Rob Idema – Monitor Onderwateroevers Vinkeveen roept om vervolg

Hoe herken je de diverse soorten in het zoete water en hoe zorg je dat deze waarnemingen goed worden vastgelegd? Rob Idema monitort de onderwateroevers van de Vinkeveense Plassen.

Datum: 9-3-2019
Duiklocatie: Zandeiland 4 Vinkeveen

Afgelopen zaterdag 9 maart waren 7 enthousiaste duikers afgekomen op de facebookoproep om te gaan starten met het monitoren van de onderwater oever van de Vinkeveense plassen. De dag begon om 10:00 uur in het leslokaal van Airdiving op zandeiland 4. Niet alle duikers kenden elkaar dus begonnen we met een kennismakingsronde. Dit leidde al snel tot een geïnteresseerd vraaggesprek over het werk van Petra, die in de zeewier veredelings- en vermeerderingsindustrie werkt.

Daarna begon Rob Idema met vertellen hoe je op de site van de Stichting Anemoon een account aan kunt maken. Ook liet hij zien hoe je de waarnemingen die je doet in of aan de Vinkeveense plassen kunt registreren. De deelnemers wilden meteen weten of het ook mogelijk is om bijvoorbeeld waarnemingen in de spiegelpolderplas of in ’t Twiske te registreren. Rob gaf aan dat dit zeker mogelijk is. Daarvoor moet wel eerst een duikplaats worden aangemaakt op de website van de Stichting Anemoon. Daarvoor is een mailtje naar Rob voldoende. De verschillende mogelijkheden van de website zijn uitgelegd en de lijst met soorten die in het zoetwater van Nederland kunnen voorkomen is doorgenomen. Daarbij drukte Rob de deelnemers op het hart dat het in 1 dag onmogelijk is om alle soorten van de lijst direct te herkennen. Dat hoeft ook niet, je kunt meedoen met de soortenkennis die je hebt en langzaam maar zeker die kennis uitbreiden. Je kunt elke keer als je iets tegenkomt de kenmerken van het dier of plant onthouden. Je maakt een tekening, een beschrijving of een foto. Je zoekt op wat het is of vraagt het op de facebookpagina van de stichting Anemoon. De volgende keer dat je het dier of de plant ziet weet je wel wat het is.

Na de uitleg over de website begon Rob met vertellen over de dieren die in de Vinkeveense plassen voor kunnen komen. Hij ging er van uit dat de meeste duikers wel een snoek, snoekbaars en baars herkennen. Hij had zijn presentatie dan ook toegespitst op de bijzondere en kleinere vissen en ander leven.

De Vinkeveense plassen heeft een bijzonder vissoort die op de rode lijst staat, die wij als duikers toch nog wel een tegen kunnen komen. Dit is de Kwabaal. Daarnaast komt de Rivierdonderpad nog vrij veel voor in de Vinkeveense plassen maar is een kwetsbare soort in Nederland. Rob vertelde ook over een aantal verborgen levende soorten zoals de aal, kleine modderkruiper en de marmergrondel. De laatste gearriveerde invasieve soort de zwartbekgrondel werd ook behandeld. Vorig jaar is die voor het eerst in het duikgebied bij zandeiland 4 waargenomen.

Daarnaast zijn verschillende soorten kreeft behandeld en verschillende soorten aasgarnalen. De kans dat die in de middag duik zouden worden waargenomen is ook vrij groot.

Daarna liet Rob aan de hand van verschillende foto’s zien hoe je waar neemt. De verschillende soorten op de foto vergrootte meteen de soortkennis van de deelnemers.

Daarna was het tijd voor de lunch en de duik. Het stormde nogal op 9 maart vanuit het zuid-westen dus er stonden hoge golven die parallel aan de kant van het duikgebied voor eiland 4 liepen. De groep kreeg het idee voor een driftduik vanaf de invaliden trap naar de eerst trap op eiland 4. Na de 3 natpakduikers de nodig moet ingesproken te hebben is iedereen in het water beland. In het duikgebied van eiland 4 hebben alle leden van de groep een leuke duik gemaakt van ongeveer 45 a 50 minuten. Na het omkleden werd het opwarmen in de cursusruimte van Airdiving en de waarnemingen bespreken.

Iedereen had de nodige waarnemingen gedaan. De groep had veel gezien, onder andere rivierdonderpad, marmergrondel, bronmos, zwartbekgrondel, baars, rode Amerikaanse rivierkreeft, gevlekte Amerikaanse rivierkreeft, Kaspische bloedrode aasgarnaal en de Kaspische slanke aasgarnaal.

Daarnaast zijn nog een aantal bijzondere waarnemingen gedaan van dieren die niet zo vaak gezien worden in de Vinkeveense plassen. Dit was een marmerkreeft en een juveniele zoetwaterneriet. Rob had daar in de buurt ook al eens een groter exemplaar zoetwaterneriet gezien. Een zoetwaterneriet is de enige waterslak van Nederland met een mooi patroon op het huisje.

Tijdens de evaluatie bleek dat iedereen het een erg leuke bijeenkomst had gevonden en veel had geleerd. De aanwezigen waren het er over eens dat het waarnemen en waarnemingen registreren een hele waardevolle aanvulling op hun duik is. Sommigen zouden nog graag meer soorten leren herkennen onderwater.

Kom ook eens mee duiken tijdens zoetwater monitoring in de Vinkeveense plassen.