Bijzonder grote verrassing in de Oosterschelde

Als je denkt dat Bas van der Sanden alles wel heeft gezien in de Oosterschelde… nee dus! Hij deed een wonderbaarlijke ontdekking.

Het is al even geleden dat de omstandigheden en het getij gunstig zijn voor een duikje in de Oosterschelde. Natuurlijk is dit de tijd van de nesten van de verschillende vissen als snotolven, slakdolven en zeedonderpadden, dus daar is de hoop op gevestigd als ik op 15 februari het water in ga.

Paal?

Na het bezoeken van een paar kansrijke plaatsen, waar helaas geen vissenbroed te vinden is, ga ik zwerven. Lekker over de bodem snuffelen en genieten van al het kleine leven dat volop aanwezig is. Na 40 minuten zie ik een stevige paal liggen, die ver vergaan lijkt te zijn. De kleur trekt toch mijn aandacht, dus ik draai om zodat ik er een beter kijkje bij kan nemen. Wow, die is groter dan ik dacht. Is dit echt het topje van een enorm bot? Ik zwem er langs en hoe verder ik kom, hoe beter ik het ga herkennen. Dit kan toch niet waar zijn? Deze ken ik van toen ik als 12-jarig jongetje met mijn ouders naar Schiermonnikoog was. Daar stonden ze als een mooie boog bij de ingang van het hotel. Is het echt? Lig ik naast de kaak van een baleinwalvis in de Oosterschelde….. hoe dan!?!

Het bot is in gave conditie en ligt helemaal vrij op de bodem. Een fluwelen zwemkrab gebruikt het als beschutting en ligt er tegenaan. Ik maak een aantal foto’s en een filmpje en ben opnieuw verbaasd over het formaat. Is dit bot alleen uitgespoeld of ligt er meer? Ik zwem al zoekend een rondje in de omgeving maar kan niets vinden. En dan komt die bekende afweging….. wat ga ik doen? Ik wil heel graag weten van welke soort walvis dit bot is. Ik heb hier vaker gedoken en ben nooit iets tegengekomen wat hier op lijkt. Het bot zal dus wel met de stroming zijn vrij gekomen en met de stroming meegenomen zijn, vermoed ik. Wacht, even voelen hoe zwaar het bot is onder water en kan de stroming het meenemen? Ik til het eenvoudig op met één hand terwijl ik in mijn andere hand mijn camera vast heb. Oke, dan ga ik ervoor. Voor determinatiedoeleinden mag ik dit bergen, dus laat ik dat eerst proberen.

Eerst mijn camera goed weghangen, dan wat extra lucht in mijn droogpak en mijn trimvest en vervolgens rustig vlak boven de bodem omhoog. Gelukkig ken ik de stek goed en kan ik op zicht richting de kant. Regelmatig stop ik even om eerst de extra lucht uit mijn droogpak te laten lopen om bij de laatste meters alleen nog mijn trimvest te ontluchten. Op 5 meter houd ik mijn 3 minuten veiligheidsstop, geen straf want stiekem is het best een klus geworden. De opwinding heeft de nodige energie gekost. Tijdens de stop bedenk ik me dat zo meteen het moeilijkste deel gaat komen. Want boven water zal dit bot serieus zwaar worden.

Als ik bovenkom, heb ik geluk. Precies bij de uitstap en tegelijk met een duikpaar dat net het water verlaat. Wat ben ik blij met de hulp die ik krijg om het kaakbeen veilig en zonder schade op de kant te leggen. Nu pas zie ik hoe groot het werkelijk is en ben ik opnieuw onder de indruk. Het bot laten we even liggen, eerst de uitrusting en camera naar de auto brengen. Daar wacht Mirjam die vogels is gaan kijken terwijl ik aan het duiken was. Ze is verbaasd want Bas al na een uur uit het water, dat gebeurt niet vaak. Wel ziet ze dat ik moe ben en als ze vraagt of er iets aan de hand is, meld ik dat ik iets heel bijzonders heb gezien. Ze begint meteen te raden, een zeehond, een rog, wat, nog groter? Een walvis? Ja, een stukje dan wel. We gaan samen het kaakbeen ophalen en er worden een aantal foto’s gemaakt.

Als het bot eenmaal naast de bus ligt, begint de zoektocht. We hebben een aantal kennissen die er vast meer van weten, maar uiteindelijk zoeken we vooral iemand die een ontheffing heeft om dit bot te vervoeren, op te slaan en de juiste papieren aan te vragen. Gelukkig krijgen we veel medewerking van Stichting Rugvin en Stichting Zeezoogdierenhulp Nederland. Zo komen we in contact met de ontheffingshouder die erg behulpzaam is. Vrij snel nadat het bot geborgen is, ligt het in de vriezer zodat het mooi geconserveerd blijft. Tijdens de telefoontjes en ander gesprekken is snel duidelijk dat het bot een mooie educatieve bestemming zal gaan krijgen, maar daarvoor dient er eerst een CITES-verklaring bij het bot te komen en moet het botdaarna geconserveerd worden.

Lees ook:

Rechter- én linkeronderkaak gevonden!