Aruba: paradijs voor wrakduikers

Duiken op de Nederlandse Antillen? Iedereen denkt natuurlijk meteen aan Bonaire, Curaçao of Saba en Statia. Maar benedenwinds ligt er nog One Happy Island in het rijtje van de ABC-eilanden: Aruba. Verrassend genoeg blijkt dat een paradijs voor wrakduikers te zijn. En het allermooiste? Het zijn allemaal makkelijke duiken: niet heel erg diep, lekker warm en met eindeloos veel zicht.

JP Fang van Jads Dive Centre begint nog steeds te glimmen, als hij het over de Jane Sea (sommigen zeggen Jane C) heeft. En dat terwijl hij de duik al talloze malen maakte. Het mooiste wrak van Aruba, zegt hij voordat hij vanaf de boot het water in stapt ter hoogte van Barcadera haven. Beneden de boot is het een meter of zeven diep, geen wrak te zien. Wél een mooi rif met typisch Caribische onderwaterleven. Foutje zeker, denk ik nog.

Maar de verwarring duurt niet lang. Al snel stuiten we op een ankerketting met bovenmaatse schakels, die over het rif ligt gedrapeerd. Niet te missen. Na tientallen meter ketting doemt de boeg van de Jane Sea op. Het vrachtschip staat majestueus rechtop, op de zandbodem aan de rand van het rif. De maximale diepte ligt rond de dertig meter, soms staat er een stevige stroming, maar deze duik is binnen bereik van goed geoefende sportduikers.

Er doen allerlei verhalen over het vrachtschip de ronde. Dat het in beslag was genomen nadat de autoriteiten een cocaïne hadden gevonden tussen het cement dat de Jane Sea vervoerde, bijvoorbeeld. ,,Het zat in de masten’’, had JP voor de duik gezegd. Die zijn nu afgebroken en liggen naast het wrak. Volgens een ander verhaal was het schip met motorproblemen in Barcadera haven terecht gekomen. Daarna werden de havengelden niet meer betaald en kwam het vrachtschip aan de ketting te liggen.

Na vier jaar kregen de plaatselijke duikscholen toestemming om in 1988 het schip als kunstmatig rif te laten zinken. Inmiddels woont er flink wat leven op het wrak. In ene spleet onder de kiel woont een reusachtige groene murene. Een school barracuda’s is vaste gast. En ook voor de liefhebbers van macrospul is er veel te zien. Maar het allermooiste? Dat is natuurlijk genieten van het wrak zelf: je in één klap in de ruimen laten zakken, of snel even de kajuit in piepen. De duik is veel te snel voorbij. Maar er liggen meer wrakken rond Aruba op ons te wachten.

Het wrak waar iedereen het over heeft, is dat van de Antilla. Een 120 meter lang Duits koopvaardijschip dat in 1939 van stapel liep en waarvan wordt beweerd dat het werd ingezet als bevoorradingsschip voor u-boten. In de begindagen van de Tweede Wereldoorlog liep het schip bij Aruba ‘in de val’ van een aantal Nederlandse marineschepen. Kapitein Schmidt kreeg een ultimatum: hij moest binnen 24 uur zijn schip overdragen aan de Nederlanders. Dat nooit, dacht de kapitein en hij liet alle kranen openzetten. Het water stroomde naar binnen, de machinekamer in, waar hij de boilers flink had laten opstoken. Enorme explosies waren het gevolg. De Antilla was reddeloos verloren. Kapitein Schmidt en de 46 opvarenden waren voor de klap van boord gegaan in reddingsboten: zij werden gevangen genomen en op Bonaire in een kamp opgesloten.

Een schip met een geschiedenis dus. Jammer genoeg begint de Antilla de laatste paar jaar flink uit elkaar te vallen. Maar volgens de duikgids van Red Sail Sports, de duikoperator die ons voor deze duik uitnodigde, valt er nog genoeg te zien. Hij ontdekt nog regelmatig nieuwe dingen aan het wrak, die hem eerder nog niet waren opgevallen.

Onvoorstelbaar, vooral als je je bedenkt dat dit een makkelijke duik is en dat je alle tijd hebt om rustig op onderzoek uit te gaan. Sommige delen van het schip steken boven water uit en de duik wordt niet dieper dan 15 meter. Het is zo ondiep , dat het wrak ook veelvuldig door snorkelaars wordt bezocht. En dat is een grappig verschijnsel: om als duiker net uit een gat uit één van de ruimen te kruipen en dan ineens oog in oog te komen met iemand die lekker aan het snorkelen is. Dit smaakt naar meer!

Duikoperators
Zo veel duikoperators als op Bonaire zijn er niet op Aruba. Wij doken met twee scholen:

JADS Aruba: Een kleine school, gerund door lokale mensen. Veel persoonlijke aandacht en goede kwaliteit. Kleine groepen, goede organisatie.
Red Sail Sports: een grote organisatie die ook zeilen en andere activiteiten aanbiedt. Ruime boten, geoliede machine, vanwege de grotere groepen minder persoonlijke aandacht.

Wrakken
Behalve de Antilla en de Jane Sea heeft Aruba voor wrakkenliefhebbers nog meer in petto:

Airplanes: Op het Sonesta-rif vlak bij het vliegveld liggen twee vliegtuigen op korte afstand van elkaar: een Convair 240 (of misschien een DC3, maar daar zijn de meningen over verdeeld) en een vliegtuig van Japanse makelij: een NAMC YS-11. Ze zijn op die plek met opzet afgezonken, bij wijze van kunstmatig rif en kunnen ook vanaf de kant worden bedoken. De Convair 240 ligt op een diepte van ongeveer 25 meter. Voor orkaan Lenny (1999) lag het vliegtuig ondieper. De YS-11 hoorde ooit tot de luchtvloot van Air Aruba, maar nadat de kist was afgeschreven, kreeg de Aruba Water Sports Association haar cadeau. Het vliegtuig ligt op een diepte van 13 tot 22 meter en ziet er uit alsof het elk moment kan opstijgen.
Pedernalis: Een olietanker die tijdens de Tweede Wereldoorlog een voltreffer kreeg van een torpedo van een Duitse onderzeeër. Het Amerikaanse leger zaagde het wrak tijdens de oorlog in drieën en borg de boegsectie en het achterschip. De twee delen zijn aan elkaar gelast en gebruikt voor de invasie bij Normandië. De Nederlanders gebruikten na de oorlog het zwaar beschadigde middenschip bij schietoefeningen. Tegenwoordig wordt er dus op gedoken: een ondiepe duik tussen de vijf en vijftien meter: de wrakstukken liggen verspreid over het rif.
Debbie II: het wrak van een olieschuit dat in 1992 voor duikers is afgezonken, diepte rond de twintig meter.
Star Gerren: Eveneens een cadeautje van de Aruba Watersports Association voor duikers. Een tanker van zestig meter die sinds 200 op een diepte van twaalf meter ligt bij Hadicurari.
Tugboat: Dit wrak van een sleepboot staat rechtop op de zeebodem die op deze plek dertig meter diep is.