisaties komen er ook bekaaid af – die zijn volgens de makers van de docu – als het meevalt naïef maar in het ergste geval heulen ze met de vijand. Dat is een harde klap in het gezicht van mensen zoals ik die hun carrière gewijd hebben aan het strijden tegen destructieve visserijpraktijken en het beschermen van het leven in zee.
Als je aan mij vraagt wat op dit moment het grootste verschil zou maken om onze oceanen te beschermen dan is dat:
- Stoppen met subsidies voor destructieve visserijen
- Steun voor verduurzaming van kleinschalige visserij in ontwikkelingslanden
- Harde beschermingseisen voor kwetsbare gebieden en soorten
Al deze dingen zijn binnen handbereik, en het zou fantastisch zijn als Seaspiracy helpt om dit te voor elkaar te krijgen.
Pascal van Erp, Stichting Ghost Diving:
Seaspiracy legt een grote ongemakkelijke waarheid bloot: met ons consumptiegedrag vernietigen we de oceanen. Toch staan de critici (vaak met duidelijke belangen) in de rij om de betrouwbaarheid van deze documentaire te ondermijnen. En inderdaad, al is het marginaal, de documentaire is niet helemaal foutloos als je kijkt naar sommige onderzoeken en percentages.
Maar toch moeten we ons niet laten afleiden van de belangrijke kernfeiten: de oceanen zijn overbevist door grootschalige industriële visserij, er sterven enorm veel zeedieren door bijvangst en onze oceanen moeten veel beter worden beschermd met echte beschermde gebieden om de ecosystemen te herstellen. Niet zoals nu het geval is, bescherming op papier zonder handhaving, want dan wordt er alsnog gewoon gevist, compleet zinloos.
En uiteraard de vervuiling, dat krijgt gelukkig al veel aandacht maar dit keer wordt ook het probleem van verloren vistuig uitgelicht. Het percentage hiervan is uiteraard weer een discussiepunt maar dat is afhankelijk van welke studie je erbij pakt. Daarnaast wordt het percentage vistuig berekend op basis van onderzoeken in bepaalde gebieden, alleen is er geen zicht op wat er allemaal op grote dieptes ligt, want daar komen we nooit en dus wordt dat geschat.
Onder de streep denk ik dat het juist heel goed is dat mensen zien hoe het hele proces verloopt voordat die klaargemaakte vismaaltijd op hun bord ligt. Daar wordt een mooi dier voor gevangen en gedood, en vaak niet alleen het dier waar het om gaat. Dit algemene nuchtere besef van waar je voedsel vandaan komt, moet terugkomen in de samenleving. Op deze manier denk ik dat mensen veel minder dieren zullen gaan consumeren dan ze nu doen. Er bestaat een gezegde, dat als slachthuizen glazen muren zouden hebben, het grootste deel van de mensheid direct stopt met vlees eten. Dit is ook van toepassing op het zeeleven dat we opeten. Bekijk de beelden maar eens goed, die zijn namelijk wel echt. Het wordt hoog tijd voor balans en bewustwording.
2 reacties
Jantien
Een stuk bewustwording is goed. Duikers weten wel dat vis uit de oceaan komt, maar het grote publiek dat ook denkt dat melk in de fabriek wordt gemaakt, weten die het ook?
Eerlijk is eerlijk, ik eet vis. Maar dan het liefst wel vis die met een lijntje uit het water wordt gehaald, en zeker geen vis die de hele wereld over vliegt om op mijn bord te komen.
Ik denk dat er om te beginnen een verbod moet komen op de visfabrieken (ook van Europese vissers!) die de zee ver van huis letterlijk leeg roven.
Patrick Verschueren
Ik heb de film gezien en ik neem aan dat er veel waarheid in zit, ik ben echter altijd nogal sceptisch in zulke dingen. Net zoals men in de documentaire bepaalde instanties aanhaalt die, naar de buitenwereld toe, ecologie en een gecontroleerde visserij hoog in het vaandel voeren, maar aan de andere kant zich verkopen aan de hoogste bieder. Zo bekijkt men deze documentaire (die trouwens goed gemaakt is) dan weer door de bril van soms zeer fanatieke milieuorganisaties.
Pas op ik heb veel respect voor bv SEA SHEPHERD, en andere milieuorganisaties, maar net zoals die aangehaalde controleorganen in de docu, zo ijveren de milieuorganisaties ook voor hun eigen winkel. Dat er iets moet gebeuren is een feit maar het mag niet zwart/wit worden. Trouwens op NETFLIX is ook de docu PLASTIC OCEAN te vinden, en dat heeft mij eerlijk gezegd meer de ogen geopend ivm plastiek in de oceanen.