Handige tips voor ZK Onderwaterfotografie
Je bent een beginnend of al wat meer ervaren fotograaf en wilt meedoen met het Zeeuws Kampioenschap. Toch vind je het best lastig om je goed voor te bereiden. Goed nieuws, want hier lees je concrete en handige tips die je helpen om een optimaal wedstrijdresultaat te behalen!
Het is inmiddels al een lange traditie. Elk jaar wordt er in mei en juni in Zeeland een fotografiewedstrijd georganiseerd voor en door duikers: het Zeeuws en (Open) Nederlands Kampioenschap Onderwaterfotografie. Over de eerste wedstrijd zegt de organisatie: “Het Zeeuws Kampioenschap staat open voor beginnende onderwaterfotografen van elke nationaliteit”. Ik heb gemerkt dat er juist deze groep deelnemers veel vragen heeft. Vragen over de wedstrijd en over de voorbereiding en vragen waarop ik in dit artikel antwoord zal proberen te geven.
In het Zeeuws Kampioenschap kun je als fotograaf deelnemen in twee categorieën. Allereerst kun je strijden om “de mooiste opname”. Daarnaast kun je ook gaan voor de hoogste plek op het podium bij de “serie van drie opnamen”. Met name over deze laatste categorie zijn er veel vragen. Voordat we daar in duiken, eerst wat algemene tips die je bij je deelname in beide categorieën helpen.
Ken je camera
De tijd die je onder water hebt, is altijd te beperkt. Zorg er dus voor dat je je camera en de randapparatuur goed kent. Ga niet juist op de wedstrijddag van alles aan je set veranderen. Als je toch wat nieuws hebt of bijvoorbeeld van iemand een flitser mag lenen, oefen daar dan mee! Heb je niet genoeg tijd om dit onder water te doen, oefen dan droog. Het zal je verbazen hoeveel je al ontdekt aan de keukentafel. Het instellen van je camera mag geen geheimen meer voor je hebben op de wedstrijddag. Je weet wat je minimale scherpstelafstand is en je weet zeker dat je camera goed staat ingesteld. Realiseer je dat de beste foto’s niet door de meest exotische camera’s gemaakt worden, maar door de fotograaf die zijn of haar camera het best beheerst.
Ga tijdig en genoeg oefenen
Je wint de wedstrijd niet op de wedstrijddag zelf. Op die dag moet je je opnames maken. Een goed voorbereide deelnemer heeft de winnende foto al lang gemaakt. Vóór de wedstrijddag heb je al verschillende duiken gemaakt op verschillende duikstekken. Op basis van die oefenduiken bepaal je waar je de wedstrijdfoto gaat maken. Die foto heb je bij voorkeur al een paar keer gemaakt. Het voordeel is dat je de startinstellingen kent en je op de dag van de wedstrijd bezig kan zijn met het optimaliseren van de foto op basis van de omstandigheden op die dag.
Wat is jouw plan B?
Het kan natuurlijk voorkomen dat de wind of het zicht roet in het eten gooit, of dat je je onderwerp niet meer kan terugvinden. Vissen hebben de eigenschap om niet altijd mee te werken. Het is dus altijd verstandig om een alternatief klaar te hebben en dat ook geoefend te hebben. Op het moment dat je oorspronkelijke plan niet gaat werken, kun je zonder stress overstappen op plan B.
Controleer de reglementen
Natuurlijk heb je de reglementen doorgelezen en weet je wat wel en niet mag. Mocht het zijn dat er iets in staat wat je toegelicht wilt hebben, vraag dit dan bij de briefing voorafgaand aan de wedstrijd. Dat is het moment om alle onduidelijkheden weg te nemen.
Bekijk foto’s en laat je inspireren
Het is altijd verstandig om voor de wedstrijd te kijken naar ingezonden werk van de voorgaande jaren en de foto’s die rondom het moment van de wedstrijd door anderen worden gemaakt. Bedenk je wel dat de jury originaliteit het meest zal waarderen. Kijk niet om te kopiëren maar om je te laten inspireren.
De serie van drie opnamen
Dan de opdracht die voor de meeste fotografen het lastigste blijkt – de serie. Het reglement is voor 2013 aangepast en de opdracht voor de serie wordt door de organisatie als volgt omschreven:
“Een serie is een drietal foto`s die door een gezamenlijk onderwerp of gezamenlijk thema met elkaar samenhangen en waarin je een verhaal vertelt. Een serie is een beeldverhaal. De toeschouwer moet kunnen zien waarom de fotograaf de drie foto’s bij elkaar plaatst. De samenhang in de serie moet iets teweegbrengen bij de kijker. Daarnaast worden de foto’s ook beoordeeld op hun technische kwaliteit (scherpte, belichting, compositie). Bij een thema kun je denken aan bijvoorbeeld vorm, (natuurlijk) licht, kleur, standpunt, macro, groothoek, etc.”
Een ronde langs de huidige en oud-juryleden levert nog wat toevoegingen op die waardevol zijn. De juryleden zeggen allemaal direct dat ze verrast willen worden en een boeiend beeldverhaal willen zien. Zowel Ron Offermans als Leon Hermans geven je als tip om jezelf af te vragen of je de serie naast elkaar aan de muur zou hangen. Of misschien wel beter, of die kritische vriend of vriendin van je jouw serie naast elkaar op de muur zou hangen. Vraag het niet aan je moeder of partner, die vinden al je foto’s waarschijnlijk mooi.
Geert Nies vindt het belangrijk dat je binnen de serie creatief durft te zijn, hij wil verrast worden. Geert voegt daar aan toe dat achter een goede serie een idee zit. Het kan geen samenvoeging van je drie beste foto’s zijn die maar bij elkaar moeten passen. In een serie moet een soort van verhaallijn te herkennen zijn. Het is sterk als een ander die verhaallijn eruit kan halen. Jan Azier benadrukt hierbij dat het echt belangrijk is om je fantasie de vrije loop te laten.
Ook Willem Kolvoort wil dat verrassende beeldverhaal zien en het moet ook echt direct opvallen dat de foto’s bij elkaar horen. Willem ziet bijvoorbeeld liever de ontwikkeling van een anemoon dan een serie van drie verschillende anemonen of strandkrabben die verder niet verrassen. Laat ik daar zelf als tip nog aan toevoegen de foto’s die je geselecteerd hebt uit te printen en naast elkaar te hangen. Zeker als je wilt kiezen uit meerdere opties. Zo zie je beter welke serie, maar ook welke volgorde het sterkst is.
Meer tips?
Van alle deelnemers zul je horen hoe gezellig en leerzaam het deelnemen is, vooral meedoen dus! Heb jij zelf nog aanvullende tips voor de deelnemers, of nog vragen… Reageer gerust! Daar kan het alleen maar nog gezellig en leuker van worden.
Overigens, dit jaar kun je op 26 mei en 9 juni meedoen aan het Zeeuws Kampioenschap!
Foto’s:
Openingsfoto – Arnoud Meesters – 1e prijs ZK 2011, Mosselen – Thijs Hakvoort – 1e prijs ZK 2010, Grondel – Jeroen Zetz – 1e prijs ZK 2012, Bloemdieren – Richard de Kok, 1e prijs ZK-serie 2011, Ondiep – Dirk-Jan Saaltink – 1e prijs ZK-serie 2012, Sepia’s – Casper Douma – 1e prijs ZK-serie 2010.
