Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken

Opnieuw een pronkstuk van Palmhoutwrak onthuld

Dé jurk en de tapijten zijn niet de enige opvallende vondsten die de duikers van Duikclub Texel deden op het Palmhoutwrak op de Rede van Texel. Vanmiddag werd opnieuw een topstuk onthuld: een pronkbeker van verguld zilver. 

Weet je het nog? Het ‘jongensverhaal’ van de wrakduikers van Duikclub Texel? Zij ontdekten op de Rede van Texel het wrak van een 17de-eeuws schip en deden vondsten die menig archeoloog en historicus doen watertanden. Met de garderobe -en zeker de goed geconserveerde jurk- en de tapijten haalden zij wereldwijd het nieuws.

Pronkbeker

Nu is daar nog een pronkstuk bij gekomen. Tijdens de presentatie van de tussentijdse resultaten in het RIjksmuseum in Amsterdam werd een pronkbeker van verguld zilver onthuld. De beker is vermoedelijk rond het einde van de zestiende eeuw in Neurenberg (Duitsland) gemaakt.

De beker is versierd met florale patronen, vazen en ornamenten. Op de deksel staat een sculptuur van de Romeinse oorlogsgod Mars, alleen is zijn schild verloren gegaan. Het eeuwenlange verblijf op de bodem van de Waddenzee heeft de beker sterk aangetast. Het object was in drie delen gebroken, en deels platgedrukt. Door het zoute water is de beker bedekt geraakt met een donkere laag van corrosiebulten. Restauratie-experts hebben de aanslag verwijderd en de losse delen weer aan elkaar bevestigd.

Geschiedschrijving

De vondst van het Palmhoutwrak of eigenlijk BZN17 (Burgzand Noord 17) in de Waddenzee geeft veel meer inzicht in onze maritieme historie. Het schip was een straatvaarder – zoals de schepen werden genoemd die via de Straat van Gibraltar naar de landen aan de Middellandse Zee voeren. De garderobe, tapijten, de pronkbeker en de andere objecten vertellen het verhaal over de handel met dit relatief onbekende, maar zeer belangrijke handelsgebied van de Hollandse schepen in de 17de eeuw.

Na drie jaar onderzoek van een groot team van wetenschappers op allerlei gebieden en werk van restauratoren is duidelijk geworden dat het schip, dat afgedekt nog steeds op de bodem van de Waddenzee ligt, was beladen met heel veel waardevolle spullen. Honderden persoonlijke bezittingen, drink- en eetgerei, toiletartikelen, handelswaar, kleding, kanonnen en ander wapentuig zijn inmiddels naar boven gehaald. Maar zoals maritiem en onderwaterarcheoloog Arend Vos zegt:  «Wat nu is geborgen en onderzocht, is nog maar het topje. Dit is wat goed bereikbaar was. Vermoedelijk liggen de ruimen die een lengte van 35-40 meter beslaan, nog vol met lading die ons nog veel meer kan vertellen over die tijd.»

Alle 1000-1200 vondsten zijn opgenomen in het gedetailleerde rapport -een prachtig boekwerk- ‘Wereldvondsten uit een Hollands schip’, dat voor 20 euro verkrijgbaar zal zijn bij Museum Kaap Skil op Texel en in Huis van Hilde in Castricum

Erfgoed onder de waterspiegel

Gedeputeerde Jack van der Hoek van de provincie Noord-Holland, eigenaar van de collectie en opdrachtgever voor het onderzoek, benadrukte: «De wrakken die langs de Hollandse kust liggen, dreigen voorgoed verloren te gaan.» Het belang van onderzoek en beheer is door hem en collega’s van de andere kustprovincies onder de aandacht gebracht bij de minister van Cultuur. De minister heeft dat opgepakt in het programma Erfgoed Telt, waarin de scheepswrakken nieuwe aandacht krijgen.

Onderwaterarcheoloog en sinds jaar en dag dé expert op dit gebied Arend Vos onderstreept het belang van onderzoek naar ons erfgoed onder de waterspiegel en refereert ook aan de tijdsdruk. Onder het zand blijft een wrak behouden, maar is dan dus niet zichtbaar. Zodra het zand wegspoelt en het wrak zichtbaar is, duurt het niet langer dan 10 tot 15 jaar voordat er niets meer van over is.

Ondertussen blijven Gerrit Jan Betsema en zijn mede-leden van Duikclub Texel de bodem afzoeken naar meer wrakken. Dit is al een jongensboek, zoals één van de duikers vertelde. Nog zo’n historisch wrak met belangrijke vondsten… het zou prachtig zijn!

De pronkbeker zal van 9 maart tot en met 9 september 2019 te zien zijn in Museum Kaap Skil. Naar verwachting komt er in 2022 een permanente tentoonstelling van de vondsten uit dit Palmhoutwrak.

1 reactie

  1. Super!

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief