Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Advertorial / Duiken / Reizen / Zuidelijk Afrika - algemeen / Zuidelijk Afrika - Reisverhalen en andere artikelen

De Mozambique Experience: echt een ervaring!

417_mozam1Mozambique, het land in het zuiden van het Afrikaaanse continent, spreekt tot de verbeelding. Groot spul, dat kom je er tegen. Jonathan van Dijk ging met Eigen Wijze DUIKreizen kijken en hield een dagboek bij. André Crone maakte de foto’s.

Dag 1

Mozambique, het land ergens in het zuiden van Afrika waar steeds meer en meer verhalen vandaan komen over duikers die onwaarschijnlijke aantallen manta’s en walvishaaien mogen aanschouwen. Mozambique is ook mijn volgende bestemming en ik ben erg benieuwd of de verhalen kloppen, of dat ze misschien aangedikt zijn. Het kan natuurlijk zomaar zijn dat er op de terugvlucht een paar manta’s en een extra walvishaaitje aan het logboek worden toegevoegd.
De heenvlucht met een van de KLM-zwanen verloopt voorspoedig en ik passeer de Middellandse Zee, de zandbak die de Sahara heet om uiteindelijk in Johannesburg, Zuid-Afrika, uit te komen. Gilles, de gids van Mozambique Experience die het Krugerpark gedeeltelijk regelt, staat mij op te wachten. Hij brengt me naar het Abacus Guesthouse, een klein pension aan de rand van Johannesburg, voor de eerste overnachting op Afrikaanse bodem.

Dag 2

Na een goede nachtrust word ik rond de middag weer opgehaald door Gilles. De reis naar Mozambique gaat nu echt beginnen. In Nelspruit wordt van chauffeur gewisseld en daar ontmoet ik Mr Mozambique Experience Roy Cougle. Een Amerikaan met een Europese denkwijze en wat ADHD-trekjes. De grens wordt soepel gepasseerd en rond acht uur ’s avonds arriveren we bij Casa Lisa. Dit hotel ligt ongeveer een uur rijden van Maputo. De kip piri piri smaakt goed en ook de eerste kennismaking met het lokale bier, Manica, is aangenaam. Om elf uur gaat de generator uit, wat betekent dat het ook echt donker is. Mocht je naar de wc willen dan is er een kaars op de kamer aanwezig om jezelf bij te lichten. Zodra de generator uitgaat, word je eraan herinnerd dat je nu echt werkelijk in Afrika bent; donker is aardsdonker! Vanaf de veranda heb je een prachtig uitzicht op de Melkweg, die je in Europa normaliter niet ziet.

Dag 3417_mozam5

Vroeg opstaan en ontbijten in de auto, om rond het middaguur de plek van bestemming te bereiken: Tofo. Het verblijf voor de komende nachten is hotel Tofomar. Ik mis wat sfeer, maar het is verder een goed hotel om te verblijven. In de middag zullen we onze eerste checkduik maken. De rit naar de duikschool duurt ongeveer vijf minuten en dat is ook de tijd die nodig is om door heel Tofo heen te rijden.
De duikschool, Tofo Scuba, ligt aan het strand. Na een korte briefing lanceren we de boot. In het zuidelijke deel van Afrika worden alle duiken als volgt gemaakt: een jeep rijdt de zodiac zover mogelijk de branding in. Daarna helpt iedereen mee om de boot door de golven heen te duwen, richting open zee.
De duik zelf begint goed, het is mijn eerste kennismaking met de Indische Oceaan. Hoewel de rotsen niet uitbundig begroeid zijn met koralen, wemelt het er van de vis. Tijdens onze safety stop komt er ineens een walvishaai voorbij en vlak daarna nóg een. Terug aan boord blijkt dat het etenstijd is voor de walvishaaien. Er zwemmen er in totaal twaalf (!) rond en we hebben uitgebreid de tijd om met ze te snorkelen. Ik had al verhalen gehoord dat het duiken in Mozambique spectaculair was, maar wat is dit een goed begin!

Dag 4

Vroeg opstaan om te zien wat voor verrassingen Mozambique vandaag voor me in petto heeft. Na een duik als die van gisteren kun je eigenlijk alles verwachten. Zodra ik de bodem heb bereikt, word ik omringd door een school geelgestreepte fusiliers. Het is prachtig om te zien hoe alle vissen tegelijk één richting opzwemmen. Deze duik eindigt op een poetstation voor manta’s; we zien er drie. Terug op de boot en richting de duikschool wordt er nog een walvishaai gespot. We springen snel het water in en hebben uitgebreid de tijd om ermee te snorkelen. Hoewel ze heel rustig bewegen, moet je erg snel zwemmen om ze bij te houden. Na een snelle fleswissel bij de duikschool volgt de tweede duik. Ook hier weer twee manta’s, verder veel klein spul; krabjes, poetsgarnaaltjes, een juveniele keizervis en twee krokodilvissen. Opnieuw hebben we een mooie afsluiter van de dag: er laat zich weer een walvishaai zien.

417_mozam4Dag 5

Vandaag een dag met drie duiken. Het begint met misschien wel de mooiste duikstek van Tofo, namelijk ‘The Office’. Het eerste wat we zien als de bodem bereikt is, zijn twee rondcirkelende manta’s, omringd door een grote hoeveelheid vis. Van alles zwermt er door elkaar en rond de manta’s om hun deel mee te pikken. The Office is één grote explosie van visleven. Er zwemmen nog drie witpuntrifhaaien voorbij en een tukulabaars komt ons even van dichtbij bekijken. Ook de tweede en derde duik van de dag zijn bijzonder mooi; manta’s, harlekijngarnaaltjes en twee mantiskreeften. Op dag drie heb ik eigenlijk alles al gezien waarop ik gehoopt had. ’s Avonds hebben we een door Roy georganiseerde barbecue, van de Mozambique Experience. De kreeft van de barbecue smaakt goed, zeker in combinatie met de Mozambikaanse gerechten. Roy blijkt ook kwaliteiten als countryzanger te hebben.

Dag 6

De eerste duik van vandaag is weer zo’n duik die ik me nog lang zal herinneren. Het begint redelijk met drie grote schildpadden. Een van de schildpadden ziet zichzelf in de lens van een camera en vindt dat erg interessant. Hij blijft maar rond de duiker cirkelen en zichzelf in de camera bekijken.

Bij het poetsstation aangekomen begint het spektakel. Rond de vijftien manta’s laten zich tegelijkertijd ontdoen van parasieten. Ze blijven maar rondjes draaien en het enige wat ik hoef te doen, is kijken en genieten. Langzaam en gracieus zwemt een manta op minder dan een meter over me heen. Wat een mooie beesten zijn het toch. Tijdens de veiligheidsstop komen we (uiteraard) weer een walvishaai tegen. Ook zien we een devilray boven het water uitspringen en een paar salto’s maken. De tweede duik op dezelfde duikstek is iets minder, maar dat wil in Mozambique nog niets zeggen. Met vier manta’s heb ik nog steeds weinig reden tot klagen. Zeker niet als een van de manta’s recht voor mijn neus in het water gaat ‘staan’ en ik tegen een witte buik aan kijk. Voor mij was dit (voorlopig) de laatste duik in Tofo en ik heb absoluut van iedere duik genoten.

Dag 7

Vandaag ga ik met Roy mee naar Zavora voor een paar expeditie-achtige duiken. Rond Zavora is eigenlijk nog nooit op commerciële schaal gedoken, er zijn dan ook geen voorzieningen aanwezig. We hebben onze eigen duikflessen en materialen vanuit Tofo meegenomen.
Zavora is een klein plaatsje, op ongeveer tachtig kilometer van Tofo. De weg naar Zavora wordt steeds avontuurlijker (lees: zanderiger, smaller en met grotere gaten in de weg) en eindigt bij de Dolphin Lodge. Een nieuwgebouwd hotel, prachtig gelegen op een duin met schitterend uitzicht op de Indische Oceaan. Elke lodge is groot genoeg voor zes personen en is volledig gemaakt van een typische houtsoort die bijna oranje van kleur is. Alleen het dak is van riet, wat het plaatje natuurlijk helemaal afmaakt. Vanbinnen zijn de lodges, zeker voor Mozambique, erg lux met drie badkamers, een ligbad en een veranda. In het centrale gebouw van de Dolphin Lodge komen we Stui tegen, de eigenaar van een vissersboot die voor vandaag als onze duikboot fungeert. Zoals gezegd zijn de voorzieningen in Zavora minimaal en moeten we met een pick-up, inclusief aanhanger met boot, over de hoge zandduinen van Zavora heen voordat we überhaupt het strand kunnen bereiken. De duik van vandaag is vlak onder de kust op een rifsysteem. De rotsen zijn allemaal volledig begroeid met zachte en harde koralen, en er zwemt een groot aantal vissen rond het rif. Het bijzondere van deze duikstek schuilt in de topografie van het rif. Een soort doolhof waar achter elke hoek weer een nieuwe verrassing wacht! Terug in de Dolphin Lodge laten we het eten goed smaken en genieten van de prachtige, vuurrode, Afrikaanse zonsondergang.

Dag 8417_mozam6

In 1953 botste de Klipfontein, een schip van de Vereenigde Nederlandsche Scheepvaartmaatschappij (VNS) op een nog niet bekend object; waarschijnlijk een onderzeeboot. De kapitein wist dat het schip ging zinken en heeft een SOS-signaal uitgezonden. Daarna is hij naar de kust gevaren. De Klipfontein zonk op ongeveer acht kilometer uit de kust, in drie uur, mede vanwege een grote en zware lading koper aan boord. Alle opvarenden zijn gered, op de kanarie van de kapitein na. De coördinaten van de plaats waar de Klipfontein zonk, zijn opgeschreven en uiteindelijk na wat onderzoek in handen van de Mozambique Experience terechtgekomen. Gewapend met deze coördinaten, een GPS en goede moed beginnen we de zoektocht naar de Klipfontein. Dankzij de GPS en fishfinder aan boord is het niet moeilijk om de coördinaten weer te vinden. Hopelijk zijn ze juist, anders is het zoeken naar de spreekwoordelijke speld in de hooiberg. We zullen zo snel mogelijk naar de bodem moeten zwemmen om in de buurt van de coördinaten te komen.

Na een rol van de boot af, beginnen we naar beneden te zwemmen. De dieptemeter stijgt snel; twintig, dertig, veertig meter en nog niets te zien. Het zicht wordt ook slechter en ik hoop maar dat a) de coördinaten goed zijn en b) de bodem hier niet tot honderden meters diepte doorloopt. Maar dan op vijfenveertig meter zie ik de grote contouren van iets dat alleen maar een wrak kan zijn; de Klipfontein! We blijken precies op het midden van het wrak terecht te zijn gekomen. De Klipfontein is in verschillende stukken gebroken, naar voren toe in drieën. Van de lading is niet zoveel te zien, aangezien het wrak met de kiel naar boven ligt. De boeg staat nog wel fier overeind, de kettingen en het anker hangen er zelfs nog aan. In de boeg zien we een grote aardappelbaars van minstens anderhalve meter lang.

Tijdens de hele duik worden we omringd door een grote school makrelen die rondjes om ons en het wrak maken. Omdat we duiken op gewone lucht hebben we maar twaalf minuten rond het wrak en is het tijd om weer naar boven te gaan. Ineens springt de groep makrelen, nu onder ons, ineens uit elkaar en vanuit de Klipfontein komt de grootste baars die ik ooit gezien heb, even kijken wie er het lef heeft om ‘zijn’ wrak te bezoeken. Het beest is zeker twee meter groot en er zijn weinig vissen die er lelijker uitzien. We behoren niet tot zijn menu en hij keert ons de rug toe. Mijmerend op de veranda dringt pas echt tot me door wat een geweldige duik dit was.

Een wrak lokaliseren is één, hem echt vinden is een heel ander verhaal. Wij zijn een van de eersten die het wrak bedoken hebben, wat nog een extra dimensie toevoegt aan deze duik. Ook mag ik deze duikstek een naam geven, als kers op de taart. Omdat alleen de kanarie met het schip ten onder is gegaan, besluit ik deze duikstek ‘Canary’s Graveyard’ te noemen.

417_mozam2  417_mozam3

Dag 9

Helaas is de tijd gekomen om Tofo, Zavora en Mozambique te verlaten, maar niet voordat we een korte citytour door de hoofdstad Maputo hebben gemaakt. Het vertrekken uit Mozambique betekent dat er weer nieuwe avonturen staan te wachten in Zuid-Afrika. Aan het eind van de middag arriveren we bij het Krugerpark. Snel even opfrissen, dan kunnen we gelijk door naar het Krugerpark. Om vijf uur begint de eerste gamedrive. Uiteraard wil iedereen graag de big five spotten, maar de enige garantie die gegeven wordt, is dat we impala’s gaan zien.
De eerste minuten in het park beginnen gelijk goed. In de verte zie ik een neushoorn zich uit de voeten maken. Later die avond kom ik bijna alle bekende savannedieren tegen; olifanten, buffels, hyena’s, giraffen en zebra’s. Aan het eind van de gamedrive, het is dan al donker, komen we een groep jagende leeuwen tegen. Ze trekken zich niets van ons of onze lampen aan. De leeuwen omsingelen een groep impala’s, iets verderop. Op het moment suprême, als de val is gezet, is het duidelijk dat dit jonge leeuwen zijn, want de impala’s zijn de leeuwen te snel af. Oefening baart kunst.

Dag 10

Een hele dag in het Krugerpark. We rijden met onze eigen bus en gids, Gilles, een route door het Krugerpark. Het leuke is dat de dieren in het park de weg niet mijden, waardoor je tijdens het rijden ontzettend veel wild ziet. Het begint met impala’s, kudu’s en zebra’s, maar naarmate we verder Kruger inrijden worden de beesten groter; giraffen, leeuwen en zelfs een kudde van meer dan vijfentwintig olifanten steekt vlak voor ons de weg over. Gaandeweg verandert het landschap in het Kruger ook van bosachtig naar een meer heuvelig landschap met struiken als begroeiing. Overal in het landschap zie je rotspartijen die gevormd zijn door weer en wind, wat prachtige plaatjes oplevert. Vlak voordat we in Camp Pretoriuskop aankomen, zien we nog een aantal zeer zeldzame zesewe’s, waarvan er maar vijfentwintig rondlopen in het Kruger.
De late lunch wordt verzorgd door Gilles en degenen die meewillen op de avondrit, waaronder ik, gaan daarna gelijk naar de truck die klaarstaat om de avondgamedrive te maken. Als we vijf minuten aan het rijden zijn, zien we gelijk al de eerste neushoorn en iets verderop buffels en een groep uitrustende leeuwen. Later, als het al donker is, liggen er drie leeuwen op de nog warme weg. De afstand tussen de leeuwen en de truck is nog geen twee meter en veel dichter kom je (en wil je) niet in de buurt komen van deze koning van het dierenrijk. Als je de leeuwen goed in de ogen kijkt, zie iets wat je niet bij elk dier tegenkomt. Een zekere gemene arrogantie, een uitstraling dat de leeuw de koning der dieren is, de jager en niet de prooi. Een beetje verwaand zijn ze ook, want ze trekken zich niets aan van de vele flitsen van fototoestellen.

Omdat dit ook de laatste avond is van de Mozambique Experience zouden we een originele braai gaan meemaken. Helaas is het juist deze avond gaan regenen en gaat de braai niet door. In het restaurant laten we ons de gebraden gemsbok goed smaken, zeker in combinatie met een pinotage uit 2003.

Dag 11417_mozam7

Vroeg opstaan voor de allerlaatste experience van deze reis, een zonsopgang in het Kruger. Rond vijf uur rijden we het kamp uit, als het nog donker is. De score is een groep overstekende buffels van ongeveer honderd stuks groot en twee neushoorns. Als het langzaam licht begint te worden, wordt de lucht langzaam maar zeker vuurrood. Het Krugerpark begint, in het rode licht van de opkomende zon, weer langzaam tot leven te komen. Een prachtig schouwspel dat wordt versterkt door de regen die ’s nachts is gevallen en een lichte waas over de Savanne legt. Het Krugerpark krijgt zo een fantastisch, aanzicht. Wat een manier om wakker te worden! Via Nelspruit komen we uiteindelijk in Johannesburg. Als afsluiter ga ik samen met Gilles en Bruno (de ‘kantoorman’ van Mozambique Experience) uit eten in een Chinees restaurant. Ook hier in Zuid-Afrika blijkt dat eten bestellen bij de Chinees een avontuur is, het wachten erop lang duurt en dat zoiets als Chinese efficiency niet bestaat.

Dag 12

Na een redelijk nacht aan boord van een onze vaderlandse 747-zwanen komt Schiphol weer in zicht. Thuiskomst in Nederland is zoals je het verwacht, zoals Nederland eigenlijk altijd is als je weer terugkomt: grijs en druilerig. Aan de ene kant ben ik blij om het strakke, georganiseerde landschap weer onder me te zien, maar aan de andere kant begint nu al een klein beetje de heimwee naar de Mozambique Experience…

Foto’s: André Crone

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief