Adelaarsrog zonder vader geboren

Wereldprimeur! Koninklijke Burgers’ Zoo toont als eerste aan op basis van genetisch onderzoek dat ongeslachtelijke voortplanting ook voorkomt bij roggen.

Een pasgeboren adelaarsrog blijkt op basis van genetisch onderzoek geen vader te hebben. Het fenomeen parthenogenese is bekend bij enkele reptielen-, insecten- en vissensoorten, waaronder vier haaiensoorten. Bij roggen is echter nog nooit eerder aangetoond dat er jongen geboren kunnen worden zonder dat er een vader in het spel is geweest. Het Arnhemse dierenpark is de grootste kweker van witgevlekte adelaarsroggen ter wereld en heeft sinds 2009 in totaal 37 jongen gekweekt. Bij alle pasgeboren adelaarsroggen in Burgers’ Zoo wordt DNA-onderzoek verricht, zodat zeker is wie van de twee aanwezige mannen de vader is.

Een wereldprimeur!
In Burgers’ Ocean, het tropisch koraalrifaquarium van acht miljoen liter water, leven twee volwassen mannelijke adelaarsroggen samen met vier volwassen vrouwen. In totaal heeft deze groep al 37 jongen gekregen. Een pasgeboren adelaarsrog kent een spanwijdte van 50 centimeter en weegt tussen de 1 en de 3 kilo. Een volwassen dier kent een spanwijdte van 1,70 meter en weegt tussen de 50 en 70 kilo. Het Ocean-team van Koninklijke Burgers’ Zoo knipt van elke pasgeboren adelaarsrog een klein stuk van de stekel die zich aan de staartbasis bevindt. Deze ingreep is vergelijkbaar met het knippen van een vingernagel bij mensen: de dieren voelen hier niets van en de stekel groeit later weer aan. Om het stukje stekel bevindt zich een heel dun huidlaagje waaruit DNA gehaald kan worden voor vaderschapsbepaling.

De sleutel tot het succes
Adelaarsroggen stellen hoge eisen aan hun leefomgeving. De kraakbeenvissen zijn erg gevoelig voor parasieten, hebben veel ruimte nodig en stellen hoge eisen aan de waterkwaliteit. In de Ocean beschikken de adelaarsroggen over 1,6 miljoen liter water.
De dierverzorgers van de Ocean besteden dagelijks ruim een uur de tijd om alle dieren individueel te voeren, zodat ze exact weten wat elk dier gegeten heeft en in welke hoeveelheid. Deze zeer intensieve zorg resulteert in het feit dat Burgers’ Zoo momenteel de grootste kweker van adelaarsroggen ter wereld is.

Drie dagen
Het jong heeft drie dagen geleefd en overleed helaas aan een bacteriële infectie. Deze doodsoorzaak heeft echter niets te maken met de bijzondere geboortewijze.

Op de foto’s zie je allereerst hoe een adelaarsrog wordt geboren, waarbij het jong opgerold als een pannenkoek uit het moederlichaam komt. Daarnaast zie je hoe een pasgeboren adelaarsrog zorgvuldig wordt gemeten door de dierverzorgers van Koninklijke Burgers’ Zoo. In de openingsfoto zie je een volwassen adelaarsrog in het tunnelbassin.