Definitieve, internationale bescherming voor Caribische haaien
Goed nieuws voor acht haaiensoorten in het Caribisch gebied. Op 13 maart is in Frans-Guyana besloten hun definitief bescherming te bieden onder het internationale Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) Protocol, het enige grensoverschrijdende wetgevende instrument voor natuurbescherming in de Cariben. De acht soorten waren voorgedragen door het Ministerie van Economische Zaken in samenwerking met een team van haaienexperts.
Foto: Jim Abernethy/DCNA
Politieke vertegenwoordigers van 14 Caribische landen (Nederland vertegenwoordigt hierin de Caribische eilanden Saba, St. Eustatius en Bonaire) waren maandag in Cayenne, Frans-Guyana bijeen om te stemmen over welke diersoorten definitief in het SPAW-protocol worden opgenomen. In dit protocol, dat door de Verenigde Naties is opgezet, worden door de aangesloten landen keiharde afspraken gemaakt om bescherming van deze kwetsbare dieren en hun unieke leefomgeving te garanderen. Die afspraken hebben betrekking op handel en visserij, maar ook toerisme en kustontwikkeling. Tot op heden waren er geen haaien en roggen in het protocol opgenomen, terwijl juist zij wereldwijd en ook specifiek in dit gebied bedreigd worden. De oorzaak hiervan is vaak menselijk handelen, zoals overbevissing en de vernietiging van essentieel leefgebied, zoals koraalriffen en mangrovebossen.
“Wij zijn erg blij dat ons voorstel zo breed gesteund werd door alle aanwezige landen,” aldus Guus Schutjes van het Ministerie van Economische Zaken. “Nederland zet zich in de Cariben al langere tijd in voor structurele bescherming van natuur en biodiversiteit en grensoverschrijdende bescherming maakt daar een essentieel onderdeel van uit.”
Bedreigde soorten
Het Ministerie van Economische Zaken heeft vorig jaar een shortlist van acht soorten voorgedragen voor het beschermingsprotocol. Dat waren drie soorten hamerhaai, de walvishaai, de Oceanische witpunthaai, de zaagvis (waarvan weinig mensen weten dat het een haaiensoort is) en twee soorten mantaroggen. Het zijn allen soorten die voorkomen in het Caribisch gebied en door menselijk handelen bedreigd worden in hun voortbestaan. Zij hebben bescherming nodig om voor de toekomst behouden te blijven. In november van vorig jaar werden alle acht voorstellen tijdens een eerdere bijeenkomst in Miami goedgekeurd. De stemming vandaag was de laatste stap naar definitieve wettelijke bescherming.
Irene Kingma, directeur van de Nederlandse Elasmobranchen Vereniging (NEV) en één van de haaienexperts die de shortlist met EZ samenstelden: “Haaien kennen geen grenzen en kunnen enorme afstanden zwemmen. Daarom is het zo belangrijk om ze in het héle Caribisch gebied te beschermen. Dat het ministerie ervoor heeft gezorgd dat deze acht soorten haaien nu definitief de bescherming krijgen die ze verdienen, zien wij dan ook als een geweldig succes.”
Tadzio Bervoets, voorzitter van de Dutch Caribbean Nature Alliance en projectleider van Save Our Sharks: “De Dutch Caribbean Nature Alliance en zijn partners hebben hard gewerkt voor betere bescherming van haaien in de Nederlandse Cariben en de gehele Caribische regio. Dankzij de steun van de Nationale Postcodeloterij hebben we ons kunnen bezighouden met educatie en wetenschappelijk onderzoek en in dit geval met een belangrijke lobby. We voelen ons erg gesterkt door de resultaten in Frans Guyana. Haaien zijn van groot belang in de Caribische regio en hun bescherming is essentieel voor de gezondheid van onze Caribische Zee. Met deze historische beslissing is haaienbescherming in de regio beduidend toegenomen en we zijn trots om hier aan bijgedragen te hebben. We hopen dat er in de toekomst meer bedreigde haaiensoorten zullen worden toegevoegd aan de bijlagen van het protocol, zodat ook zij de bescherming krijgen die ze in de Caribische Zee nodig hebben.”
Achtergrond
Haaien en roggen behoren tot de Elasmobranchen, een subklasse van de Kraakbeenvissen. Elasmobranchen helpen om onze mariene ecosystemen gezond en productief te houden. Haaien en roggen leveren als grote roofvissen een onmisbare bijdrage aan de instandhouding van het natuurlijk evenwicht van de riffen, hun biodiversiteit en hun duurzame functie. Uit al het beschikbare bewijsmateriaal blijkt dat het aantal haaien in het gebied fors is afgenomen, een ontwikkeling die de grote achteruitgang van haaienpopulaties wereldwijd weerspiegelt. De International Union for the Conservation of Nature (IUCN) schat dat momenteel een kwart van de haaien en roggen met uitsterving wordt bedreigd, hoofdzakelijk als gevolg van overbevissing en het verdwijnen van leefgebieden.
