Betoverend Bali: Tulamben

Vanuit Candidasa bereik je alle mooie duikplaatsen aan de oostkant van Bali, zoals het wrak bij Tulamben. Rustig of ruig en altijd met een glimlach.

Om 04.30 uur gaat de wekker. Het is nog stikdonker buiten. We hebben vroeg afgesproken om bij het eerste ochtendlicht te duiken op het USAT Libertyschip voor het strand van Tulamben, Bali. Vanuit Candidasa is het in 55 minuten te bereiken. Verblijf je in het zuiden van Bali dan ben je bijna drie uur onderweg. Daarom is het vroeg in de ochtend weldadig rustig aan het strand, zeker als de zee zo vlak is als nu. De duiken zijn relatief makkelijk. Over grote ronde kiezels lopen we het water in en trekken onze vinnen aan. Daarna een stukje donkergrijs zand overzwemmen en daar doemt de 130 meter lange romp al op. Als eerste zwemmen we tegen een bumphead parrotfish op. Een knoeperd van een vis die schichtig toekijkt als we naar het schip peddelen. In de verte zien we een stuk of twaalf van zijn soortgenoten; de rest van de school die in de ochtend rond het wrak hangt. Links liggen de boeg en het kanon op 30 meter diepte in het zand. Het hele schip ligt op de zij met de kiel naar de kant, het gevolg van een vulkaanuitbarsting in 1963 die het scheepskarkas van het strand in de zee duwde. 

De achtersteven ligt op ongeveer 10 meter. Iedere vierkante centimeter van het staal is begroeid met sponzen, bekersponzen, takken zacht koraal en enorme gorgonen. Het is veruit het kleurrijkste wrak dat ik ooit ben tegengekomen en schijnt ook vol macroleven te zitten, tot de pygmee zeepaardjes aan toe. Daar hebben we geen oog voor, we zijn meer bezig met kijken of we nog iets van de structuur kunnen herkennen. Best moeilijk want ze ligt flink uit elkaar met midscheeps een rijtje ketels. Voor en achter zijn de grote ruimen waar je vrij in en uit kunt zwemmen. De luiken waren al weg en de zee heeft een deel van de romp meegenomen waardoor alleen de spanten nog zijn overgebleven. Het levert prachtige doorkijkjes op naar het knalblauwe water erachter. Aan het einde van de duik keren we over het zand terug (of nee, het is toch nog de romp, aan de spleten te zien die in de bodem zitten) en komen bij een poetsstation waar watervlugge poetsvisjes een schoonheidsbehandeling geven aan een groepje sweetlips. We kunnen ernaast blijven liggen en het tafereel uitgebreid bekijken, ze willen van geen wijken weten.

Selfie-sticks

Het Libertyschip is wereldberoemd. Dat maakt het strand van Tulamben een van de drukste duik-hotspots van Bali. Er staat een accommodatie waar de Zeeuwen nog een puntje aan kunnen zuigen: een duikcentrum met een moderne douche-, omkleed- en toiletruimte, terrassen en een groot restaurant. Als wij het water inlopen voor onze tweede duik zijn de duikscholen gearriveerd en verandert het wrak in een grote mierenhoop. We zien duikers achter selfie-sticks aan zwemmen, of die door een instructeur aan de kraan van de fles over het wrak worden getrokken. Het wordt al moeilijker om een foto te maken zonder dat nieuwsgierige duikers in beeld blijven hangen om te kijken wat ik allemaal aan het doen ben. Met gids Wayan Yuli verkennen we tijdens deze duik vooral de binnenkant van de ruimen met de mooie doorkijkjes. Een verdwaalde bumphead zwemt buiten het wrak, hij komt voorbij in een lijst van wit, oranje en geel zacht koraal. Het laatste stukje terug naar de kant is even tijgeren. Er is een beetje stroming opgekomen waar we vooral rond de hoeken van het wrak last van hebben. Op stopdiepte is de zee weer stil. 

Stil is het boven water zeker niet. Intussen lijkt het of alle duikscholen op Bali hier hun clientèle hebben gedropt. Een kwetterende crèche van Chinezen, Duitsers, Russen en Koreanen. Tijdens de lunch slaan we het hele circus gade. Mensen wurmen zich onwennig in neopreenpakken. Een groepje krijgt voor het eerst uitgelegd hoe je een automaat in je mond doet. Tengere Balinese vrouwen lopen af en aan met twee 12-liter flessen tegelijk, waarvan een op het hoofd en dan zonder handen. Ik wacht op het moment dat er een naar beneden klettert en er als een raket vandoor gaat, maar de balans is onberispelijk… Onderweg terug naar Candidasa zien we het prachtige landschap van Oost-Bali dat eerder in de vroege ochtend nog in het duister verborgen lag. We stoppen bij een paar uitzichtplekken over de felgroene rijstvelden. En er is tijd voor een bezoek aan Taman Tirtagangga, een watertuin die de vergelijking met de Engelse kasteeltuinen ruimschoots aankan. Het complex is in 1946 aangelegd op de plek van een heilige bron en bestaat uit talloze vijvers, fonteinen en water spugende draken.