Duiksector bouwt bruggen | Kennis delen
Op vrijdag 2 mei 2025 vond de jaarlijkse Kennisuitwisselingsdag van de Stichting Werken onder Overdruk (SWOD) plaats. Met ruim 130 deelnemers uit de professionele en recreatieve duikwereld was het een dag vol inspiratie, verbinding en praktijkervaring.
Dit jaar werd de Kennisuitwisselingsdag niet alleen bijgewoond door de professionele sector, zoals de civiele sector, defensie, brandweer, politie, dierenparken en meer, maar ook door vertegenwoordigers van recreatieve duikers en vrijwilligers, waaronder de Nederlandse Onderwatersport Bond, PADI, Ghost Diving, Signi Zoekhonden en meer.
Inspirerende sprekers
Na de opening door dagvoorzitter Robin Knook, SWOD-voorzitter Gerard Hekkers en een uitleg over het duiken bij de Genie trapte veiligheidsexpert Bas Poelmann de ochtend af met een sessie over technisch duiken. Later op de dag deelde Martin Wijnen, directeur-generaal van Rijkswaterstaat, zijn visie op veiligheid met een duidelijke doorvertaling naar de duikwerkzaamheden die in opdracht van Rijkswaterstaat worden uitgevoerd. Hij benadrukte het belang van professionaliteit, samenwerking en structurele aandacht voor veiligheid bij alle (onderwater)activiteiten die bijdragen aan het onderhoud en de bereikbaarheid van de Nederlandse infrastructuur.
Wat is de SWOD?
SWOD staat voor Stichting Werken onder Overdruk en richt zich op de veiligheid en vakbekwaamheid van professionals die werken onder overdruk, zoals duikers, duikploegleiders, duikerartsen en duikmedisch begeleiders. SWOD is het portaal tussen de sectoren en de overheid voor arbogerelateerde aangelegenheden. Jaarlijks organiseert de stichting een speciale dag, waar belanghebbenden uit de branche kennis delen en een kijkje in de keuken van andere professionele duikers krijgen.
Duikveiligheid bij Rijkswaterstaat
In zijn bijdrage ging Martin Wijnen ook in op de cruciale rol van duikwerkzaamheden binnen de projecten van Rijkswaterstaat. Of het nu gaat om inspecties van kademuren, brugfunderingen of het bergen van objecten, duikers zijn onmisbaar in het dagelijks werk van deze uitvoeringsorganisatie. Veiligheid staat hierbij voorop – en samenwerking met gespecialiseerde partners uit zowel de publieke als private sector is essentieel om werkzaamheden onder water goed en verantwoord uit te voeren. De sessie onderstreepte het belang van duidelijke richtlijnen, communicatie en continue kennisontwikkeling binnen dit vakgebied.
Informatiegestuurd inzetten van duikers
Tijdens de SWOD Brainboost was er onder andere een sterke en waardevolle bijdrage vanuit Brandweer Nederland. De Veiligheidsregio Utrecht, Veiligheidsregio IJsselland en Brandweer Gelderland-Midden toonden recente ontwikkelingen in het verhogen van de duikveiligheid. Ook werden de ambities gepresenteerd voor het informatiegestuurd inzetten van duikers, mede mogelijk gemaakt door de inzet van sonar en robotica. Een inspirerend voorbeeld van hoe technologie en praktijk elkaar versterken.
Werkgroep Vrijwilligerswerk en Duiken
Een ander belangrijk onderwerp op de agenda was de inzet van vrijwilligers. De werkgroep “Vrijwilligerswerk en Duiken”, opererend onder auspiciën van SWOD in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), presenteerde haar bevindingen over de spanning tussen vrijwilligerswerk en de huidige Arbowetgeving haar bevindingen over enerzijds de spanning tussen vrijwilligerswerk en de huidige Arbowetgeving en anderzijds de mogelijkheid om wetenschappelijk duiken op te nemen in het registratiestelsel. De werkgroep is erin geslaagd concrete aanbevelingen te formuleren. Deze werden tijdens de dag gedeeld met de bezoekers. Onderhavig rapport wordt binnenkort aangeboden aan SZW; een belangrijke stap richting werkbare en veilige kaders voor vrijwilligers uit de recreatieve duikbranche en wetenschappelijke duikers.
— Samenwerking tussen sectoren, disciplines en ervaringsdeskundigen, professioneel en recreatief, is uitermate waardevol. —
Praktijkvoorbeelden centraal
In de middag kregen deelnemers een kijkje achter de schermen van een succesvol civiel duikproject tijdens de sessie ‘Onder druk naar succes’. In de Spotlight Session beantwoordden inhoudelijke experts vragen van zowel de dagvoorzitter als het publiek, waarmee theorie en praktijk direct met elkaar verbonden werden. Aan deze sessie namen deel: Sander Kool (Wij Duiken Veilig en Defensie), Erik van Vessem (voorzitter van de Nederlandse Onderwatersport Bond), Adriaan Winckers (voorzitter van de werkgroep Vrijwilligers en Duiken) en Martin Wijnen (directeur-generaal van Rijkswaterstaat).
Toepasselijke locatie
De bijeenkomst werd georganiseerd bij 105 Brugcompagnie in ’s-Hertogenbosch. Een locatie die perfect aansloot bij het thema ‘Van papieren werkelijkheid naar de praktijk’. Hier werd niet alleen inhoudelijk gewerkt aan bruggen tussen theorie en uitvoering, maar ook letterlijk tussen organisaties en de diverse disciplines binnen de duikbranche.
Samenwerking als sleutel
De dag werd afgesloten met een netwerkborrel waarin volop werd nagepraat en genetwerkt en kennis werd gedeeld. Deze editie bewees eens te meer hoe waardevol samenwerking is tussen sectoren, disciplines en ervaringsdeskundigen.
De dag was een succes, mede dankzij de inzet van Defensie, Brandweer Nederland, NADO, Rijkswaterstaat, de Nederlandse Onderwatersport Bond en de stichting Wij Duiken Veilig.
Tekst: Sander Kool
Foto’s: Ron Offermans
