Shark facts: Zit het venijn in de staart?
Haaien komen voor in veel verschillende vormen en formaten. Ze hebben overeenkomsten, maar in de evolutie zijn er ook verschillen ontstaan. Deze verschillen hebben te maken met aanpassingen van het dier aan zijn omgeving.
Een goed zichtbaar verschil, is bij haaien te zien aan de staart. Aan de vorm van de staart, is al te voorspellen in wat voor omgeving de haai zich zal bevinden en hoe zijn leven er uit ziet.
Kort samengevat, zijn de staartvormen bij een haai en 4 groepen te verdelen.
De eerste is de zogenaamde halvemaanvormige staart. De vorm van de staart lijkt op een halve maan, met het bovenste en onderste deel van (ongeveer) vergelijkbare grootte en slechts een smalle verbinding tussen het lijf en de staart.
Deze vorm is uitermate geschikt voor snelheid en het afleggen van grote afstanden. Haaien die in groot open water voorkomen en dus constant moeten zwemmen en over grote afstanden migreren, zoals bijvoorbeeld de grote witte haai, zullen dus een halvemaanvormige staart hebben. Haaien met een dergelijke staart, houden zich niet op in de buurt van de bodem, maar zullen altijd ‘in the blue’ zwemmen.
Halvemaanvormige staart
De tweede staartvorm is de sikkelvormige staart. Hierbij is het bovenste deel van de staart minder ver naar boven gebogen als bij de halvemaanvormige staart en is het onderste deel altijd kleiner dan het bovenste deel.
Ook haaien met deze staart kunnen snel zwemmen, maar wel iets minder snel dan hun soortgenoten met de halvemaanvormige staart. Ook dit zijn haaien die voortdurend zwemmen, maar over minder grote afstanden migreren.
Sikkelvormige staart
Bij de derde soort, de omhooggerichte lob, is het bovenste deel van de staart (de bovenste lob) licht naar boven geboden en is het onderste deel van de staart erg klein, of ontbreekt volledig. Dit type staart komt voor bij haaien die niet voortdurend zwemmen, zoals de Verpleegsterhaai.
Deze haaien rusten een groot deel van de tijd op de bodem en zijn niet constant in beweging.
Met deze staart kan de haai kortdurend een hoge snelheid bereiken, om bijvoorbeeld een prooi te vangen.
Omhooggerichte lob
De vierde staartvorm is voor de haaien die zich zowel bij de bodem als in open zee thuis voelen. Ze zijn niet zo gespecialiseerd in snelheid of lange afstanden als de haaien met de eerste twee staartvormen, maar kunnen toch vrij lange afstanden migreren. Deze staartvorm, die squaliform genoemd wordt, is dan ook genoemd naar de doornhaaiachtigen, de haaienfamilie Squaliformes.
Squaliform
Aan de hand van de vorm van de staart, is dus al te bepalen waar het dier zich het liefst bevindt. Dit maakt het makkelijker haaien te identificeren.
Met dank aan: dhr. William E. Bemis, Professor of Ecology and Evolutionary Biology, Cornell University, Australië (afbeeldingen)
