Een goed jaar voor zoetwaterkwallen
In plassen ‘struikel’ je als het ware over de zoetwaterkwalletjes. Gelukkig zijn ze onschuldig, maar … waarom zijn het er dit jaar zo veel?
2022 belooft een goed jaar te worden voor zoetwaterkwalletjes. Dat heeft alles te maken met de hoge temperaturen van de laatste weken. Maar zo massaal als dat ze nu worden waargenomen, heb ik nog niet eerder meegemaakt. Het aantal is zo groot dat zelfs de landelijke media er aandacht aan besteden.
Strandgangers zijn er nooit zo van gecharmeerd als ze tussen de kwallen verkoeling moeten zoeken. Niet onterecht, want aanraking met een aantal soorten kan voor flinke huidirritatie zorgen. Vandaar waarschijnlijk de onrust over de zoetwaterkwalletjes. Maar je moet weten dat er ook veel soorten zijn die totaal ongevaarlijk zijn. De zoetwaterkwalletjes behoren tot deze laatste en dus onschuldige categorie.
Chinees
Zoetwaterkwalletjes worden als exoten aangemerkt omdat ze oorspronkelijk uit China komen. Ze worden daarom ook wel Chinese zoetwaterkwalletjes genoemd. Waarschijnlijk zijn ze met geïmporteerde waterplanten meegelift.
Voedsel vangen
De kwalletjes zijn niet altijd zichtbaar aanwezig. Tijdens tamelijk koele zomers komen ze niet tot wasdom en blijven ze in het poliepstadium. Deze poliepen zijn zo klein dat ze zo goed als onzichtbaar zijn. Pas wanneer het water boven de 20 graden komt, ontwikkelen ze zich snel tot ongeveer twee centimeter grote actief zwemmende kwalletjes. Ze zwemmen naar de oppervlakte en laten zich vervolgens met uitgestoken tentakeltjes naar de bodem zakken. Met de uitgestoken tentakeltjes, die uitgerust zijn met netelcellen, proberen ze zoveel mogelijk voedsel te vangen. Het gevangen voedsel wordt vervolgens naar de maagholte tussen de tentakeltjes getransporteerd. Onverteerd voedsel verlaat het lichaam ook weer door dezelfde opening.
Vermenigvuldigen
In deze actieve periode vindt ook de voortplanting plaats. Uitgestoten eicellen en spermacellen smelten samen in het open water. De larven die zo ontstaan,moeten proberen om weer vaste grond onder hun ‘voeten’ te krijgen – ze gaan een onbekend aantal jaren als poliep door het leven totdat er weer een warme zomer aanbreekt. Onder de huidige omstandigheden – de aarde is immers duidelijk aan het opwarmen – hoeven ze hier waarschijnlijk niet lang op te wachten. In de poliepfase kunnen ze zich ook ongeslachtelijk voortplanten en krijg je kolonies van alleen mannelijke of vrouwelijke exemplaren.
Foto’s: Ron Offermans
