Inloggen

Wachtwoord vergeten?

Duiken

Ontdekking in Haarlemmermeerse Bosplas

«We kijken elkaar aan en schreeuwen het uit voor zover dat mogelijk is. Het is niet te geloven dat dit al negenentwintig jaar op de bodem ligt.» Axel Gunderson van Project Baseline Haarlemmermeer doet een ontdekking in zijn thuisplas in het Haarlemmermeerse Bos in Hoofddorp.


Het is 27 mei. Koos en ik hebben afgesproken bij het Paviljoen voor een duik. Ik zie er mensen lopen in kledij van honderden jaren terug – het Keltfest blijkt aan de gang te zijn. Voor ons ziet er niets anders op dan uitwijken naar Papa’s Beach House aan de andere kant. Terwijl ik de volle parkeerplaats weer verlaat, passeer ik een man met een grote baard en winkelwagen vol bier. Hij zal letterlijk en figuurlijk de mythische sfeer willen proeven die het evenement moet uitstralen. Een antwoord op een oude mythe ligt echter al 29 jaar op zestien meter diepte geduldig te wachten.

Bij Papa’s Beach House is het lekker rustig en we kleden ons om. Je moet wel gek zijn om jezelf in een dik pak te hijsen om daarna met een dubbel twaalf op je rug in de brandende zon naar de waterkant te lopen. De oppervlaktetemperatuur van het water is ook nog eens drieëntwintig graden, maar ja, onder de zeven meter diepte zakt de temperatuur naar vijf tot zeven graden. Op het grasstrand ligt een aantal mensen van het weer te genieten in hun koele zwemkleding. Terwijl we onder water gaan, zien we twee jongetjes aan de kant naar ons kijken. Wat zouden die twee nu denken? We hebben geen specifiek doel, maar ik wil eigenlijk wel richting de versmalling. Het autowrak ligt er fotogeniek bij met een snoekbaars erop. Ik zet Koos samen met hem op de foto.

Saai

Iets in mij wil dieper en we buigen af de diepte in. De bodem glooit hier mooi en als je dan een heuvelrug ziet met een donker vlak erachter, denk je dat daar een diep gat moet zitten. Als je er dan eenmaal bent, valt het erg mee. Op de bodem ligt een tak met witte aanslag die op koloniën klokdiertjes lijkt. Verderop ligt een dode vis, die wit uitgeslagen is van de bacteriën. De meeste duikers zullen deze omgeving vre-se-lijk saai vinden en ja, ik moet toegeven dat het ook saai is.

Ontdekking

Wat doen we hier eigenlijk in de kou? Het moment dat ik mij dat afvraag, zien we ineens iets wits opdoemen. Een plastic zak of toch iets anders? We zwemmen er naar toe. Het is een stuk plaatwerk in een uitgestrekte U-vorm. Ik maak er foto’s van. Er staat ook iets van een letter op, maar ik kan niet thuisbrengen wat het is. Mijn hart begint sneller te kloppen! Is dit wat ik denk wat het is en vinden we dit al na een kwartiertje duiken? Het is nu zonde om er niks mee te doen en deze plek terugvinden zonder een kruispeiling te maken is vrijwel kansloos. Ik schiet mijn decoboei naar de oppervlakte, zodat we na de duik het onderdeel weer kunnen vinden. Althans dat is het idee.

Nadat ik mijn spoel door een gat in de beplating heb gehaald en vastgemaakt, zwemmen we weg van het voorwerp. Er komen al snel allerlei gedachten opborrelen. «Wat nou als recreanten naar de boei zwemmen en denken deze goed te kunnen gebruiken? Wat nu als men alarm zou slaan als deze boei lang blijft liggen?» De boei ligt immers vast en dat kan allerlei enge gedachtes oproepen bij de mensen boven water.

«Geen goed idee, Axel.» Ik trek de aandacht van Koos. We gaan opstijgen hoor! We maken een nette opstijging met een decostop. Eenmaal boven zwemmen we naar de boei en ik besluit een nauwkeurige kruispeiling te maken. We worden gadegeslagen door twee mensen in witte kleding die aan de kant staan. Ik ben toch wel enigszins opgelucht dat we ons hebben laten zien. Ik zeg tegen Koos: «Volgens mij is dit een vliegtuigonderdeel.» Koos reageert verbaasd en ik vertel hem kort het verhaal dat mij bekend is.

Na de kruispeiling zakken we weer af om mijn spoeltje van het vermeende wrakstuk los te halen en zwemmen we verder. Koos bergt nog even een stuk touw op en verwittigt mij dat mijn spoeltje aan het afrollen is. Mijn boei is uit mijn zak gevallen en uit het zicht verdwenen. Alleen door het oprollen van het touw zie ik de boei weer in de groene achtergrond opdoemen. Wat vreselijk slordig!
Daarna zwemmen we langzaam terug richting naar de kant. Onderweg vind ik nog een zuiver witte parasol die nog maar net in het water moet zijn gewaaid. Het gevonden stuk roept veel vragen op ook al heb ik een vermoeden. Eenmaal thuis ga ik op internet zoeken naar informatie.

Gerucht

Zolang ik in de Haarlemmermeerse Bosplas duik (dat is sinds 2009), gaat het gerucht dat er nog brokstukken van een neergestort vliegtuig moeten liggen. Ik kon mij niet voorstellen dat er iets zou zijn achtergebleven omdat een luchtvaartonderzoek altijd zeer zorgvuldig wordt uitgevoerd. Ik verwachtte eigenlijk dat alle onderdelen wel waren geborgen. Zou men dit onderdeel dan echt tijdens het bergen gemist hebben?

In die periode was het zicht in de Haarlemmermeerse Bosplas mogelijk slecht en ook tijdens het bergen zal er veel stof opgedwarreld zijn, waardoor dit onderdeel aan het zicht werd onttrokken. Het kan ook zijn dat het door andere duikers is gezien, maar nooit is gemeld, of dat niemand ooit heeft beseft wat het kon zijn.

Concours hippique op 17 juni 1989

Het was tijdens deze dag dat een kwartier na het opstijgen de eenmotorige Cessna F152 II met registratie PH-TVM in moeilijkheden kwam. Het vliegtuig vloog erg laag en verloor z’n lift, waardoor het vliegtuig in de Haarlemmermeerse Bosplas stortte. Door de drukte waren die dag veel mensen getuigen van het ongeval.

Melding

Tja, wat doe je als je zoiets vindt? Ik bel mijn broer die daar wel verstand van heeft. Hij verwijst mij naar de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Ik stuur die middag een mail en krijg een uur later al een reactie met de melding dat het besproken zal worden binnen de OVV. Waarschijnlijk heeft het onderdeel geen toegevoegde waarde meer, omdat het onderzoek al jaren geleden afgerond was. We wachten in spanning af en in de tussentijd moet ik mij inhouden om het niet de hele wereld te vertellen. Voor hetzelfde geld is het helemaal geen vliegtuigonderdeel en zijn er ook nog nabestaanden die misschien geen prijs stellen op een verhaal als dit.

Ik wil wel graag uitsluitsel hebben wat het echt is en dan zit er maar één ding op – het vermeende wrakstuk bergen. Uiteindelijk wil ik er ook niet te lang mee wachten, want het zicht zal er niet beter op worden. Als ik vraag wie er mee wil, om wat op te halen, dan is er sowieso één persoon die dat wil en een sublieme neus heeft voor het vinden van verloren onderdelen – Robin. Dit onderdeel is voor hem echter al jaren verborgen gebleven.

De bergingsoperatie

Als een klein kind tel ik de dagen tot het dan eindelijk woensdagavond 30 mei is. Robin heeft een hefballon bij zich die honderd kg kan liften. Ik heb geen idee hoe zwaar het onderdeel eigenlijk is. Nu wordt het een flink eind zwemmen naar de plek van de kruispeiling. Dat is met deze hoge temperaturen behoorlijk zweten. «Zijn we er al?» vraagt Robin. Nee, nog lang niet!

  

Even later kom ik tot de conclusie dat we te ver zijn gezwommen. Dus weer een stuk terug! Peilen, peilen en nog een keer peilen. Daar gaat-ie dan. Op hoop van zegen dalen we af. Robin is net een menselijk anker en zakt zo de diepte in. Bij mij gaat het iets langzamer. We komen uit op achttien meter en dat is echt te diep, want het lag op zestien meter. We zoeken in een patroontje rond. Zoals ik al verwachtte, vindt Robin het onderdeel al snel. We zaten er een meter of twintig vanaf.  

We wrikken het los uit de bodem en verplaatsen het een paar meter om het beter te kunnen bekijken. Het blijkt toch groter en onhandelbaarder te zijn dan we dachten. Onder water geeft het een enorme weerstand. Dan zien we een klepje openklappen. We maken de binnenkant schoon. Het woord Cessna verschijnt. We kijken elkaar aan en schreeuwen het uit voor zover dat mogelijk is dan. Het is niet te geloven dat dit al negenentwintig jaar op de bodem ligt. Robin bevestigt de hefballon door het gat van het opengeklapte klepje en blaast wat lucht in de hefballon. Veel lucht is niet nodig om het te liften. Tijdens het liften kijk ik nog even naar het klepje en als ik het vastpak, komt het los. Wat een mazzel dat het nu gebeurt en niet tijdens het transport. Ik doe het klepje in Robins broekzak en sluit deze zorgvuldig, want dit willen we niet kwijtraken.

We proberen het onderdeel eerst onder water voort te duwen, maar dat is geen doen. We laten het verder naar de oppervlakte stijgen. Eenmaal boven besluiten we het maar naar de dichtstbijzijnde kant te slepen en het verder naar de auto te dragen. Het is net een drijfanker en we slepen ons droogpak zeiknat van het zweet. Eenmaal aan de kant blijkt pas hoe groot het is. Eens kijken of we een foto van ons tweeën kunnen maken. Er komt echter een jong stel onze richting op gelopen die nieuwsgierig naar ons staan te kijken. «Kunt u een foto van ons maken?» vraag ik. De man wil dat wel doen. Ze vragen wat het is. Vermoedelijk een vliegtuigonderdeel, maar zeker weten doen we het niet.

Motorkap

Robin neemt de kap mee en ik de vinnen. Het wordt allemaal steeds zwaarder naarmate we de 350 meter afleggen naar de auto. «Past dit wel in je auto?» vraagt Robin. Natuurlijk past dat in mijn oude Starlet uit 1987. Na wat kunstig vouwwerk past het. We glunderen, want het aloude gerucht blijkt toch te kloppen. De letter die we zien, is een groen omrande letter T. Thuis ga ik op internet zoeken en zie dat het om de motorkap gaat. Het ronde gat is de doorvoer van de uitlaat en het klepje geeft toegang tot de oliepeilstok. Onder deze link is het betreffende vliegtuig vinden d.d. 17 mei 1986 te Lelystad.

  

Uitsluitsel

Eenmaal thuis stuur ik een mail aan de Onderzoeksraad dat er bewijs is gevonden en dat het inderdaad om een Cessna-onderdeel gaat. Ik vraag om advies wat ik ermee mag/moet doen. Na een kleine twee weken krijg ik uitsluitsel. De eigenaar en betrokkenen hebben geen interesse of belang bij deze motorkap. Dat is dan ook de reden dat ik het nu pas naar buiten breng.

In de tussentijd kreeg ik donderdagavond 7 juni, voordat ik het water inging om te zwemmen, nog twee vragen van een man en een vrouw. De vrouw vroeg, “Is er überhaupt iets te zien onder water?” Uiteraard antwoord ik een volmondige ‘ja’ met toelichting. De man vroeg of er nog resten van een neergestorte vliegtuig liggen. Het is toch niet te geloven dat die vraag uitgerekend nu gesteld wordt, terwijl in mijn garage een motorkap van een Cessna staat te drogen. Ik heb het OVV beloofd er nog even niets over naar buiten te brengen en dus ontkracht ik de aanname van de man.

Ik besef goed dat wij misschien met dit verhaal 29 jaar oude maar pijnlijke herinneringen ophalen. De vondst is een onderdeel van de geschiedenis van de Haarlemmermeerse Bosplas, die wij proberen aan te vullen door middel van dit blog van Project Baseline. We zijn er nog niet over uit wat we met de motorkap gaan doen, maar we kunnen hem eventueel weer afzinken op de plek waar wij deze vonden. Dan kan het dienen als een monument voor wat er op 17 juni 1989 is gebeurd.

Meer informatie over Project Baseline Haarlemmermeer? Klik hier!

https://www.mares.com/nl_NL/regulator-atlas-62x

6 reacties

  1. Mooi verhaal Axel!

    REAGEREN
  2. Net een jongensboek!

    REAGEREN
  3. Dank jullie wel!

    REAGEREN
  4. Hoi, Axel, ik heb genoten van jullie verhaal over de ontdekking van het Chessna vliegtuig. Heel eerlijk gezegd, met een beetje gevoel van…..waarom was ik daar nou weer niet bij, heb ik het gelezen. Wat kan ik me jullie euforie indenken. Bedankt voor het publiceren ” Duiken in beeld” en BEDANKT Axel, voor het insturen van deze prachtige ervaring. Ben overigens wel benieuwd of dat echtpaar nog een antwoord gaat krijgen op hulpvraag. Veel duikplezier.

    REAGEREN
  5. Hallo Anneke, dank je voor je leuke en enthousiaste reactie. Groetjes Axel

    REAGEREN
  6. Ik heb het erin zien storten als kind dus beb altijd geweten dat er een vliegtuigje lag .grappig dat het weer gevonden is !groet

    REAGEREN

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Velden met * zijn verplicht *

Nieuwsbrief