Werken onder water: een leven als beroepsduiker
Dat er volop recreatieve duikopleidingen zijn, weten de meeste duikers wel. Maar er zijn ook voldoende mogelijkheden om je te laten opleiden tot beroepsduiker. Vandaag zijn wij te gast bij het Nationaal Duikcentrum (NDC) en de Koninklijke Landmacht. Zij verzorgen de duikopleiding tot beroepsduiker voor zowel militairen als burgers in Nederland.
Bij aankomst op de Rijksvaartuig 50 (RV 50), het opleidingsschip van de Koninklijke Landmacht, worden we vriendelijk welkom geheten door Marino Verhaar, Commandant Instructiepeloton Duiken van de Koninklijke Landmacht. We zijn precies op tijd, want twee minuten later start de demonstratieduik van twee net geslaagde beroepsduikers. De demonstratie vindt plaats in de haven van Scharendijke aan het Grevelingenmeer. En dat is maar goed ook, want het zicht is hier prima waardoor wij op de monitor de verrichtingen onder water goed kunnen volgen.
Voordat de duikers te water gaan, vindt er een uitgebreide check plaats. Ons wordt meteen duidelijk dat veiligheid centraal staat in de opleiding. De buddy’s van de duikers controleren hen van top tot teen, waaronder de communicatie, pneum (dieptemeter), bail out (noodluchtvoorziening) en de free flow. Er wordt gecontroleerd of de duiker bij zijn mes kan komen, of alle in- en outlets (ventielen) werken en de helm goed gesloten is. Door de instructeur wordt dit alles nogmaals gecheckt. Per duiker zijn twee personen (lijnhouder en dekhulp) bezig om de umbillical (de luchtslang met communicatie en pneum) en de video met lichtvoorziening die aan de duiker zijn verbonden, goed te geleiden. Vervolgens gaan beide duikers te water. Voordat zij afdalen, vindt een lektest plaats om vast te stellen dat de helm en het droogpak niet lekken. Het is de bedoeling dat onder water een werkstuk in elkaar gezet wordt. Duiker 2 monteert een stalen frame met bouten op een plaat. Dit alles wordt gefilmd door duiker 1, zodat wij dit comfortabel op het droge kunnen volgen.
De duikers werken nu op circa 3 meter diepte, maar in werkelijkheid wordt er op veel grotere diepten gewerkt. Pieter Kuijper, de schipper van de RV 50, vertelt ons dat een aantal oefeningen plaatsvindt op 50 meter diepte. Dit gebeurt in de put van Scharendijke. Dat betekent dat er dus decompressieduiken worden gemaakt. Onderdeel van de demonstratie is dat de duikers na bovenkomst de decotank in gaan. Binnen 3 minuten moeten de duikers volledig van uitrusting en droogpak zijn ontdaan en op druk gebracht worden in de decompressietank tot een diepte van 12 meter. Dat de cursisten geslaagd zijn, blijkt wel want ruim binnen deze tijd zitten de demonstratieduikers in de decotank.
Na de demonstratie neemt Pieter ons mee op een rondleiding door het zeer goed uitgeruste schip. De RV50 biedt onderdak aan 21 personen en heeft als extra voorzieningen een kraan, een tot 35 meter diepte verplaatsbaar duikplatform en een wetbell (natte duikklok) die tot een diepte van 50 meter gaat. Pieter vertelt dat de opleiding ongeveer 11 tot 12 weken in beslag neemt. De eerste 6 weken zijn het deel Categorie A, waarin de cursisten worden opgeleid met het scuba-systeem. Duikers zijn dan in staat om lichte werkzaamheden en inspecties te verrichten tot een diepte van 30 meter. De laatste 5 weken betreft categorie B waarin de cursisten duiken met het Surface Supply Equipment (SSE). In simpelere bewoordingen is dit dus het duiken met een helm waarbij de luchttoevoer via de umbillical (luchtslang) vanaf de kant plaatsvindt. Met deel B kan een beroepsduiker alle voorkomende werkzaamheden voor de inshore en offshore verrichten tot een diepte van 50 meter.
Behalve in Zeeland wordt er ook geoefend in een grindgat in Hedel. Het zicht is daar doorgaans een stuk minder dan tijdens de demonstatie. De cursisten moeten in staat zijn om op de tast te kunnen werken onder water. Want een inspectie onder water lijkt eenvoudig als je denkt aan warm helder tropisch water. Maar met nul meter zicht en alleen werken op de tast is dit nog een lastig karwei.
In al deze weken ligt de nadruk op veiligheid en teamwork. En dat blijkt, want het percentage ongevallen van beroepsduikers die de opleiding hebben gevolgd, is zeer laag. Het gezegde hier is dat het autoritje naar het werk van de beroepsduiker gevaarlijk is dan de duik zelf!
Als je de opleiding met succes afrondt, ontvang je een internationaal erkend brevet. Wij vragen Pieter waar de geslaagden zoal terecht komen. Dit blijkt zeer uiteenlopend te zijn. Beroepsduikers vind je in de waterbassins van dierentuinen tot aan Smit Tak waar ze bergingswerkzaamheden verrichten. Ook werken ze als onderwaterarcheoloog. Eigenlijk vind je ze overal, in binnen- en buitenland.
Met dank aan Marino Verhaar en Pieter Kuijper van de Koninklijke Landmacht.
