Primeur: echo bij rondzwemmende walvishaai

Onderzoekers in de Galapagos hebben voor het eerst een echo bij vrij zwemmende walviashaaien gemaakt en voor het eerst in de vrije natuur bloedmonsters bij volgroeide walvishaaien genomen.

Foto: Simon J. Pierce

De wetenschappers hopen nu dat zij het mysterie rond de voortplanting van de walvishaaien te kunnen ontrafelen.

Het internationale team deed twee weken lang onderzoek bij het eiland Darwin in het uiterste noorden van de eilandengroep. Dit afgelegen eiland van de Galapagos-archipel is één van de weinige plaatsen waar volwassen vrouwtjes met een lengte van tot wel 14 meter elk jaar worden gezien.

Jonathan R. Green, expeditieleider en initiatiefnemer van het Galapagos Whale Shark Project, vertelt: «Er is nauwelijks iets bekend over de voortplanting van deze reuzen. Dit was een prachtkans om meer te weten te komen.» Simon Pierce, die namens de Marine Megafauna Foundation meewerkte aan het onderzoek, vult aan: «De voortplanting van deze giganten is een raadsel. Slechts één zwangere haai werd ooit onderzocht en dat was in 1995 in Taiwan. Dit vrouwtje droeg 304 kleine walvishaai-eitjes en pups bij zich, allemaal nog geen 60 cm lang.»

Een echo maken bij een dier waarvan de huid al meer dan 20 cm dik is, is een uitdaging. Tel daarbij op dat de buik van de walvishaai die dus rond zwom, voorzichtig moest worden afgetast om de juiste plek voor de echo te vinden. De echo werd gemaakt met een 17 kg zwaar apparaat in een waterdichte behuizing.

Dr. Matsumoto vertelt dat de eerste resultaten veelbelovend zijn: «Er waren eiblaasjes te zien in de eierstokken, maar op geen van de beelden hebben we embryo’s of eikapsels in de baarmoeder gezien. Het is mogelijk dat de walvishaaien op weg waren naar een paaigebied verder uit de kust. Ik denk wel dat we de geslachtsrijpheid kunnen beoordelen en later middels echo’s ook kunnen bepalen of walvishaaien zwanger zijn.»

De onderzoekers hebben de walvishaaien ook van een satellietzender voorzien zodat de dieren gevolgd kunnen worden. Daarnaast werden er bloedmonsters genomen. Ook dat is een primeur.

Foto’s: Simon J. Pierce – https://www.galapagoswhaleshark.org/ en https://www.simonjpierce.com.