Roland Hendriks – Duiken met een doel

Een groep duikers doet onderzoek naar de waterkwaliteit in hun duikplas, de Berendock. Wat veroorzaakt het slechte zicht en hoe kan dat opgelost worden? Duikreporter Roland Hendriks doet verslag van deze duikdag met een doel.

Zaterdag 17 mei doken we op onze vertrouwde huisplas de Berendonck met Duikteam De Kaaiman en een groep bevriende duikers uit andere verenigingen. Ons doel: uitzoeken hoe we onze groene thuishaven weer kraakhelder krijgen. Brillen op, flessen vol, goede zin mee en gaan.

We begonnen direct serieus: er werd met een bootje met sonar rondgevaren om het hele bodemprofiel van de plas in kaart te brengen. Bodemmonsters prikken in het dikke slib. In die donkere laag zit een berg voedingsstoffen verstopt. Roer je die op, dan zweven deeltjes door het water en wordt het zicht troebel, iets wat elke Berendonck‑duiker maar al te goed kent. Wat er precies in dat slib zit, zullen de analyses de komende weken uitwijzen.
Tegelijkertijd deden duikers zichtmetingen op verschillende dieptes. Zo kunnen we straks zwart op wit volgen hoe het doorzicht zich door het seizoen ontwikkelt. Boven water noteerden we de waarden voor zuurstof, pH en stikstof: een soort apk‑keuring voor de plas.
Tussen het meten door onderzochten we planten, algen, vissoorten en ander onderwaterleven en noteerden we alles nauwkeurig. Elke waarneming geeft een stukje van de puzzel over de ecologische balans in de Berendonck.

Rommel die we tegenkwamen namen we natuurlijk mee naar boven. De buit viel mee, een compliment aan alle leden en gastduikers die het gebied het hele jaar schoonhouden, maar elk weggehaald dopje of kunstaasje is winst.

Op de bodem staat nu een stellage waaraan we kratten met mosselen bevestigen. Die mosselen moeten uitgroeien tot stevige kolonies en met hun filtratiekracht stap voor stap het zicht verbeteren. Het is ons proefveldje: op kleine schaal proberen we uit wat werkt. Blijkt het effectief, dan kunnen we opschalen; zo niet, dan sturen we bij.
Waar hard wordt gewerkt, moet ook de innerlijke mens worden verzorgd, en dat zat wel goed. Twee topchefs stonden paraat en bij het prachtige weer kon de barbecue niet ontbreken. Iedereen genoot van een frisse salade, een luxe hamburger en, voor wie echt wilde uitpakken, vers gegrilde kreeft.

Hoe nu verder?

• Korte termijn: dit jaar blijven we meten, turven en turen. Periodiek wordt er gedoken en gaat de zichtschijf mee naar beneden, controleren we de waterwaarden en volgen we de groei van de mosselkratten. Kleine aantekeningen vormen samen een groot verhaal.
• Middellange termijn: richting 2026/2027 onderzoeken we of we slib kunnen afzuigen en afvoeren zonder het hele meer te verstoren.
• Lange termijn: vanaf 2028 willen we een Berendonck waarin de waterkwaliteit structureel bewaakt wordt, niet alleen door ons duikers, maar samen met gemeente, waterschap en recreatiepartners. Mogelijk passen we de beluchting van het Onderwaterhuis of de WetBel aan of zorgen we voor periodiek baggeren of slim mosselenbeheer. Eén plas, één verantwoordelijkheid.