Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken

Wie is aansprakelijk als er iets gebeurt met de divemaster?

Sinds 2015 is het ook op St. Maarten verboden om haaien te voeren, maar vlak voordat het verbod van kracht werd, bood een duikschool een duik aan waarbij haaien met voedsel dichtbij werden gelokt. De divemaster die de eigenaar van de duikschool assisteerde, werd door een verpleegsterhaai in haar been gebeten. Wie is aansprakelijk? Leo Blokland legt uit.

 

De divemaster claimde bij de duikschool een schadevergoeding waaronder medische kosten, reis- en verblijfkosten en smartengeld. De duikschool wenste helemaal geen schadevergoeding te betalen, want, zo was het verweer, de divemaster was niet in dienst bij de duikschool: ze hielp slechts zo nu en dan. Bovendien was zij volgens de duikschoolhouder een ervaren duikster en wist ze wat de risico’s van een dergelijke ‘haaienduik’ waren. Ze had een verklaring getekend waarin stond dat zij helemaal op eigen risico dook en zij de duikschool niet aansprakelijk kon stellen.

Wel of geen werknemer?

De rechter deed in 2017 uitspraak in deze zaak. Gelukkig was er een filmpje voor de deelnemers gemaakt en daar stond het ongeval ook op – de rechter kon dus precies zien wat er gebeurd was.

De wet zegt dat een werkgever ervoor moet zorgen dat werkzaamheden zo veilig mogelijk kunnen worden uitgevoerd. Dat geldt natuurlijk ook voor duikscholen. Maar de vraag was: is hier sprake van een werkgever of was de divemaster helemaal geen werkneemster in de zin van de wet? Er bestaat geen arbeidsovereenkomst, aldus de duikschool, ze is vrijwilligster.

Daar was de rechter snel uit. Als iemand werk voor je verricht, jij bepaalt wanneer en hoe vaak deze persoon meegaat en hij of zij moet jouw aanwijzingen opvolgen, dan is er sprake van een gezagsverhouding en dus van een arbeidsverhouding in de zin van deze aansprakelijkheidsregel. Bovendien werd de divemaster voor haar assisterende rol betaald en probeerde de eigenaar van de duikschool haar later ook nog in te schrijven voor de werknemersverzekeringen.

Wie betaalt de schade?

Toen moest de rechter bepalen of de duikschool aansprakelijk was voor de schade. Elke werkgever dient de werkzaamheden die bij hem of haar worden uitgevoerd zo veilig mogelijk in te richten. Dat betekent niet dat een werkgever aansprakelijk is voor elk ongeval dat binnen zijn bedrijf plaatsvindt. Als ik over een gewone drempel struikel, zoals me dat thuis ook kan overkomen, kan ik mijn baas niet aanspreken voor de schade. Dat kan ik alleen als mijn baas niet heeft gezorgd voor voldoende veiligheidsmaatregelen. Als in een zagerij geen veiligheidskappen over de zaag zijn aangebracht en iemand komt met zijn hand in de zaag, dan draait de werkgever voor de schade op.

Hoe zat dat bij deze duikschool op St. Maarten? Ook daarover besliste de rechter in het nadeel van de duikschool. Deze duikschoolhouder was niet voldoende bekend met het voeren van haaien. Hij volgde daar nog een soort van cursus voor. Hij was volgens de rechter onvoldoende ervaren om tijdens zo’n tocht als duikleider op te treden. Dat bleek ook wel uit het feit dat de eigenaar van de duikschool zijn divemaster achter zich een (ongebruikelijke) positie had laten innemen. Zelf droeg hij wel een maliënkolder in tegenstelling tot de divemaster. De divemaster had nog het teken gegeven om de duik af te breken toen de haaien erg opdringerig werden, maar daar had hij geen gehoor aan gegeven.

Dat alles bij elkaar betekende dat deze werkgever onvoldoende voor de veiligheid had gezorgd.

Op eigen risico?

De verklaring die de divemaster had ondertekend over het eigen risico “Release of Liability/Assumption of risk/Non-agency Acknowledgement Form”, werd terzijde geschoven, want de regels over werkgeveraansprakelijkheid zijn van zogenoemd dwingend recht. Op een overeenkomst waarbij je als werkgever die aansprakelijkheid uitsluit, kan je je niet beroepen.

Leermoment

Gelukkig is het voeren van haaien ook op St. Maarten alweer jaren verboden, maar we kunnen uit deze casus wel leren – en dat geldt ook in Nederland- dat je als duikschoolhouder ook voor vrijwilligers de nodige veiligheidsvoorschriften in acht moet nemen. Net zoals je niet uitsluitend kunt vertrouwen op hun eigen duikverzekering. (zie ook mijn eerdere blog Verzekerd als instructeur of duikschool?) En we zien hier ook dat het uitsluiten van aansprakelijkheid met een schriftelijke verklaring juridisch vaak niet steekhoudt; niet voor je divemasters en instructeurs, maar ook niet voor je leerlingen.

Leo Blokland is advocaat en bedrijfskundige, PADI instructeur en NAUI techdiver. Leo schrijft regelmatig over juridische zaken en onderwatersport of onderwaterwerk. Hij is coördinator van DAN legal network.
E-mail

Heb je vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel, laat onder aan dit artikel een reactie achter. Je kunt Leo Blokland ook een e-mail sturen.

2 reacties

  1. Goed stuk! Heel interessant!

    REAGEREN
  2. Interessant stuk!

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief