Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Natuur / Reizen

Ostracods – Vuurvliegjes onder water

«Een belevenis die iedere duiker een keer meegemaakt moet hebben». Voor Marlène Terpstra voldoende reden om haar reis naar Bonaire zo te plannen dat ze ook echt van dit fenomeen getuige kan zijn.

“Nog 5 minuten” sein ik naar Jeroen terwijl wij, hangend in het donker, om ons heen turen of wij al iets kunnen ontwaren. Ik heb kort het licht van mijn duikcomputer aan gehad om de tijd te bekijken, het display beschermend met mijn hand er omheen om zo min mogelijk licht door te laten. Helaas nog niets te zien.

We vermaken ons met de zeevonk die in het water zweeft. Jeroen leeft zich helemaal uit als Jackie Chan met kung fu-achtige bewegingen. Hij laat een straal van lichtgevende deeltjes achter zich. Ik moet lachen en ben een beetje zenuwachtig want wat als datgene waar we naar op zoek zijn, nou niet verschijnt? Dan zijn mijn uitzoekklus, de tips en het rondvragen voor niets geweest.

Sander van der Heijden vroeg mij of ik nog naar ostracods op zoek ging tijdens mijn reis naar Bonaire. Ostracods? Ik herinnerde me het artikel van Marloes Otten dat ik heb gelezen op DuikeninBeeld. Door haar omschrijving en door het bekijken van andere artikelen op internet vormde ik een plan om de reis inderdaad te laten plaatsvinden op een tijdstip dat wij mogelijk de ostracods zouden kunnen zien. Aangetrokken door de zin dat ‘het een belevenis is die iedere duiker een keer meegemaakt moet hebben’, begon ik te plannen.

Foto: Rattiya Thongdumhyu/Shutterstock

Ostracods

Marloes omschrijft ostracods als volgt: “Simpel gezegd is het een soort plankton, hele kleine wezentjes. In het Nederlands heten ze ‘mosselkreeftjes’, wat het uiterlijk van het beestje (dat met het blote oog niet waar te nemen is!) goed beschrijft. Je moet het je voorstellen als een klein garnaaltje in een mosselschelp. De soort waar de duikwereld op Bonaire over zoemt rond volle maan, is de Cypridinid Ostracod. Het bijzondere aan deze mosselkreeftjes is dat ze beschikken over klieren die twee stoffen kunnen afgeven. De ostracod kan met zijn klieren deze twee stoffen naar buiten spuiten. Als deze met elkaar en met het in het zeewater aanwezige zuurstof mengen, ontstaat er licht. Dit verschijnsel heet bioluminescentie.”

Je kunt de ostracods 2 tot 5 dagen na volle maan aanschouwen. Tussen de 8 en 10 meter diepte komen de ostracods 45 minuten na zonsondergang vanuit de diepte omhoog om binnen 20 minuten een partner te versieren. Het is lastig te omschrijven, omdat er weinig bekend is over deze miniscuul kleine beestjes die niet met het blote oog te zien zijn.

Tijdens een BBQ op Bonaire hebben we het nog een keer over de “ostracodduik”. We krijgen een locatie door waar we goed te water kunnen gaan, bij een restaurant met een makkelijke trap het water in. De stranden op Bonaire zijn openbaar, ook het strand waar het restaurant zich bevindt. Dus wij, bepakt en bezakt met onze duikspullen, door het restaurant naar de waterkant! Dat levert een paar verbaasde blikken op. Ik moet ontzettend lachen en stel mij voor hoe het zou gaan als je bij Papa’s Beachhouse in Hoofddorp door het restaurant naar het strandje zou lopen om te water te gaan! Maar dat is dan ook weer geen openbaar strand…..

Een nachtduik is een speciale duik. Je ziet andere dingen en het voelt ook anders. Nu is het helemaal anders aangezien wij absoluut geen licht aan mogen doen, want ostracods laten zich niet zien als je je duiklamp aanhoudt. Ongeveer een kwartier na zonsondergang duiken wij onder, wetende dat we nog even geduld moeten hebben om het ‘wonder der ostracods’ te bekijken. We nemen positie in op een strategische plek. Jeroen maakt na ongeveer 20 minuten het gebaar van: “Je bent wel een beetje gek hoor. Waar kijken we in hemelsnaam naar?” Tja, ik weet het ook niet, maar daarom liggen we hier!

Twinkel twinkel

Precies 45 minuten na zonsondergang gebeurt het! Twinkel hier… twinkel daar… Als ik Jeroen enthousiast aan wil tikken dat ik wat meen te zien, ziet hij het ook. Het is ook niet meer te missen! Niet 1 twinkellichtje, nee, wel duizenden tegelijk om ons heen zwevend en zich vanuit de diepte naar boven verplaatsend in een soort knipperlichtpatroon. Het is adembenemend en onbeschrijflijk mooi om die ostracods zo hun best te zien doen om een maatje aan de haak te slaan. Het lijken net allemaal vuurvliegjes, maar dan onder water.

