Marcel Thijs – Attack on the Ferndale
December 1944. Mosquito vliegtuigen van de RAF Coastal Command Banff Strike Wing patrouilleerden regelmatig langs de kust van Noorwegen op zoek naar Duitse U-boten, vrachtschepen en colonnes. Het fjordenlandschap vormde een natuurlijk labyrint waar in elke nis kan een doelwit verstopt kon zitten.
September 2015
De boot scheert in plané over het relatief kalme water. De fjorden bieden een natuurlijke bescherming, maar als op sommige plekken de rotsmassa’s uiteen wijken, krijgt de wind vrij spel en wordt het water onstuimiger. Sommige golven in de deinende watermassa kunnen zich onverwacht als springschans aandienen, waarna het vaartuig kortstondig wordt gelanceerd om even later weer met een doffe harde klap op het water terecht te komen.
15 December 1944
Door gebrek aan materieel bij de Luftwaffe, moest een Duits konvooi van 6 schepen ’s nacht door het Sognefjord varen, maar in de buurt van Krakhellesundet gaat het fout. Strenge stroming misleidde de kapitein van de Ferndale en op het moment dat Seglsteinen-rif plotseling opdook was het te laat. De Ferndale liep vast op de rotsen.
Het Duitse schip V5305 en de sleepboot Fairplay X bleven achter, terwijl de rest van het konvooi doorvoer. De schepen konden echter niet veel uitrichten. Ze besloten te wachten op hulp en later die dag arriveerde het reddingsvaartuig de Parat.
September 2015
De eerste duik van een trip is altijd de duik waar ik het zenuwachtigst voor ben. Zijn mijn spullen in orde, is mijn planning in orde, heb ik mijn gassen wel goed geanalyseerd, al deze vragen spoken dan door mijn hoofd. Om de zorgen te lijf te gaan, probeer ik de duik die komen gaat te visualiseren, maar met een Zodiac, die als een onvoorspelbare zeilsteen over het woelige water ketst, lukt me dat voor geen meter. De omgeving werkt ook niet mee om me te kunnen concentreren. Het uitzicht is zo adembenemend mooi, dat ik gebiologeerd raak door het ruige landschap van de Noorse Fjorden. Ik vergeet mijn zenuwen; hetzelfde geldt voor mijn mentale voorbereiding op de duik.
16 December 1944
Op 16 december stuitte een verkenningsvliegtuig van Banff Strike Wing op de Ferndale en Parat. Drie kwartier later viel een formatie van 19 Mosquito’s aan. Met hun kanonnen en raketten werden beide schepen in brand geschoten, terwijl de vliegtuigen zelf ook onder vuur werden genomen. Een Mosquito stortte tijdens deze aanval neer en beide bemanningsleden kwamen om het leven.
September 2015
Als we een paar grote baaien overgestoken zijn, zien we in een versmalling van het fjord een klein rotseiland opdoemen: Seglsteinen-rif. De boot stevent af op het eiland en als het vaart mindert word ik er aan herinnerd dat we onze eerste duikstek naderen. Mijn zenuwen beginnen weer op te spelen en onwennig op deze nieuwe boot ga ik op zoek naar een juiste procedure om mijn uitrusting aan te trekken. Helaas gaat dat niet zonder de nodige tegenslag. Mijn tweede decocilinder krijg ik maar niet aangeklikt en als het dan eindelijk is gelukt, met hulp, blijken mijn handschoenen op grond te zijn gevallen. Met twee decocilinders aan weerszijde, kan je nauwelijks bukken, zodat ik er niet bij kom. Ik haat het, maar moet weer om hulp vragen. Dan blijkt mijn masker niet meer in de vinpocket te zitten. Hopelijk zit hij nog in mijn tas, maar die ligt aan de andere kant van de boot. Voor de derde keer klinkt het: “Divemaster, can you help me please…..again?”. Ondertussen herhaal ik in mijn hoofd het bekende riedeltje: Diving is fun, diving is fun, diving is fun,…”, misschien ga ik er in geloven.
Mijn frustratie bereikt het toppunt op het moment dat Gerard en Sebastiaan met hun rebreathers, die veel lastiger zijn om om te doen, al lang en breed aan hun duik begonnen zijn. Het is alsof ze een snorkelsetje om hebben gedaan.
16 December 1944
De bemanning van de Ferndale en Parat probeerden het vuur tevergeefs te blussen. De rook werd echter gesignaleerd door 8 andere Moquito’s van Barnff Strike Wing en een uur na de eerste aanval werd de genadeslag geleverd. Beide schepen zonken snel zij aan zij. Bij deze aanval werd wederom een Mosquito neergeschoten.
September 2015
Eindelijk maak ik de rol overboord en zwem richting Gijsbert, mijn buddy, die wacht bij de afdaallijn. We geven elkaar het afdaalteken en met luid gesis, ontsnapt de lucht uit onze vesten. Zodra het water zich een dak boven mijn hoofd vormt, kan ik meteen weer helder denken. Alle onzekerheid is verdwenen. Het is weer rustig in mijn hoofd en ik heb alles onder controle. Al snel zien we de contouren van de Ferndale opdoemen in het heldere water. In de diepte ligt de Parat, aan de voet van Seglsteinen-rif.
Naarmate de week vorderde zou het helemaal goed komen. De organisatie verliep steeds vlotter, maar ja, die eerste duik op een nieuwe plek, dat blijft lastig.
Organisator Expeditie: Technical Diving College, Hilversum
Duikteam: Gerard van der Kolk, Sebastiaan Westerveld, Gijsbert Zijlstra, Marcel Thijs
Locatie: Gulen Diveresort, Gulen, Noorwegen
Tekening: illustratie inkt, digitale inkleuring / lay-out geïnspireerd door Victoria (oorlog) ministrips,
Bronnen: Gulen Diveresort, www.divenorway.com, www.warsailors.com
2 reacties
Marloes Otten
Geweldig verhaal, gave plaat!
Paul de Gaaij
Top verteld en wat een prachtige tekening.