Brenda de Vries – De natuur is hard

Bruine kikkers zoeken dieper water op om de koude winter te overleven. Duikreporter Brenda de Vries volgt ze al enkele jaren maar ontdekt nu een uniek exemplaar dat veel weg heeft van de Verschrikkelijke Sneeuwman.

Datum: 28-januari-2023
Duiklocatie: Gasselterveld

Al een winter of 4 volg ik de overwinterende kikkers in het Gasselterveld. Het bijzondere is dat de kikkers hier niet in ondiep water overwinteren, maar juist op diepte. Je vindt ze 16-20m diep. De grootte van de kikkers varieert van enkele centimeters tot een 10 cm. Als het kan zoeken ze iets op om onder te kruipen, is dat er niet, dan gaan ze in of onder het zand zitten. Soms zitten ze in groepjes bij elkaar.

Het Gasselterveld is eigenlijk een vrij saaie zandput zonder vis, met in de zomer vaak matig zicht en vooral veel zand, heel veel zand. Maar in de winter vind je er dus kikkers, in het voorjaar kikkervisjes en het gehele jaar kun je er kokerjuffers en andere jufferlarven vinden. Maar meer leven zit er eigenlijk niet in helaas. En kikkerdril heb ik ook nog nooit gevonden in de plas, maar dat zou er wel moeten liggen, want anders krijg je geen larves.

Met nog wat naweeen van een verkoudheid in de vorm van een snotneus en af en toe hoesten besluit ik om niet te ver te rijden voor een duikje en een rustige soloduik te gaan maken. Camera mee en op zoek naar de kikkers.

Al snel vind ik de eerste kikkers. Het blijft elke keer bijzonder om te zien dat de lijfjes van de kikkers door de waterdruk in elkaar gedrukt lijken te worden. Ze zijn gewoon plat. Een paar jaar geleden heb ik foto’s laten zien aan een bioloog en zodoende weet ik dat het om de bruine kikker moet gaan. De kleur varieert van bruin tot wat rodig.

Sommige kikkers lijken toch best wel actief en zwemmen weg zodra ze mijn duiklamp ontdekken. Anderen drukken het kopje in het zand in de hoop niet gezien te worden. Helaas, ze worden toch gespot. Maar angst hoeven ze niet te hebben, want ik raak ze niet aan. En er zijn ook kikkers die rustig blijven liggen. Bij sommige kikkers zie je het derde ooglid.

Eigenlijk is het een behoorlijk saaie duik. Deze kikkers zijn gewoon elke duik te vinden in de winter. Het is even goed kijken en zoeken, maar bijzonder is het niet echt meer, al blijft het wel leuk. Ergens in februari zijn ze ook zomaar ineens weer verdwenen straks. Dat is echt van de ene op de andere dag.

Als ik op de terugweg ben kom ik iets tegen wat mijn duik helemaal goed maakt. De natuur is hard. Ik zie een overleden kikker. Deze heeft dus het diepe water om te overwinteren niet overleefd. Een vorm van schimmel heeft zich rond het diertje gevormd, maar het dier is nog helemaal in tact. Heel apart om te zien. Sneu voor het diertje, maar heel bijzonder om te zien.

Ik maak een paar foto’s en ga verder naar de kant.

Bijna aan de kant kom ik nog een mooie larve van een juffer tegen. Ook daar nog even snel een foto van gemaakt en de duik zit er op. Het bijzondere aan juffers is dat die het grootste gedeelte van hun leven onder water doorbrengen, maar dat mensen de libellen en juffers vaak alleen kennen van boven water. Al met al een uur onder water geweest, de handen zijn wat koud, maar boven water schijnt het zonnetje. Nieuwsgierige wandelaars vragen welke vissen ik gezien heb, maar ik leg uit dat die hier niet zitten helaas. Ik laat een paar foto’s op de camera zien van de kikkers en het verbaast ze dat je zulke dingen in Nederland kunt vinden.

Tevreden en iets koud rij ik terug naar huis.