Daar, op 9 meter diepte, in het donker, samen met Jeroen, helemaal alleen met al die ostracods, dat is een moment om nooit meer te vergeten. Wat voel ik me nietig, wat is het wonderlijk en bijna ‘alienachtig’ om dat getwinkel te zien. Het lijkt wel een sterrenhemel onder water!

Na precies 20 minuten wordt het getwinkel minder. Ik heb de tip gekregen om op dat moment nog een keer met je lamp heen en weer te zwiepen en dan de lamp weer uit te doen. Ik kijk Jeroen aan en zwiep 1 keer heen en weer met mijn lamp. Even blijft het donker in het water maar dan zitten we ineens weer tussen al die “lampjes”. Heel kort, want het heeft voor de ostracods lang genoeg geduurd. Het feest is over.

Foto: Anna Syme

Helemaal onder de indruk van wat we zojuist hebben gezien, komen wij boven water. Als we de trap opklimmen, vraagt een man, die lekker zijn biefstukje aan het eten is, wat wij voor moois gezien hebben. Wij geven hem uitleg en hij reageert enthousiast. Als we langs de bar lopen, krijg ik in mijn euforische bui de neiging om deze duik even te vieren met een lekker biertje, maar nee, druipende duikers doen het toch wat minder in een restaurant he? We kregen al een opmerking of we verdwaald waren…

In ons appartementencomplex spreken wij de volgende dag een stel dat net aangekomen is en vraagt wat wij tot dusver gezien hebben. Natuurlijk vertelden wij over de wonderlijke duik met de ostracods. Dat lijkt hun ook wel wat. De volgende avond gaan zij richting het zuiden van het eiland om op een donkere plek ook op zoek te gaan naar de ostracods.

We treffen elkaar toevallig bij terugkomst op de parkeerplaats van ons appartementencomplex. Het stel is net terug van de nachtduik en ze zijn hun spullen aan het spoelen bij de spoelbakken die buiten voor de deur staan. Helemaal enthousiast krijg ik een dikke knuffel en horen wij de verhalen van de uitgelaten duikers aan. Ze hebben het ook gezien en o, wat zijn ze blij.

Ik moet gewoon een stukje schrijven over deze duik omdat ik er zo enthousiast over ben en het echt de moeite waard is. Jeroen, die eerst zijn bedenkingen had bij mijn plan (omdat ik wel vaker iets in mijn hoofd haal), raakt ook niet uitgepraat over dit fenomeen. Jeroen zei na de duik: “It’s life Jim, but not as we know it!” (quote Startrek).

Helaas hebben we het fenomeen niet op foto of film kunnen vastleggen aangezien onze camera’s niet lichtgevoelig genoeg hiervoor zijn. Maar ik zeg altijd maar zo, het staat op mijn eigen harde schijf, en als iemand er iets over wil weten, dan start ik die onmiddellijk op!

6 reacties

  1. Geweldig leuk, als ik het lees zie ik jullie al enthousiast het water uit stappen! Eéntje om te onthouden!

    REAGEREN
    • Inderdaad Edwin! Ik ging enigszins twijfelachtig het water in , maar was uiteindelijk ‘flabbergasted ‘ van wat ik zag! Heel bijzonder👌👌👌!

      Jeroen

      REAGEREN
    • Het is echt een fantastische ervaring! Het moment waarop je denkt, gaat er nog wel wat gebeuren, licht letterlijk het water om je heen op met die kleine lichtgevende lijfjes! Leuk dat het enthousiasme over is gekomen in mijn artikel, ik kwam inderdaad met een ‘big smile’ het water uit (en een tikje overdonderd van wat ik had gezien).

      REAGEREN
  2. Gaaf he! Ik heb ook ontzettend mn best gedaan om iets te filmen of te fotograferen, maar dat is niet te doen. Het is al lastig om uit te leggen hoe de ervaring is.

    REAGEREN
    • Ontzettend gaaf Marloes! Mede door jouw artikel en enthousiaste verhaal ben ik ook gaan snuffelen en ik ben blij dat ik het gezien heb. Ik heb mijn camera gewoon thuisgelaten want zag dat niet zitten. 🙂

      REAGEREN
  3. We hebben het een tijd geleden op de Bay Islands,Honduras gezien. Met een groepje op de bodem gaan zitten en afwachten. Dat vergeet je inderdaad NOOIT meer.

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief