Bonaire, het voorbeeld van haaienbescherming

Het laatste eiland dat wordt aangedaan tijdens de Save Our Sharks-trip in het kader van de Dutch Caribbean Shark Week, is Bonaire. Een bliksembezoek voor de haaien!

Als laatste eiland van de persreis van Save our Sharks was Bonaire aan de beurt. Voor mij was het de eerste keer dat naar de Benedenwindse Eilanden mocht afreizen, dus een bliksembezoek aan Bonaire voor de haaien mocht natuurlijk ook niet ontbreken. Na anderhalve dag op het eiland kan ik met genoegen zeggen dat ook Bonaire smaakt naar meer, maar dat geldt eigenlijk voor alle Caribische eilanden die ik hiervoor heb bezocht.

Na een korte vlucht vanuit Curaçao in een rammelige Fokker landen we op Bonaire, het eiland waar ik van veel Nederlandse duikers en vakantiegangers allemaal veelbelovende verhalen over hoor. We komen aan in het hotel en eigenlijk sta ik binnen een half uur al op de Woodwind, een trimaran die helemaal is ingericht voor snorkeltours op de riffen van Bonaire en Klein Bonaire. De zeilen van de Woodwind worden gehesen en we varen met Junior Rangers, medewerkers van STINAPA en onze groep waaronder ambassadeur Jörgen Raymann naar Klein Bonaire.

Jörgen Raymann, sorkelend langs een Bonairiaans rif.

We springen het water in en laten ons door de stroming meenemen langs het rif. Voor een aantal journalisten onder ons is het de eerste snorkeltrip op een Caribisch rif en ik moet bekennen dat dit toch wel een van de beste riffen is waar je kunt beginnen. Het rif beneden ons is erg rijk aan koraal en sponzen, maar ook de diversiteit aan vissoorten is erg hoog. Tijdens de lange snorkeltocht zien we onder andere een pijlstaartrog, karetschildpad, vijlvissen en barracuda’s. Helaas geen verpleegsterhaaien die weleens vaker op dat specifieke rif gevonden worden, maar dat is dus een goede reden om nog eens terug te komen. Na het snorkelen stond er een heerlijke maaltijd op ons te wachten aan boord van de Woodwind, waarna we geruisloos terugvaren naar het hotel op Bonaire.

Haaienbescherming
Bonaire een van de eerste twee eilanden die de haaien in hun wateren beschermden. Samen met Saba richtten ze in september 2015 het Yarari reservaat op waarin haaien en zeezoogdieren zoals walvissen en dolfijnen beschermd zijn. Dit reservaat was toen het opricht werd het elfde reservaat wereldwijd waarin haaien beschermd zijn van gerichte visserij. Dit maakt Bonaire en Saba niet alleen een voorbeeld voor andere Caribische eilanden, maar voor landen in de hele wereld als het aankomt op het beschermen van haaien. Eilanden als Bonaire kunnen namelijk veel meer verdienen aan een levende haai door duiktoerisme, dan het verkopen van haaienproducten zoals vlees of vinnen. Dat het voorbeeld dat Bonaire en Saba geven, zo belangrijk is, was ook te zien tijdens de persconferentie op Sint-Maarten, waar verschillende eilanden aangaven de haai nu ook te gaan beschermen.

Op onze laatste ochtend in de Cariben kregen we de kans om Paul Hoetjes te spreken over het reservaat. Hij werkt bij de Rijksdienst Caribisch Nederland en was erg betrokken bij het instellen van het Yarari reservaat. “Er is visserijregelgeving om de haaien te beschermen, maar er zijn nog geen implicaties om haaienbijvangst te voorkomen. Dat moet nog verder onderzocht worden”, verteld Hoetjes. Hij voegt er nog aan toe: “Op de eilanden wordt er niet gericht op haaien gevist, maar er bestaat een traditioneel gerecht waarin haaienvlees zit.” De onderliggende gedachte voor de bescherming van de haaien rondom de eilanden is meer gericht op het toerisme, duikers vinden het natuurlijk veel interessanter om hier te komen duiken als er haaien zitten.

Helaas was het voor ons tijd om later die dag te vertrekken naar Nederland. Maar dat wel met een goed beeld van hoe de bescherming van de haai nu in elkaar zit in het Nederlands-Caribisch gebied en waar de knelpunten nog zitten. Daarover schrijf ik meer in mijn volgende blog.

Tekst en foto’s: Guido Leurs

Over Save our Sharks: Het Save Our Sharks project wordt gesponsord door de Nationale Postcode Loterij als onderdeel van de Dutch Caribbean Nature Alliance. Het doel van het project is om aandacht te vragen voor de afnemende haaienpopulaties en om onderzoek, educatie en conversatie te stimuleren over het beschermen van de haaienpopulaties rondom de Nederlands-Caribische eilanden.

Over de auteur: Guido Leurs studeert voor zijn Master Marine Biology aan de Wageningen Universiteit. Al vanaf jonge leeftijd heeft hij een passie voor haaien en onderzoek doen, hiervoor reist hij de wereld over en heeft hij o.a. onderzoek gedaan naar de haaienpopulatie rondom Saba (Nederlandse Bovenwindse Eilanden).