Aanval van triggerfish – vijf tips om er wél ongeschonden uit te komen

Je bent duikinstructeur in Maleisië en ineens heeft een enorme trekkervis het op je gemunt. Koen Moons, die zelf niet ongeschonden uit de strijd kwam, geeft je vijf tips.

Opeens is hij er. Een titan triggerfish, dichterbij dan ik normaal bij ‘m in de buurt kom. Maar voor ik hem kan omzeilen, zet hij de aanval al in.

Dreigend komt hij recht op me af. En ik kan je vertellen: een grote titan die met zijn scherpe tanden op je gezicht afkomt, is toch iets anders dan de grappige, dreigende Nemo’s die een beetje stoer zitten te doen voor je masker. Ik sla ‘m net op tijd weg met mijn pointer stick. Maar hij komt terug en bijt zich vast in mijn hand. Ik schud hem van me af. De tandafdrukken staan in mijn hand, maar gelukkig heeft hij niet doorgebeten. Ik denk even van hem af te zijn, maar ineens voel ik een gemene beet in mijn hoofd. Ik maak een koprol terwijl ik wild om me heen sla. De vis blijft weg.

Hap uit mijn hoofd
Ik kijk naar mijn cursiste, ze is in orde, maar kijkt mij verschrikt aan. Ik voel aan mijn hoofd – shit, een gat. Ik ben inmiddels uit de gevarenzone, maar het gat in mijn hoofd voelt niet goed. Naar de oppervlakte dan maar. In redelijke rust weet ik een normale opstijging te maken, inclusief veiligheidsstop, en een van de boten van de duikschool te bereiken. Deze brengt me aan land voor eerste hulp.

Het is een flinke hap uit mijn hoofd, maar gek genoeg bloedt het nauwelijks. En veel meer dan ontsmetten en laten helen kan ik niet doen. Dat betekent een weekje op het droge, om infectie te voorkomen.

Verdediging van het nest
De blauwvintrekkervis (Balistoides viridescens), bij de meeste duikers beter bekend onder de Engelse naam Titan triggerfish (of Giant triggerfish, moustache triggerfish), is berucht. Meestal zullen deze vissen rustig aan je voorbij zwemmen, maar in het ‘broedseizoen’ is het een ander verhaal. De triggers maken een nest in een kuiltje in het zand en verdedigen de eieren met hand en tand tegen mogelijke rovers. En dan vooral met tand…

Het territorium heeft de vorm van een trechter; oplopend vanaf het nest tot aan de oppervlakte.

Omgaan met agressieve triggerfish
Afgezien van geschokte blikken en heel veel grappen kreeg ik van collega-instructeurs een aantal tips om met agressieve triggerfishes om te gaan:

• Zwem horizontaal weg – omhoog zwemmen heeft geen zin; je blijft in de trechter
• Keer je om en verdedig je met je vinnen. Je vinnen zijn hard en groot. Bovendien, een hap uit je vin is minder erg dan een hap uit je gezicht
• Voor fotografen: houd je camera tussen jezelf en de vis. Tenzij je zuiniger bent op je dure camera dan op je gezicht natuurlijk.
• Gebruik je octopus om een stoot bellen in het gezicht van de vis te blazen, daar houden ze absoluut niet van.
• Pak je mes. Niet zozeer om het beest op je lemmet te spiesen, maar ze schijnen bang te zijn voor het blinkend metaal (uit ervaring?)

En dan waren er nog resortgasten die ervan overtuigd zijn dat je ze het beste afschrikt door ‘head first’ op ze af te zwemmen. Ik ga het niet proberen…

Koen Moons werkt tijdelijk als duikinstructeur op het eiland Mabul in Maleisisch Borneo.