Meervallenmanie in het Haarlemmermeerse Bos
Het is de laatste tijd druk aan de oevers van de grote waterplas in het Haarlemmermeerse Bos. Meervallen gespot, er zitten er minstens drie. En dat is typisch Haarlemmermeer: van de Ringvaart, de Westeinderplassen (beide geen duikwater) en de Toolenburgerplas was ook al bekend dat er ‘visduivels’ (zo worden meervallen ook wel genoemd) zitten.
Gery ter Velde – een van de duikers achter Project Baseline Haarlemmermeer – neemt ons op een winterse middag op sleeptouw in het Haarlemmermeerse
Bos. Een ander teamlid – Remko Berkhout – spotte in november de grote vissen voor het eerst. Sindsdien weten de leden dat de meervallen zich deze periode bijna
altijd op dezelfde plek ophouden: in de ‘diepe’ put in de plas. ,,Maar soms heb je pech en kun je zoeken wat je wilt: geen meerval te bekennen’’, zegt Gery.
Ze geeft nog even wat aanwijzingen – de dieren rustig benaderen en niet recht in de ogen schijnen – en dan stappen we bij paviljoen Vork & Mes het water in. Het is een stukje zwemmen, maar dan komen we bij een gebied op een meter of achttien diepte. Grote kleiblokken liggen als neergekwakte dobbelstenen op de bodem. We kijken achter elk blok, en dan ineens…. Daar is er een! En tien meter verderop: nog een!
Wat een bizarre dieren: ze liggen als volvette badgasten op de bodem, alsof ze bezig zijn aan een dagje op het strand. Kleine varkensoogjes hebben ze. De twee baardharen op de bovenlip, die wijzen nu weer eens naar voren, dan weer opzij. Ondanks het gebrek aan activiteit zijn de dieren kennelijk toch ergens mee bezig.
Jagers
Meervallen zijn formidabele jagers, al zou je dat deze dag niet zeggen. Ze eten graag brasem, karper, paling en snoekbaars. Maar ze jagen ook op watervogels en kleine zoogdieren. De Europese meervallen in de Haarlemmermeer zijn volgens deskundigen bijzonder: niet vorige eeuw uitgezet, zoals op andere plaatsen in Nederland, maar de nazaten van een geïsoleerde populatie die zijn herkomst 5500 jaar geleden heeft.
Fotograaf Cor Kuyvenhoven gaat voor de grote kop van een van de meervallen liggen. Heel even is het dier aan het poseren en dan heeft hij er ineens genoeg van. In een wolk van stof zwemt de meerval weg. Bij exemplaar nummer twee hetzelfde verhaal. En ontstaat een kat en muis-spelletje van meervallen besluipen en vervolgens weer eventjes met rust laten als ze er genoeg van hebben.
Na een uur zwaaien we de dieren vaarwel. Wat een leuke ervaring, dat gaan we vaker doen!
Foto’s: Cor Kuyvenhoven
Film: Ted Huikeshoven
